Choczeńska kronika wypadków - część VII

13 września 1843:

Na drodze publicznej w Choczni zmarł ugryziony przez węża (zapewne żmiję- uwaga moja) podróżny Franciszek Gawlik, syn Walentego i Zofii z Ropczyc.

28 lipca 1849 roku:

Jan Zając wdowiec lat 45, gospodarz pochodzący z Woźnik, uległ śmiertelnemu wypadkowi w choczeńskim lesie.

3 września 1861 roku:

Urząd parafialny donosi Urzędowi powiatowemu o nagłej śmierci przez utopienie się w sadzawce Woyciecha Pindela, chłopca 31/2 lat mającego, syna Jędrzeja i Franciszki Pindeli pod numerem 173 mieszkających i prosi o pociągnięcie do odpowiedzialności rodziców za niedozór dzieci.

4 września Urząd powiatowy wzywa Urząd Parafialny, aby zwłoki utopionego Woyciecha Pindel bez dalszego śledztwa pochowane zostały. Stosownie do wezwania tego zwłoki tegoż o godzinie 3 ½ dnia 4 września pogrzebane zostały.

Część I kroniki wypadków- LINK

Część II kroniki wypadków- LINK

Część III kroniki wypadków- LINK

Część IV kroniki wypadków- LINK

Część V kroniki wypadków- LINK

Część VI kroniki wypadków- LINK

Chocznia w "Księdze Adresowej Polski" z 1929 roku

Dane dotyczące Choczni zawarte w "Księdze Adresowej Polski dla Handlu, Przemysłu, Rzemiosł i Rolnictwa" z 1929 roku.

Podkreślono informacje, których brak jest w edycji z lat 1925/1926 (LINK) i 1941 (LINK).

Wieś i gmina, powiat Wadowice
Sąd powiatowy i okręgowy Wadowice
3074 mieszkańców
Linia Kolejowa Bielsko-Wadowice
Droga Bielsko-Wadowice
Poczta Chocznia
1 Kościół katolicki
Młyny

Właściciele ziemscy:
Adam Romer

Agentury:
Antoni Kaszuba

Akuszerki:
Maria Gałązka

Blacharze:
A. Kolber

Cieśle:
J. Byrski

Czasopisma:
"Chłopski Sztandar"

Fryzjerzy:
F. Ramenda

Kasy Pożyczkowo-Oszczędnościowe:
Spółka Pożyczkowo-Oszczędnościowa

Kołodzieje:
Józef Woźniak

Konie- handel:
Ludwik Porębski

Kowale:
Antoni Sikora, J. Skowron, Stanisław Wider

Krawcy:
Józef Studnicki

Młyny:
Antoni Burzej, Józef Drożdż,  Antoni Styła, Antoni Widlarz

Murarze:
Piotr Bandoła, Jan Turała, W. Rakarski

Pierniki:
Andrzej Wcisło

Różne towary:
A. Byrski, Henryk Grubner, Karol Janoszek, Kółko Rolnicze, Stanisław Kryjak, Maria Małusecka, L. Szafran

Rzeźnicy:
N. Chałnoczki

Siano:
Franciszek Pędziwiatr

Stolarze:
F. Wójcik

Szewcy:
Kacper Legut, Michał Sabuda

Ślusarze:
Jan Świętek

Tytoniowe wyroby:
J. Kudłacik, Wojciech Ramza


Wyszynk trunków:
Franciszek Kręcioch, Szymon Łapka, E. Tiefenbrunner

Zegarmistrze:
Ludwik Woźniak

Zaginione relikwie

Zagadkowa historia obecności relikwii męczenników z czasów rzymskich w Choczni zaczyna się  i ….kończy w 1808 roku.

Właśnie tego roku, a dokładnie w dniu 29 września, nastąpiło uroczyste poświęcenie przez biskupa krakowskiego Andrzeja Rawa-Gawrońskiego nowo wybudowanego drewnianego kościoła w Choczni.

Biskup Rawa-Gawroński oprócz samego kościoła poświęcił też murowaną mensę, w której według sporządzonej na tę okoliczność notatki zamurowano kości świętych męczenników Fakunda i Proba.

I tu pojawia się pierwsza niejasność- czyje relikwie złożono w choczeńskim kościele?

W historii chrześcijańskiej martyrologii nie występuje mianowicie św. Prob. Natomiast znany jest św. Fakund (Facundus), podawany zawsze łącznie ze swoim bratem św. Prymitywem (Primitivo).

Zgodnie z tradycją Fakund i Prymityw mieli być synami rzymskiego setnika Marcellusa, stacjonującego nad rzeką Cea, na terenie obecnej hiszpańskiej prowincji Leon. Bracia jako chrześcijanie nie poddali się edyktowi konsula, nakazującego złożenie ofiary rzymskiemu bożkowi, za co zostali uwięzieni, a następnie ścięci, po uprzednich wymyślnych torturach i nieskutecznej próbie otrucia. Po ścięciu z ich szyj miały trysnąć „lac et sanguis”, czyli mleko i krew.

