Kolejni choczeńscy stulatkowie

 Do zestawienia najdłużej żyjących osób o choczeńskim pochodzeniu (link) można dopisać kolejnych dwóch stulatków.

12 kwietnia tego roku 100 lat życia skończył Władysław Woźniak, urodzony w Choczni jako syn Józefa Woźniaka i Rozalii z domu Stopa. Pan Władysław od wielu lat mieszka w Bielsku-Białej, gdzie pracował między innymi jako tokarz w Bielskiej Fabryce Armatur BEFA. Prawie 77 lat temu ożenił się w Bulowicach z Bronisławą z domu Stopa, z którą ma dwoje dzieci. Ponadto jest dziadkiem czworga wnuków i pradziadkiem dla jednego prawnuka. Czas wolny lubi spędzać w swoim ogródku działkowym.

Foto Jacek Kachel - Wydział Prasowy Urzędu Miasta Bielska-Białej

Za nieco ponad cztery lata Władysław Woźniak ma szansę zostać najdłużej żyjącym mężczyzną, który kiedykolwiek urodził się w Choczni. A do absolutnego rekordu brakuje mu 5 i pół roku.

Tych osiągnięć nie poprawi już niestety Maria Majewska, której także do niedawna brakowało w zestawieniu choczeńskich stulatków. O tym, że udało się jej przeżyć 101 i pół roku można się dowiedzieć z ujawnionych ostatnio publicznych danych Stanów Zjednoczonych Ameryki. 

Pani Maria przyszła na świat w Choczni jeszcze w XIX wieku, a dokładnie 5 września 1891 roku. Była córką Antoniego Ścigalskiego i Marii Anieli Ramęda. W 1916 roku poślubiła w Chicago Waltera Majewskiego,  z którym miała córką Eleonorę (w 1920 roku) i syna Roberta (w 1927 roku), a ponadto co najmniej dwoje innych dzieci zmarłych zaraz po urodzeniu. Według amerykańskiego spisu powszechnego z 1920 roku Walter i Mary Majewscy mieszkali w Chicago w tym samym mieszkaniu, co inni emigranci z Choczni - rodzina Franciszka i Katarzyny Wcisłów. Maria podawała w tym spisie, że jest o trzy lata młodsza, niż w rzeczywistości. 10 lat później (w 1930 roku) Walter i Maria Majewscy dzielili mieszkanie z córką Wcisłów- Mary Nikliborc. Tym razem szacunkowy wiek Marii był zaniżony aż o 4 lata.

W metryce zgonu Marii Majewskiej figuruje także fałszywa data jej urodzin - przy zgodności dnia i miesiąca rok urodzenia różni się o dwa lata od rzeczywistego (1893 zamiast 1891). Tak więc dla statystyków amerykańskich nie ukończyła ona 100 lat życia, ponieważ zmarła 9 kwietnia 1993 roku.

Można również dodać, że 100 lat życia przekroczyły dwie zakonnice szarytki, które w przeszłości sprawowały posługę w Choczni.

Najdłużej żyjący

 Do tej pory uważałem, że najdłużej żyjącą osobą, która kiedykolwiek urodziła się w Choczni, była Aniela, córka Aleksandra Widra i jego żony Janiny z domu Moskalik. Pani Anieli udało się osiągnąć imponujący wiek 104 lat i 8 miesięcy, przy czym mogła się także pochwalić, że żyła aż w trzech stuleciach- XIX, XX i XXI wieku. Przyszła bowiem na świat w 1897 roku, a zmarła w 2002 roku w Bielsku-Białej. Urodziła w sumie siedmioro dzieci- pierwszych pięć w związku małżeńskim z Janem Stuglikiem, a kolejnych dwoje jako żona Wincentego Góry.

Tymczasem okazało się, że inna chocznianka urodzona w XIX wieku żyła jeszcze dłużej niż Aniela Stuglik/Góra. Chodzi o Mariannę, córkę Józefa Bryndzy i Marianny z domu Garżel, która przyszła na świat 6 sierpnia 1874 roku. Dotarcie do szczegółów z jej życia, w tym i daty śmierci, było dość skomplikowane, ponieważ Marianna już w 1892 roku, czyli jako 18-letnia dziewczyna, wyjechała na stałe do Stanów Zjednoczonych Ameryki. Tak przynajmniej wynika z danych amerykańskiego spisu powszechnego z 1930 roku. Tam prawdopodobnie jeszcze w XIX wieku wyszła za mąż, ponieważ już w 1900 roku urodziła pierwszego syna Józefa (Josepha). Jej mężem był Jan (John) Waszczuk, z którym zamieszkiwała w miejscowości Holyoke w stanie Massachusetts. Około 1910 roku Waszczukowie zmienili nazwisko na Vostok, łatwiejsze do wymówienia i zapisania przez sąsiadów i amerykańskich urzędników. Łącznie Marianna urodziła sześcioro dzieci, z których dwoje założyło później własne rodziny. Zmarła 2 marca 1980 roku w miejscowości Palmer w Massachusetts, przeżywszy prawie 105 lat i 7 miesięcy (dokładnie 38559 dni).

