Założenie kasy zapomogowo - pożyczkowej w Choczni w 1909 roku

24 października 1909 roku została założona spółka oszczędności i pożyczek w Choczni. 

Celem statutowym spółki miało być "staranie o materialne i moralne podniesienie członków", poprzez udzielanie pożyczek z funduszów spółki, popieranie tworzenia spółek i stowarzyszeń zarobkowo-gospodarczych w Choczni oraz danie możności członkom umieszczania na procent zaoszczędzonych pieniędzy. Jeden udział w spółce miał wynosić 10 koron, a jeden członek nie mógł mieć więcej niż 5 udziałów. 

Wzorem dla choczeńskiej spółki były popularne w Austrii i Niemczech pierwsze wiejskie spółdzielnie oszczędnościowo- pożyczkowe, tworzone przez Friedricha Raiffeisena, a pomyślane jako  antidotum na niechęć banków mieszczańskich do finansowania rolnictwa i rolników. 

W Galicji propagatorem pomysłów Raiffeisena był Franciszek Stefczyk, pochodzący z nieodległych od Choczni Bachowic, założyciel pierwszej spółki tego typu w Czernichowie koło Krakowa w 1889 roku. Właśnie od nazwisk Raiffeisena i Stefczyka wzięły się popularne określenia tego rodzaju spółek, jako: Kas Raiffeisena lub Kas Stefczyka.

Pierwszym przewodniczącym dyrekcji (zarządu) spółki w Choczni został rolnik i właściciel szynku Teodor Zając, zastępcą przewodniczącego rolnik i dozorca sądowy Andrzej Zając, a członkami zarządu: Karol Ścigalski (rolnik), Jan Turała (rolnik i murarz) i Piotr Pietruszka (rolnik).

17 listopada 1909 roku spółka złożyła podanie o  przyjęcie do Patronatu Polskich Spółdzielni Rolniczych we Lwowie, której dyrektorem był wymieniony wcześniej Franciszek Stefczyk.

30 listopada 1909 roku Sąd Obwodowy w Wadowicach wpisał do rejestru stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych „Spółkę oszczędności i pożyczek” z siedzibą w Choczni, jako stowarzyszenie zarejestrowane z nieograniczoną poręką.

2 lutego 1910 roku zawarto umowę z kasjerem na cztery lata z pensją 80 koron rocznie. Pierwszym kasjerem został Maksymilian Malata (LINK).

Od 6 lutego 1910 roku Radę Nadzorczą spółki tworzyli:

• ksiądz Józef Dunajecki jako przewodniczący (LINK)
• Adam Ryłko, kierownik szkoły, jako zastępca przewodniczącego

oraz członkowie:

• Kazimierz Leśniak
• Antoni Balon
• Szymon Łapka (karczmarz)
• Leon Ruła

Księdza Dunajeckiego zastąpił wkrótce nowy przewodniczący RN- Antoni Styła (LINK).

22 lutego 1910 roku spółka oszczędności i pożyczek z Choczni została przyjęta do Patronatu Polskich Spółdzielni Rolniczych we Lwowie, jako spółka z nieograniczoną odpowiedzialnością członków.

Tego tematu dotyczy również notatka o walnym zgromadzeniu spółki z 1915 roku- LINK.

Kasa zapomogowo - pożyczkowa w 1915 roku

Walne zgromadzenie spółki Raiffeisen (kasy zapomogowo- pożyczkowej) w Choczni w 1915 omówione w "Ilustrowanym Kuryerze Codziennym" z 21 kwietnia 1915 roku:

"W dniu 11 kwietnia b. r. odbyło się zebranie Spółki Raiffeisenowskiej przy udziale 118 członków. Sprawozdanie z gospodarki Spółki w r. 1914  złożył  kasyer p. Malata. Ze spawozdania tego wynika, że spółka mimo zawieruchy wojennej prospektowała prawie tak, jak w czasach normalnych. Przewodniczący rady nadzorczej były poseł Styła omówiwszy wyczerpująco wpływ wojny na czynności Spółki, sprostował mylne poglądy niektórych jednostek, które sądzą, że zobowiązania prywatne po wojnie przepadną, podniósł jednak, że w gminie Choczni takich niema, czego dowodzi fakt, że członkowie w czasie wojny mimo moratoryum kwotą łączną 43.050 koron spłacili swe pożyczki. Na wniosek prof. Nowaka uchwaliło Zgromadzenie jednomyślnie absolutoryum i podziękowanie za skuteczną pracę Zarządowi i Radzie nadzorczej Spółki i powzięło uchwałę co do rozdziału czystego zysku tej treści, że część zysku w myśl statutu przeznaczono na fundusz rezerwowy, resztę zaś tj. dywidendę w 3/4 przeznaczono na wykończenie "Domu ludowego" w Choczni, a w 1/4 na poratowanie nie szczęśliwych ofiar wojny." (pisownia oryginalna)