Nie wiadomo dokładnie kiedy ten fakt miał miejsce, ale przyjmuje się, że 27 listopada 304 roku. Ten właśnie dzień w kalendarzu jest poświęcony do dziś wspomnieniu męczeńskiej śmierci Fakunda i Prymitywa. A na miejscu ich kaźni zbudowano później opactwo benedyktyńskie, wokół którego wyrosło miasto Sahagun. Obaj bracia-męczennicy tam właśnie byli (i są) szczególnie czczeni,  a Sahagun stało się miejscem zalecanym do odwiedzenia przez pielgrzymów udających się drogą św. Jakuba do Santiago de Compostela.

Figury św. Fakuda i Prymitywa

Druga niejasność dotyczy miejsca w kościele w Choczni, w którym złożono relikwie tych męczenników. Podawana w zapisku mensa to płyta kamienna, z wyżłobionym/wyciętym zagłębieniem (sepulcrum) przeznaczonym na umieszczenie relikwii. Często była to mensa ołtarzowa, czyli kamienny blat ołtarza. W przypadku Choczni mowa jest jednak o mensie murowanej, być może w podstawie ołtarza, lub gdzieś w jego pobliżu.

I wreszcie trzecia i największa zagadka- co stało się z zamurowanymi  w 1808 roku relikwiami?

Milczą na ten temat źródła kościelne, nie piszą o nich historycy opisujący historię kościoła w Choczni, nie ma o tym żadnej wzmianki również w dokumencie dla potomnych, zostawionym w kościelnej wieży (LINK), podczas budowy następnego (aktualnego) kościoła w latach 80-tych XIX wieku.

Ponieważ aktualny kościół budowano w ten sposób, że poprzednią świątynię obudowano najpierw nowymi murami, a dopiero później przystąpiono do rozbiórki starych ścian i stropów, to wnętrze starego kościoła znalazło się dokładnie w nowym. Tym samym zawartość murowanej mensy mogła zostać nienaruszona, a zapomniane relikwie dalej znajdują się gdzieś w choczeńskim kościele. I przy okazji następnej przebudowy lub remontu mogą zostać ponownie odkryte.

Możliwe jest jednak również, że zaginęły podczas budowy w XIX wieku i już nigdy się nie odnajdą.

Robotnicy przymusowi z Choczni w czasie II wojny światowej

Zestawienie tych związanych z Chocznią robotników przymusowych z okresu II wojny światowej, których dane znajdują się w zasobach Fundacji Polsko-Niemieckie Pojednanie oraz w programie "Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką".

Informacje w porządku: nazwisko, imię, (ewentualne nazwisko panieńskie), rok urodzenia.

Andrzejczyk Janina 1924

Babiński Julian 1925

Balon Franciszek 1921 Balon Szczepan 1924 Balon Rozalia (Szczur) 1925

Bandoła Dominik 1921 Bandoła Jan 1908 Bandoła Gabriel 1928

Baran Stefania 1928

Barcik Józef 1925

Bąk Jan 1919 Bąk Weronika 1915 Bąk Julian 1913 Bąk Józef 1904 Bąk Maria 1926 Bąk Leon 1898

Bednarz Helena (Guzdek) 1926

Brańka Maria 1919 Brańka Maria 1924

Bryndza Franciszek 1914 Bryndza Weronika 1913 Bryndza Balbina 1903 Bryndza Władysław 1923 Bryndza Stanisław 1922 Bryndza Maria 1924

Bujnowska Justyna 1926

Bulińska Bronisława (Kulig) 1923

Burek Genowefa 1926 Burek Jan 1913

Burzej Tomasz 1918

Bylica Ignacy 1916 Bylica Otylia (Pietruszka) 1924

Czech Stanisław 1926

Dąbrowska Helena (Woźniak) 1916 Dąbrowska Zofia 1924

Delinowska Genowefa (Odrobina) 1925

Drabek Michał 1903

Drapa Albin 1919 Drapa Irena 1922 Drapa Julia (Woźniak) 1924 Drapa Eugeniusz 1924 Drapa Władysław 1928

Drożdż Władysław 1921 Drożdż Stanisław 1916 Drożdż Tadeusz 1923 Drożdż Stanisław 1925

Dudziak Maria (Polak) 1927

Faber Józefa (Wojtala) 1926

Garus Waleria (Palichleb) 1921 Garus Józef 1920 Garus Ferdynand 1924

Garżel Kazimierz 1925

Gawęda Stanisława (Jabłońska) 1921 Gawęda Ludwik 1919 Gawęda Józef 1923 Gawęda Natalia (Strzeżoń) 1926