Marianna Waszczuk/Vostok  z domu Bryndza nie była dotąd ujęta w spisie emigrantek z Choczni (link), gdyż w żadnym amerykańskim dokumencie z nią związanym nie podawano miejsca jej urodzenia. Dopiero przy okazji śmierci Mary Vostok, jako miejsce urodzenia wymieniono Wadowice, co w połączeniu z nazwiskiem panieńskim używanym w Choczni i dokładnie tą samą datą urodzenia, co Marianna Bryndza z Choczni, pozwoliło na jej identyfikację. Za choczeńskim pochodzeniem Mary Vostok z domu Bryndza przemawia również podobieństwo genetyczne jej wnuczki do potomków choczeńskich Widrów. Zgadza się to z genealogią Marianny Bryndza z Choczni, której babka wywodziła się właśnie z tej rodziny. Co więcej, Marianna Bryndza była drugą kuzynką Anieli Stuglik/Góra, dotychczasowej rekordzistki w długości życia!

Długowieczne były także dzieci Mary Vostok, z których niemal każde, oprócz pierworodnego Józefa (brak informacji o dacie zgonu), przeżyło co najmniej 88 lat. Natomiast co do z rodzeństwa Marianny/Mary, to jej brat Józef Bryndza przeżył zaledwie niespełna 68 lat, a reszta zmarła w dzieciństwie (troje) lub ich daty zgonu nie są mi znane (również troje).

Najdłużej żyjącym mężczyzną urodzonym w Choczni pozostaje Jan Gazda (1894-1998), który przeżył 104 lata i dwa miesiące. To także najdłużej żyjąca osoba, której nagrobek znajduje się na choczeńskim cmentarzu parafialnym. Co ciekawe, matką Jana Gazdy była Anna z Widrów, a on sam był kuzynem trzeciego stopnia zarówno Mary Vostok, jak i Anieli Stuglik/Góra ! Czyżby  w tym pokoleniu potomków Widrów uaktywnił się jakiś gen długowieczności?

100 lat życia przekroczyli również:

- Stefania Penkala z domu Graca (1913-2016)

- Piotr Zieliński (1911-2012)

- Adela Warmuz z domu Widlarz (1919-2022),

- Maria Majewska z domu Ścigalska (1891-1993).

Na koniec można wspomnieć o Janie Guzdku, zmarłym 1 grudnia 1753 roku, który według zapisu w metryce zgonu przeżył aż 110 lat. Podana długość życia Guzdka wydaje się jednak mało prawdopodobna, ponieważ wiek zmarłych zaokrąglano wówczas do pełnych dziesiątek, a hipotetyczny rok jego urodzenia przypada na okres, gdy w Choczni nie prowadzono jeszcze metryk chrztów, wobec czego nie sposób to sprawdzić.

Najstarsi chocznianie w 1973 roku

Listy wyborców z 1973 roku to jedno z nielicznych publicznie dostępnych źródeł obejmujących całą dorosłą populację Choczni.

Na ich podstawie można sporządzić nie tylko kompletne zestawienie nazwisk ówczesnych chocznian, czy częstość występowania poszczególnych nazwisk (link), ale i na przykład wyszukać najstarsze osoby zamieszkujące wtedy Chocznię.

Według tychże list najstarszym mieszkańcem Choczni w 1973 roku był 95-letni Kacper Legut, były współpracownik Józefa Putka.

Czołówka najbardziej wiekowych chocznian w 1973 roku wyglądała następująco:

• Kacper Legut ur. 1878 (95 lat)
• Wiktoria Kamińska ur. 1879 (94 lata)
• Bronisława Drożdż ur. 1880 (93 lata)
• Stefan Zając ur. 1882 (91 lat)
• Wojciech Augustyniak ur. 1882 (91 lat)
• Maria Rzycka ur. 1883 (90 lat)
• Barbara Bąk ur. 1884 (89 lat)
• Rozalia Jędrzejowska ur. 1885 (88 lat)
• Józef Żurek ur. 1886 (87 lat)
• Wincenty Byrski ur. 1886 (87 lat)
• Jan Widlarz ur. 1886 (87 lat)
• Tekla Kęcka (Kencka) ur. 1887 (86 lat)
• Antonina Woźniak ur.1887 (86 lat)
• Maria Widlarz ur. 1888 (85 lat)
• Marianna Staniek ur. 1888 (85 lat)
• Maria Biel ur. 1888 (85 lat)
• Konstanty Lisak ur. 1888 (85 lat)
• Apolonia Drapa ur. 1888 (85 lat)
• Albina Tarasek ur. 1889 (84 lata)
• Antonina Kręcioch ur. 1889 (84 lata)
• Jan Skowron ur. 1889 (84 lata)
• Maria Grabiec ur. 1890 (83 lata)
• Rozalia Lisak ur. 1890 (83 lata)
• Jakub Dąbrowski ur. 1890 (83 lata)
• Bronisława Świątek ur. 1890 (83 lata)
• Agata Piegza ur. 1890 (83 lata)
• Wiktoria Adamus ur. 1890 (83 lata)