Gawrońska Kornelia 1923

Gazda Adam 1922 Gazda Bronisław 1925

Główka Leopold 1913

Gondek Czesław 1905

Góra Maria 1913 Góra Emil 1923 Góra Helena 1927 Góra Józefa 1929 Góra Józef 1912

Góralczyk Zdzisław 1924

Górkiewicz Jan 1921

Graboń Jadwiga 1918 Graboń Adam 1923

Graca Maria 1923 Graca Władysław 1925

Grzyb Zofia (Jura) 1925

Guzdek Klemens 1920 Guzdek Stefan 1899 Guzdek Eugeniusz 1922 Guzdek Anna (Bylica) 1922 Guzdek Aniela 1924 Guzdek Józef 1925 Guzdek Józef 1925

Gzela Józef 1901

Habina Antoni 1913 Habina Józef 1910

Hałat Maria (Bylica) 1926

Hanusiak Józef 1900 Hanusiak Zofia (Oleksy) 1925

Hatłas Jan 1920

Hejzner Kazimiera (Guzdek) 1925

Janiak Weronika (Miska) 1908

Janik Stanisław 1921

Janoszek Karol 1925

Janusiewicz Eugenia (Twaróg) 1921

Jędrzejowski Władysław 1919 Jędrzejowska Anastazja (Turek) 1915 Jędrzejowski Stanisław 1914

Jończy Józefa (Wójcik) 1923

Jończyk Irena 1922

Jura Elżbieta 1921

Kaczor Władysława (Mlak) 1923

Kamińska Janina 1927

Karkowska Kamila (Ramenda) 1923

Klaczak Józefa 1911

Kłeczek Stefania 1922

Koska Stanisława (Ramenda) 1923

Korzeń Tadeusz 1924

Koźbiał Helena (Bylica) 1924

Kraus Józefa 1927

Krawczyk Anna (Żurek) 1926

Kręcioch Emilia 1921 Kręcioch Anastazy 1912 Kręcioch Franciszka 1900 Kręcioch Jan 1893 Kręcioch Stanisław 1913 Kręcioch Stanisław 1915 Kręcioch Władysław 1903 Kręcioch Zygmunt 1916

Kudłacik Edward 1927

Kulig Apolonia 1914 Kulig Kazimierz 1927

Kuś Zofia 1926

Lachendrowicz Stefan 1899

Legień Maria 1923

Legut Stefania 1911

Lenart Maria 1921

Ligięza Kazimierz 1926 Ligięza Józef 1928

Ludwik Helena (Czech) 1922

Łabędzka Helena (Guzdek) 1922

Łapot Helena 1924

Łysoń Jan 1927 Łysiak Genowefa 1925

Maciejna Maria (Gębczak) 1925

Malata Balbina 1913 Malata Cecylia (Wojtas) 1927

Matejko Jan 1925

Merek Matylda (Paterak) 1921

Michalak Helena 1926

Michałek Józefa (Gazda) 1921

Mirek Krystyna (Targosz) 1924

Misiewicz Franciszka (Bylica) 1928

Miś Stanisław 1902

Moskwa Antoni 1926

Mrzygłód Franciszek 1913

Muzyka Stanisława 1927

Nanik Dominika (Bryndza) 1915

Nestoruk Stanisław 1924

Nowak Zofia 1920 Nowak Maria 1918 Nowak Władysława 1927 Nowak Stefan 1929 Nowak Franciszek 1901

Ochman Maria (Turała) 1924

Ogarek Weronika (Dąbrowska) 1919

Ogiegło Weronika (Nowak) 1921

Owdziej Irena (Ścigalska) 1923

Panek-Kosińska Elżbieta (Ścigalska) 1925

Pasternak Józef 1924

Peszel Józef 1915

Piecha Maria 1919

Pindel Aniela 1914 Pindel Stanisława (Bryndza) 1924

Płonka Barbara (Porębska) 1925

Pochylska Agnieszka (Zielińska) 1913

Poradzisz Jan 1925

Porębski Edward 1923

Potocka Zofia 1920

Prokopowicz Maria (Brańka) 1919

Pusz Anastazja (Cibor) 1921

Ramęda Marian 1929

Ramenda Stefania 1921 Ramenda Stanisława 1925

Remer Zofia 1919

Rozmus Maria (Korzenna) 1924

Ruła Józefa 1921 Ruła Stanisław 1918 Ruła Józef 1914

Rusinek Józefa 1921

Sankowska Bronisława (Drożdż) 1918

Setman Dominika (Graca) 1923

Siwiec Stanisław 1929

Skowron Czesław 1924 Skowron Klemens 1926 Skowron Zdzisław 1929

Słysz (Porębska) Irena 1922

Smaza Władysława (Matejko) 1924 Smaza Wilhelm 1909

Smolec Karol 1920

Sordyl Marian 1921 Sordyl Salomea 1913

Stanek Michał 1911 Stanek Adolfina 1929

Staniek Edward 1912

Stokłosa Maria (Żurek) 1923

Stuglik Leokadia 1927

Suchan Stefan 1919

Suchobieska Józefa 1925

Szulska Józefa 1925

Szyja Czesława (Koman) 1925

Szymańska Aniela (Wider) 1912

Szymonek Natalia(Brańka) 1923 Szymonek Franciszek 1925

Szymborska Kunegunda (Czapik) 1920

Ścigalski Kazimierz 1925

Świerkosz Jan 1918

Świetlik Maria 1929

Świętek Michał 1912

Tomaszewicz Kornelia (Mirocha) 1923

Trzaska Franciszek 1905 Trzaska Józef 1903

Turała Jan 1923 Turała Stanisław 1907

Twaróg Julia 1920 Twaróg Cecylia 1923 Twaróg Teodozja (Gazda) 1923

Urbaniak Władysława (Stanek) 1921

Walaszek Joanna (Chmiel) 1922

Warmuz Edward 1922 Warmuz Joanna (Bąk) 1927

Wądrzyk Joanna (Barcik) 1921

Wątroba Maria 1914

Wcisło Jan 1912

Więcaszek Anastazja (Cap) 1926

Wider Józef 1914 Wider Franciszek 1901 Wider Bronisław 1926 Wider Jan 1890

Widlarz Antoni 1909 Widlarz Feliks 1906 Widlarz Tadeusz 1923 Widlarz Jan 1922 Widlarz Józef 1920

Wiśniewska Anastazja 1913

Witczak Stanisława 1925

Włodarczyk Mieczysław 1922

Wojdyła Anna (Dąbrowska) 1921

Wojtas Izabela 1925

Wojtyła Helena 1927

Woźniak Kazimierz 1906 Woźniak Ryszard 1926 Woźniak Mieczysław 1925 Woźniak Czesław 1908

Wójcik Stanisław 1921 Wójcik Czesław 1919 Wójcik Alojzy 1917 Wójcik Franciszek 1914 Wójcik Adam 1922 Wójcik Anna 1925

Wróbel Józef 1924 Wróbel Anastazy 1911

Wymazała Stefania (Szczur) 1922

Zachura Stanisława (Zając) 1922

Zając Stanisław 1921 Zając Eugeniusz 1920 Zając Józefa 1926

Zajda Alojzy 1921

Zawiła Franciszek 1914 Zawiła Zofia (Nesteruk) 1926

Zieliński Piotr 1911

Zwolińska Rozalia (Gazda) 1924

Żurek Stanisława 1927

Choczeńskie rody- Bandołowie

Nazwisko Bandoła, a właściwie Banduła zapisano po raz pierwszy w choczeńskich kościelnych księgach metrykalnych w 1733 roku. Tak nazywał się chrzestny Kazimierza Widlarza, syna Kazimierza i Agnieszki. Pięć lat później (1738) swoją córkę o imieniu Salomea ochrzcili Tomasz i Anna Bandułowie, którzy kolejne czworo dzieci mieli do 1751 roku.

Co ciekawe, ci sami Tomasz i Anna Bandułowie zapisywani byli wcześniej jako Tomasz i Anna Twaróg, począwszy od ślubu 16 listopada 1723 roku, kiedy to zanotowano, że Tomasz Twaróg, syn Grzegorza,  poślubił Annę z domu Woźniak. Tomasz i Anna Twarogowie mieli pierwsze troje dzieci w latach 1730-1734.

W XVII i XVIII wieku takie określanie tych samych osób dwoma lub więcej nazwiskami nie było niczym nadzwyczajnym w Choczni, czego przykładami mogą być opisywane tu wcześniej historie Balonów/Dąbrowskich, czy Wawrzyńczaków/Mateyczyków/Widlarzy. W tym okresie nazwiska chocznian nie były jeszcze do końca ukształtowane i stabilne, a na ich ostateczną formę duży wpływ miały osoby zapisujące dane w księgach kościelnych, jedynych wtedy oprócz ksiąg gromadzkich dokumentach pisanych.

Dzieci wymienionej wyżej pary Tomasza i Anny Bandułów/Twarogów zapisywano później niekonsekwentnie jako Twaróg, Banduła, Bandoła, lub Twaróg vulgo Bandoła. Ostatecznie przyjęła się forma Bandoła.

Ponieważ nazwisko Twaróg pojawia się w zapisach metrykalnych znacznie wcześniej niż Banduła/Bandoła, to nie jest wykluczone, że Bandułami/Bandołami nazwano lub przezwano jedną z linii rodziny Twaróg (Tomasza i Anny), a pochodzenie tego nazwiska/przezwiska można próbować wywieść na przykład od słowa „bandola”- nazwy instrumentu muzycznego zbliżonego do mandoliny.
Inną ciekawą koncepcją etymologii nazwiska Bandoła/Banduła jest wywodzenie go od niemieckiego słowa "band" w znaczeniu grupa ludzi, związek, co po dodaniu końcówki -ula/-ola miało oznaczać członka grupy wędrownych pracowników najemnych, zatrudniających się zespołowo przy pracach sezonowych (sianokosy, żniwa, itp.), a rekrutujących się często z górali karpackich (wschodnia Słowacja, Rumunia, Węgry, zachodnia Ukraina).

Również Putek przypisywał Bandołom (i Bańdom) pochodzenie wołoskie/walaskie. W  świetle podanych wyżej faktów, to trudne do udowodnienia twierdzenie, choć rzeczywiście dwoistość nazwisk w siedemnastowiecznej i osiemnastowiecznej Choczni dotyczy szczególnie tych rodzin, które według Putka miały mieć obce (walaskie) pochodzenie. W tych właśnie rodzinach jedno z zapisywanych na ich określenie nazwisk miało polskie brzmienie i pochodzenie (jak tu Twaróg), a drugie obce, mniej zrozumiałe dla zapisującego, czy sąsiadów. A o tym które ostatecznie się przyjęło, decydował często przypadek lub zapisujący w metrykach.

Wszyscy obecnie żyjący Bandołowie o choczeńskich korzeniach są potomkami Jana Twaroga vulgo Bandoły (syna wymienionych wyżej Tomasza i Anny) oraz Szczęsnego (Feliksa) Bandoły. Najprawdopodobniej Szczęsny Bandoła był również synem Tomasza i Anny, a bratem Jana, ale w księgach metrykalnych z Choczni brak jest zapisu jego chrztu, który być może miał miejsce w Wadowicach. Jego potomkowie zamieszkiwali nie tylko w Choczni, ale i w Jaroszowicach.

W Metryce Józefińskiej z lat 1785-1789, czyli pierwszym spisie choczeńskich nieruchomości dla celów podatkowych nie ma mowy wprost o własności Bandołów, natomiast konfrontacja z innymi danymi pozwala stwierdzić, że jedna z wymienionych w niej ról Twarogowskich w Niwie „Od Wadowic” należała w rzeczywistości do Twarogów vulgo Bandołów.

Począwszy od XIX wieku informacje o rodzinie Bandołów z Choczni zaczynają pojawiać się już nie tylko w księgach kościelnych, ale i w innych dokumentach historycznych.

W 1833 roku jednym z choczeńskich kowali był Antoni Bandoła (urodzony w 1802 roku, syn Bartłomieja), a w  1852 roku prawidłowość sporządzenia drugiego austriackiego katastru gruntowego w Choczni potwierdzał Szczepan Bandoła, syn Izydora, urodzony w 1815 roku.
Właśnie wyniki tego spisu wnoszą wiele nowych informacji na temat choczeńskich Bandołów w połowie XIX wieku. Łączna własność sześciu wykazanych w nim osób o nazwisku Bandoła, zresztą blisko spokrewnionych, wynosiła nieco ponad 40 mórg. Aż pięciu z nich (Szczepan, Antoni, Wojciech, Kazimierz i Maciej) było sąsiadami, zamieszkującymi obecny Pagórek Komani. Dlatego w tej części Choczni można upatrywać pierwotnej siedziby Tomasza, pierwszego Bandoły w Choczni. Ale największym posiadaczem gruntów nie był wtedy żaden z Bandołów z Komaniego Pagorka, a Jan Bandoła, z centralnej części wsi (okolice austerii- numeru domu 206). Gospodarstwo owego Jana, o powierzchni niespełna 9 mórg, jako jedyne z należących do Bandołów przekraczało powierzchnią średnią choczeńską. Za to ich pola na Komanim Pagorku zyskały uznanie "ocenicieli" (klasyfikatorów), stąd szacowane z nich dochody były powyżej przeciętnych.

W latach 50-tych i 60-tych XIX wieku urodzili się natomiast:

• Franciszek Bandoła (w 1859 syn Piotra) ksiądz, kapelan wojskowy, absolwent gimnazjum w Wadowicach w 1879 roku i studiów teologicznych na Uniwersytecie Jagiellońskim (1883)
• Józef Bandoła (w 1860 syn Macieja) nauczyciel w Choczni Górnej, a potem wieloletni kierownik szkoły w Ryczowie, założyciel tamtejszego kółka rolniczego i biblioteki, ojciec podpułkownika Tadeusza Bandoły
• Józef Bandoła (w 1866 syn Antoniego) kancelista sądowy, urzędnik prowadzący księgi gruntowe w Jordanowie, Bochni, Rzeszowie i Wadowicach.

Wielu dziewiętnastowiecznych Bandołów uprawiało zawód murarza, wśród nich odznaczył się szczególnie Piotr Bandoła, budowniczy kościoła w Osieku.

Choczeńskich Bandołów można doszukać się także w rzeszy emigrantów zarobkowych do Ameryki na przełomie XIX i XX wieku. Przykładem może być tu Stanisław Bandoła (ur. 1877) wzięty krawiec w Chicago, darczyńca na budowę Domu Ludowego w Choczni i szkoły, ojciec amerykańskiego karmelity o. Alojzego (Kazimierza) Bandoły. Inni Bandołowie szukali szans na lepsze życie na terenie Francji oraz północnych Czech (Franciszek, Melchior, Ignacy, Stanisław Bandołowie), gdzie ich potomków zapisywano z nazwiskiem Bandula, co ciekawe nawiązującym do wczesnej wersji nazwiska Bandoła notowanej w Choczni. Ignacy Bandoła był pierwszym znanym z nazwiska i imienia chocznianinem zatrudnionym w zawodzie górnika (1869).

W czasie I wojny światowej do niewoli rosyjskiej dostał się Stanisław Bandoła (1894-1963), a krótko po wojnie Szymon Bandoła (ur. 1899) zmarł w Przemyślu jako żołnierz Wojska Polskiego uczestniczący w walkach o utrzymanie niepodległości.

W okresie międzywojennym do najbardziej znanych Bandołów z Choczni należeli:

• Jan Bandoła (1874-1941) członek zarządu choczeńskiej kasy zapomogowo-pożyczkowej
• Jan Bandoła (1909-1989) absolwent wadowickiego gimnazjum w 1930 roku, urzędnik pocztowy, zmarł w Świdnicy
• Kornelia Bandoła (1904-1976) nauczycielka, absolwentka seminarium nauczycielskiego w Kętach
• Piotr Bandoła (1886-1963) murarz, budowniczy, kierownik wielu budów na Śląsku.

W czasie II wojny światowej w obozie Auschwitz zginął Józef Bandoła (1885-1943), a wkrótce po zakończeniu działań wojennych w szpitalu w Wadowicach zmarła Anna Bandoła „z ran odniesionych w wypadkach wojennych”.

Po wojnie wyróżniającymi się przedstawicielami rodziny Bandołów z Choczni byli:

• Daniel Bandoła (1882-1958) przedwojenny podoficer, po wojnie urzędnik stanu cywilnego w Wadowicach
• Gabriel Bandoła (1928-1996) wieloletni dyrektor Domu Rencistów w Wadowicach i radny miejski
• Józef Bandoła (1920-1987) absolwent UJ, magister ekonomii, brat sołtysa Piotra
• Katarzyna Bandoła (ur. 1912) członkini Gminnej Rady Narodowej w Choczni i Koła Gospodyń Wiejskich
• Marian Bandoła (1925-2005) pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, szef kadr w Wojewódzkim Zarządzie Ligii Obrony Kraju w Bielsku-Białej
• Piotr Bandoła (1921-2015) sołtys Choczni, drogomistrz, w czasie wojny partyzant Batalionów Chłopskich na Lubelszczyźnie i żołnierz armii gen. Berlinga.

W tym samym cyklu:

• o Rułach/Rulińskich
• o Balonach
• o Dąbrowskich
• o Widlarzach
• o Widrach
• o Ścigalskich

Powstańcy z Choczni

Zestawienie pochodzących z Choczni lub powiązanych z Chocznią uczestników: Powstania Warszawskiego, Powstań Śląskich, Powstania Listopadowego i Styczniowego.

• Tadeusz Bandoła (1896-1984) syn Józefa i Jadwigi, powstaniec warszawski, pseudonim "Wirtuoz" *
• Władysław Jeziorski (1882-1934) syn Ignacego i Anieli, powstaniec śląski
• Wawrzyniec Kumorek (1843-1889) syn Marianny, powstaniec styczniowy
• Antoni Pędziwiatr (1898-1944) syn Jana i Marii, powstaniec śląski
• Halina Pietras (1921-2008) córka Anastazego i Eustachii Bieleninów, sanitariuszka w Powstaniu Warszawskim *
• Julian Pietruszka (1913-1998) syn Jana i Józefy, powstaniec warszawski pseudonim "Juliusz", "Wołowicz"
• Jan Ruła (1815-?) syn Kazimierza i Anny, powstaniec styczniowy
• Stanisław Talaga (1829-1931) syn Błażeja i Anny- ojciec nauczyciela Wincentego, uczestnik Powstania Styczniowego w oddziale Langiewicza*
• Tymoteusz Turała (1903-1987) syn Jana i Julii, uczestnik II i III Powstania Śląskiego
• Józef Trzaska (1903-1965) syn Franciszka i Joanny, uczestnik III Powstania Śląskiego
• Paweł Widlarz (1797-1831) syn Wojciecha i Agaty, uczestnik Powstania Listopadowego
• Zbigniew Widlarz (1922-1944) syn Wojciecha i Heleny, powstaniec warszawski *
• Lucyna Zając (1926-1993) córka Adama i Zofii Kopczyńskich, żona Kazimierza Zająca, uczestniczka Powstania Warszawskiego *

W tym miejscu warto wspomnieć również o Szczepanie Komanie (1821-1901), synu Franciszka i Franciszki, który wprawdzie nie był uczestnikiem żadnego zrywu zbrojnego, ale uczestniczył w konspiracji i przygotowaniach do wybuchu Powstania Krakowskiego w 1846 roku, prowadząc agitację wśród chłopów.

W przypadku Powstania Styczniowego trzy osoby związane z Chocznią zostały aresztowane przez władze austriackie za sprzyjanie powstaniu. Dwie z nich skazano wyrokiem Sądu Wojskowego w Krakowie na karę więzienia. Chodzi o: księdza Stanisława Morgensterna, byłego wikariusza choczeńskiego, Wawrzyńca Nowaka (ur. 1840) i Franciszka Kobiałkę (ur. około 1830).

* powiązany/a z Chocznią więzami rodzinnymi

Księża z Choczni - ksiądz Ferdynand Widlarz

Przyszły ksiądz urodził się w Choczni 10 stycznia 1871 roku.

Był synem Antoniego Widlarza i Joanny z domu Pieczarka z Wieprza.

W 1890 roku ukończył wadowickie gimnazjum, a następnie studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

23 grudnia 1893 roku otrzymał święcenia subdiakonatu, razem między innymi  z Franciszkiem Jabłońskim i Teofilem Papeschem, późniejszymi wikariuszami w Choczni.

W 1894 roku w Krakowie został wyświęcony na księdza i rozpoczął posługę jako wikariusz w parafii Morawica.

W latach 1895-1898 pełnił obowiązki notariusza Kurii Biskupiej w Krakowie, a po ich zakończeniu został przeniesiony do Żywca, gdzie pracował także jako katecheta w szkole ludowej.

W 1899 roku pojawił się w Rybnej pod Krakowem, gdzie zostać miał już do końca życia. Początkowo był administratorem tamtejszej parafii pod wezwaniem św. Kazimierza, a 4 stycznia 1900 roku formalnie objął miejscowe probostwo.

Pełnił również obowiązki notariusza dekanatu czernichowskiego, a od 1916 roku dziekana. Dał się poznać jako znakomity kaznodzieja, a jego kazania budziły duże poruszenie wiernych. Stąd często bywał zapraszany do innych parafii w charakterze rekolekcjonisty lub do wygłaszania mów pogrzebowych nad grobami zmarłych księży.

Podczas pracy w Rybnej dokonano pokrycia dachu kościoła dachówką, a wieży blachą, odnowiono ołtarze i wnętrze kościoła, poszerzono cmentarz, ułożono nową posadzkę w kościele, założono ochronkę dla małych dzieci oraz zamontowano nowe dzwony, na miejsce starych, zarekwirowanych dla potrzeb wojennych.

Do Rybnej sprowadził swoją siostrę Mariannę Walerię, a jej męża Jana Balona zatrudnił jako organistę. 

Mimo wielkiej gorliwości i zacności postać księdza Ferdynanda nie była oceniana jednoznacznie pozytywnie przez jego parafian. "Prawo Ludu", organ partii socjalno-demokratycznej z 17 marca 1901 roku zamieściło list jednego z czytelników, który napisał:

"Szanowna Redakcyo! Muszę się Wam użalić na naszego księdza z Rybny Widlarza, co postępuje wcale nie tak, jakby to przystało pasterzowi dusz. Jednego chłopa z Przegini to tak wybił bykowcem nie wiedzieć o co, że aż mu się krew pokazała i pręgi ma czarne po ciele. U nas znów w Czułowie teżeśmy mieli z nim małe zajście. Miało się wybrukować plac około szkoły; ksiądz chciał uchodzić za dobrodzieja gminy i chciał, żeby koszta tego pokryć z kasy szkolnej a nie z wydatków gminy, żeby to wszyscy myśleli, że gminie chce ująć kosztów. Ale te same pieniądze chciał potem pokryjomu zaliczyć do wydatków gminnych. Rozumie się, że na takie matactwo i wywodzenie w pole ludzi nikt się nie powinien był zgodzić. To też nasz wójt oparł się temu, żądając otwartego postępowania, tj. policzenia wszystkiego od razu na koszt gminy. Ale ksiądz tak się tem rozsierdził, że nie mógł cudzym kosztem uchodzić za dobrodzieja, że znów się chciał porwać do bicia stołkiem wójta, ale się jakoś wstrzymał wobec ludzi. Na socyalistów wygaduje z ambony, jak tylko umie, a my przecie chcemy słuchać stamtąd słowa bożego, nie wyklinań politycznych. Osądźcie sami, kochani towarzysze, czy to jest postępowanie godne."

Ksiądz Ferdynand Widlarz zmarł 10 sierpnia 1936 roku, w wieku 65 lat. 

Jako ciekawostkę można podać fakt, że jego starszy brat Józef zamieszkał w Mistku w Czechach, początkując tamtejszą linię rodziny Widlarz, zapisywanej zgodnie z czeską ortografią jako Vidlař.

Lista księży z Choczni - LINK

Zmarli w Choczni

Zestawienie tych spośród bardziej znanych w przeszłości osób, które nie będąc chocznianami z urodzenia zmarły lub zginęły w Choczni-  w czasie pracy, przemieszczania się lub na skutek wypadków.

• cywilne i wojskowe ofiary bombardowania z 3 września 1939 roku - LINK. Cztery dni później zmarł uciekinier Jan Szczotka z Milówki- "padł ze zmęczenia długą drogą".
• żołnierze armii austriackiej: Michał Hudzik z Meduchy (1805), Paweł Bilas z Morawczyny (1805), Leon Dixa z Wólki (1806), Franciszek Hadanek (1806), Joannes Budeszchel (1806), Tomasz Cheszczak (1806), Michał Komorek ze Ślemienia (1806), Carolus Graising (1806), Teodor Dydaczuch (1808),Paweł Ronczak z Bukówki (1810)
• proboszczowie i wikariusze pracujący w Choczni: ks. Kacper Sasin (1697), ks. Antoni Jagniątkowski (1713), ks. Józef Skolimowski (1799), ks. Jacek Majeranowski (1811), ks. Franciszek Grywalski (1924), ks. Józef Karpiński (1840), ks. Jan Boryski (1850), ks. Jan Chlipała (1873), ks. Józef Komorek (1895), ks. Józef Dunajecki (1934)
• Kazimierz Brodowski (1703) towarzysz pancerny
• Jozef Dzivoky/Banak (1875) żołnierz czeski, powiesił się w Choczni.
• Franciszek Gawlik (1843) podróżny z Ropczyc, zmarł na choczeńskim gościńcu
• Kamil Gebhardt (1935) wicedyrektor policji w Katowicach
• Andrzej Jazowski (1948) pracownik UJ
• Jozef Kocian (1825) podróżny z Moraw, zmarł na choczeńskim gościńcu
• Józef Lech (1943) uciekinier z transportu do Auschwitz
• Maurycy (Mosze) Muenz (1906) karczmarz
• Jan Szkalka Besanik (1887) druciarz z okolic Czadcy
• Adam Skalka (1890) druciarz z Trenczyna
• Jan Orłowski (1921) kierownik szkoły w Kleczy Dolnej i działacz nauczycielski
• Wincenty Talaga (1932) nauczyciel
• Walter Wehner (1945 ?) niemiecki żołnierz
• Franciszek Wisiński (1808) kowal z Lanckorony

Osobną grupę stanowią osadnicy niemieccy, zmarli w Choczni w latach 1940-1942 (LINK).

Skąd pochodzili przodkowie chocznian - część V

Ostatnie zestawienie przedstawiające miejsca urodzenia tych przodków chocznian, które nie zostały ujęte dotąd we wcześniejszych notatkach (LINK), (LINK), (LINK) i (LINK).

Czytając to zestawienie należy wziąć pod uwagę, że przodkowie niektórych chocznian o tych samych nazwiskach, zwłaszcza bardziej popularnych, mogli pochodzić z więcej niż jednej miejscowości, nie będąc powiązani więzami rodzinnymi.

• Chuślin (powiat puławski) - Molesztak
• Ciche (powiat nowotarski) - Szwajnos
• Czarków (powiat pszczyński) - Frączak
• Czukiew (obwód lwowski) - Martynowicz
• Dąbrowice - Baster
• Dabrówka (okolice Sambora, kresy wschodnie) - Wilk
• Dębina (powiat tarnowski) - Nieć
• Erwinów - Kmieć
• Gaj (powiat nowosądecki) - Deger
• Góry (powiat koniński) - Mirek
• Grójec - Sandacz
• Grzegorzew (powiat kolski) - Skonieczny
• Helenowo (kresy wschodnie) - Rogacewicz
• Iwkowa (powiat brzeski) - Szot
• Jeziorany - Bębenek
• Karwina (Czechy) - Staniek, Rusinek
• Kozłów - Mukoid
• Krzywaczka (powiat myślenicki) - Kaczor
• Kulno (powiat leżajski) - Pawelec
• Leszno - Głogosz
• Lubliniec (województwo śląskie) - Zadorecki
• Maruszyna (powiat nowotarski) - Rzadkosz
• Michałkowice - Kuwik, Aksak
• Moczydło - Białorczyk
• Mogilno - Kosiński
• Morawska Ostrawa (Czechy) - Antos
• Mosty (obecnie część Czeskiego Cieszyna) - Kryjak
• Myślenice - Syrek
• Niewodna (powiat strzyżowski) - Wójtowicz
• Pajęczno (województwo łódzkie) - Schabowicz
• Pieniążkowice (powiat nowotarski) - Kwak
• Polchowa (powiat przemyski) - Kaszycki
• Przyborówko (województwo wielkopolskie) - Jóźwiak
• Radom - Więcaszek
• Ropa (powiat gorlicki) - Wojtas
• Rozdrożów - Czajka
• Piaski Luterskie (województwo lubelskie) - Siczek
• Słupca (województwo wielkopolskie)- Danielewicz
• Śmiłowice - Niemiec
• Tarnów - Foryś
• Tatabanya (Węgry) - Burek
• Tokarnia (powiat myślenicki) - Hanusiak
• Trzciana (powiat bocheński) - Kopera
• Trześniów (powiat brzozowski) - Romer
• Uszew (powiat brzeski) - Duda
• Warszawa - Osiński
• Wierzbno - Buliński
• Zaborów - Klisiak
• Zarównie (powiat mielecki) - Uzar
• Zasań (powiat myślenicki) - Bednarz
• Złotniki - Moskwa
• Żabka (okolice Łucka, Wołyń) - Suchobieski