Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Kasa Stefczyka. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą Kasa Stefczyka. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 18 listopada 2019

Członkowie Kasy Stefczyka w Choczni w latach 1947-1948

W maju 1948 roku udziały w choczeńskiej Kasie Stefczyka, czyli lokalnej instytucji zapomogowo- pożyczkowej, posiadało 260 osób indywidualnych oraz choczeńska Spółdzielnia Mleczarska i Gromada Zawadka. Wśród udziałowców indywidualnych znajdowały się 234 osoby z Choczni, a także 7 osób z Kaczyny i 21 osób z Zawadki.
Miejsca zamieszkania członków Kasy w chwili nabycia przez nich udziałów różniły się w niektórych przypadkach od tych, które wskazywano w 1948 roku. 28 osób mieszkało już wtedy poza Chocznią,  w tym dwie za granicą (Francja, Niemcy), sześć na Ziemiach Odzyskanych, a pozostałe w: Wadowicach, Bielsku, Krakowie, Kielcach, Gdańsku, Barwałdzie, Kleczy Górnej, Radoczy, Tomicach i w Oświęcimiu.
Ponadto 5 osób zmarło, a kilka kobiet po wyjściu za mąż zmieniło nazwisko.
Ponieważ 9 maja 1948 roku miało odbyć się walne zebranie członków Kasy i zdecydować między innymi o podniesieniu wysokości wkładu z 10 do 500 złotych, to od wszystkich nominalnych udziałowców wymagano złożenia podpisu na liście członków i podanie aktualnego adresu.
Co ciekawe, dwie osoby niepiśmienne złożyły podpis w formie trzech krzyżyków, a w kilkunastu przypadkach podpisały się inne osoby z rodziny.
Oczywiście na liście najwięcej było przedstawicieli znanych i licznych choczeńskich rodów, takich jak: Bryndza (15), Guzdek (13) i Widlarz (8).



środa, 20 września 2017

Działacze Kasy Zapomogowo- Pożyczkowej w Choczni

Kasa Zapomogowo- Pożyczkowa w Choczni została założona w 1909 roku.
Po II wojnie  światowej wznowiła działalność w 1947 roku.
W 1950 roku została połączona z Bankiem Spółdzielczym w Wadowicach, przeciwko czemu gorąco protestowali jej działacze i członkowie.
W czasie swojej działalności używała różnych nazw, jak: Kasa Raiffeisena, czy Kasa Stefczyka.
Odegrała istotną rolę w życiu mieszkańców wsi, a wypracowane zyski przeznaczała często na finansowanie inicjatyw i celów służących ogółowi mieszkańców. 
Do grona jej działaczy należeli:

- przewodniczący Rady Nadzorczej:
  • ks. Józef Dunajecki (1909-1911)
  • Antoni Styła (1911-1917)
  • Antoni Balon (1917-1922)
  • Józef Bylica (1922-1923)
  • Andrzej Zając (od 1923 roku)
  • Antoni Widlarz (1929-1936)
  • Józef Piegza (od 1936 roku)
  • Kazimierz Szczur (1947-1948)
  • Franciszek Dąbrowski (od 1948)
- zastępcy przewodniczących RN:
  • Adam Ryłko (od 1909)
  • Szymon Łapka (od 1917)
  • Kazimierz Szczur (od 1920 roku)
  • Klemens Guzdek (od 1926 roku)
- przewodniczący zarządu:
  • Teodor Zając (od 1909)
  • Karol Ścigalski (od 1917)
  • Szczepan Pietruszka (od 1920)
  • Władysław Świętek (od 1922)
  • Franciszek Drapa (od 1923)
  • Tomasz Szczur (od 1926)
  • Władysław Świętek (od 1929)
  • Władysław Świętek (od 1947)
- zastępcy przewodniczących zarządu:
  • Andrzej Zając (1909-1917)
  • Szczepan Pietruszka (od 1917)
  • Andrzej Kolber (od 1920)
  • Jan Bandoła (1921)
  • Andrzej Zając (1921-1922)
  • Władysław Bąk (1922-1923)
  • Stanisław Wójcik (1923-1926)
  • Franciszek Drapa (1926-1928)
  • Antoni Romańczyk (od 1932)
  • Andrzej Zając (od 1947)
- kasjerzy/skarbnicy:
  • Maksymilian Malata (od 1909)
  • Jan Styła (1920-1921)
  • Franciszek Drapa (od 1921)
  • Władysław Świętek (od 1923)
  • Józef Nowak (od 1927)
  • Andrzej Zając (1928-1932)
  • Tomasz Szczur (od 1932)
  • Eugeniusz Zając (od 1948)
- członkowie Rady Nadzorczej:
  • Antoni Balon (1909-1922)
  • Franciszek Balon (1929-1930)
  • Jan Bałys (od 1948)
  • Szczepan Bańdo (od 1936 i od 1947)
  • Józef Bylica (od 1922)
  • Franciszek Dąbrowski (od 1947)
  • ks. Józef Dunajecki (1909-1911)
  • Kazimierz Gawęda (od 1922)
  • Józef Gazda (od 1948)
  • Józef Guzdek (od 1948)
  • Karol Guzdek (1926-1935)
  • Andrzej Kosycarz (1932-1935)
  • Jan Kożuch (od 1935)
  • Władysław Kręcioch (od 1949)
  • Kacper Legut (od 1926, od 1934, od 1947)
  • Kazimierz Leśniak (1909-1913)
  • Szymon Łapka (od 1909)
  • Józef Maj (od 1949)
  • Wojciech Mirocha (od 1931)
  • Stanisław Miś (od 1949)
  • Franciszek Pędziwiatr (1929-1932)
  • Józef Piegza (od 1935, od 1947)
  • Józef Putek (1926-29)
  • Andrzej Ramenda (od 1949)
  • Leon Ruła (1909-1914, 1917-1921)
  • Adam Ryłko (1909-1913)
  • Michał Styła (od 1936, od 1947)
  • Franciszek Szczur (od 1947)
  • Kazimierz Szczur (1914-1917, od 1920)
  • Tomasz Szczur (1921-1926)
  • Władysław Świętek (od 1921)
  • Franciszka Wider z domu Ramęda (1929-1931)
  • Karol Wider (1947-1950)
  • Antoni Widlarz (od 1929)
  • Józef Wójcik (1917-1921)
  • Andrzej Zając (od 1923, od 1939)
  • Jan Zając (od 1917)
  • Szymon Zając (1929-1936)
  • Stanisław Zajda (od 1947)
- członkowie zarządu:
  • Franciszek Balon (od 1935, od 1947)
  • Jan Bandoła (1921)
  • Barbara Bąk z domu Kowalczyk (od 1949)
  • Leon Bąk (1937-39, od 1947)
  • Władysław Bąk (1922-1923)
  • Franciszek Drapa (od 1920)
  • Józef Gazda (1947-1948)
  • Andrzej Kolber (od 1917)
  • Andrzej Kręcioch (od 1920)
  • Józef Nowak (od 1927)
  • Jan Paterak (1932-1937)
  • Piotr Pietruszka (od 1909)
  • Szczepan Pietruszka (od 1917)
  • Ludwik Płonka (od 1947)
  • Józef Putek (od 1929, od 1947)
  • Karol Ramenda (1926-1935)
  • Wojciech Rokowski (od 1917)
  • Antoni Romańczyk (od 1929)
  • Tomasz Szczur (od 1926)
  • Walenty Szczur (1914)
  • Karol Ścigalski (od 1909)
  • Władysław Świętek (od 1922)
  • Jan Turała (od 1909)
  • Józef Twaróg (1928-1935)
  • Jan Widlarz (1914)
  • Stanisław Wójcik (1923-1926)
  • Andrzej Zając (od 1909)
  • Eugeniusz Zając (od 1948)
  • Teodor Zając (od 1909)

środa, 5 lipca 2017

Apel o pomoc żywnościową dla Choczni w 1917 roku

4 marca 1917 roku odbyło się walne zebranie choczeńskiej Kasy Zapomogowo- Pożyczkowej, które otworzył przewodniczący Rady Nadzorczej Antoni Styła.
Kasjer Maksymilian Malata (jednocześnie wójt Choczni) odczytał zebranym zestawienie rachunków spółki za rok 1916. Okazało się, że czysty zysk kasy wyniósł 830 koron i 9 halerzy.
Po dłuższej dyskusji zebrani uchwalili przeznaczenie dywidendy (procentu od wniesionych udziałów) w wysokości 104 koron i 49 halerzy na dokończenie budowy Domu Ludowego w Choczni.
Natomiast pozostały zysk postanowiono rozdysponować w ten sposób, że kwotę 641 koron i 50 halerzy przeznaczono na fundusz rezerwowy kasy, a resztę na nieprzewidziane straty, które mogły dotknąć spółkę w wyniku toczonej od prawie trzech lat wojny.
Na wniosek Józefa Wójcika (majstra ciesielskiego) zatwierdzono absolutorium dla Zarządu pod kierownictwem Teodora Zająca (rolnika i restauratora), Rady Nadzorczej i kasjera "za zawiadowanie spółką i prowadzenie tejże".
Następnie przystąpiono do wyboru czterech nowych członków zarządu, którymi przez aklamację zostali: Karol Ścigalski (członek poprzedniego zarządu), Szczepan Pietruszka, Andrzej Kolber i Wojciech Rokowski.
Szczepan Pietruszka został jednocześnie wybrany członkiem urzędującym (pomocnikiem kasjera) z wynagrodzeniem 100 koron rocznie, a Karol Ścigalski prezesem.
Wyłoniono także czterech nowych członków Rady Nadzorczej: Józefa Ramendę, Jana Zająca, Leona Rułę i Józefa Wójcika. Nowym przewodniczącym Rady Nadzorczej został Antoni Balon, a jego zastępcą karczmarz Szymon Łapka.
Zaniechano wyboru nowego kasjera i pozostawiono na tym stanowisku "na czas trwania wojny" Maksymiliana Malatę.
Podniesiono maksymalną kwotę dostępnej pożyczki do 4.000 koron (za zgodą zarządu) lub 6.000 koron (za zgodą Rady Nadzorczej).
Przebieg walnego zebrania nie odbiegał od podobnych zgromadzeń w latach poprzednich, za jednym wyjątkiem.
Otóż na koniec zebrania rozgorzała dyskusja o bezwzględnych rekwizycjach wojskowych dotykających ludność Choczni, które odbijały się fatalnie na zaopatrzeniu w żywność.
W związku z tym postanowiono wystosować list do Ministerstwa Rolnictwa w Wiedniu, o następującej treści:

"Walne Zgromadzenie Spółki Raiffeisenowskiej w Choczni, powiat Wadowice, Galicja, przy udziale kilkuset członków odbyte, uprasza o bezzwłoczne dostawienia przynajmniej tysiąc cetnarów metrycznych1 kartofli do jedzenia i sadzenia dla mieszkańców gminy Chocznia.
W razie niedostawienia grunta nie będą mogły być obsadzone, a uboższej ludności, nie posiadającej środków żywności, conajmniej półtora tysiąca osób liczącej, grozi w najbliższych tygodniach głód.
Zgromadzenie uprasza o zmianę postanowienia o pozostawianiu na konia tylko 1/2 kg owsa, gdyż tutaj grunta są ciężkie pod uprawę, wobec czego koń potrzebuje dziennie przynajmniej 5 kg owsa. W razie zarekwirowania nadwyżki owsa ponad 1/2 kg nie będzie można na żaden sposób przeprowadzić wiosennej uprawy roli. 
Zarząd Raiffeisena-
Malata, Styła, Balon, Turała, Pietruszka, Łapka, Ścigalski"

[1] cetnar metryczny = 50 kg, czyli proszono o 50 ton ziemniaków

piątek, 8 stycznia 2016

Założenie kasy zapomogowo - pożyczkowej w Choczni w 1909 roku

24 października 1909 roku została założona spółka oszczędności i pożyczek w Choczni. 

Celem statutowym spółki miało być "staranie o materialne i moralne podniesienie członków", poprzez udzielanie pożyczek z funduszów spółki, popieranie tworzenia spółek i stowarzyszeń zarobkowo-gospodarczych w Choczni oraz danie możności członkom umieszczania na procent zaoszczędzonych pieniędzy. Jeden udział w spółce miał wynosić 10 koron, a jeden członek nie mógł mieć więcej niż 5 udziałów. 
Wzorem dla choczeńskiej spółki były popularne w Austrii i Niemczech pierwsze wiejskie spółdzielnie oszczędnościowo- pożyczkowe, tworzone przez Friedricha Raiffeisena, a pomyślane jako  antidotum na niechęć banków mieszczańskich do finansowania rolnictwa i rolników. 
W Galicji propagatorem pomysłów Raiffeisena był Franciszek Stefczyk, pochodzący z nieodległych od Choczni Bachowic, założyciel pierwszej spółki tego typu w Czernichowie koło Krakowa w 1889 roku. Właśnie od nazwisk Raiffeisena i Stefczyka wzięły się popularne określenia tego rodzaju spółek, jako: Kas Raiffeisena lub Kas Stefczyka.

Pierwszym przewodniczącym dyrekcji (zarządu) spółki w Choczni został rolnik i właściciel szynku Teodor Zając, zastępcą przewodniczącego rolnik i dozorca sądowy Andrzej Zając, a członkami zarządu: Karol Ścigalski (rolnik), Jan Turała (rolnik i murarz) i Piotr Pietruszka (rolnik).

17 listopada 1909 roku spółka złożyła podanie o  przyjęcie do Patronatu Polskich Spółdzielni Rolniczych we Lwowie, której dyrektorem był wymieniony wcześniej Franciszek Stefczyk.

30 listopada 1909 roku Sąd Obwodowy w Wadowicach wpisał do rejestru stowarzyszeń zarobkowych i gospodarczych „Spółkę oszczędności i pożyczek” z siedzibą w Choczni, jako stowarzyszenie zarejestrowane z nieograniczoną poręką.

2 lutego 1910 roku zawarto umowę z kasjerem na cztery lata z pensją 80 koron rocznie. Pierwszym kasjerem został Maksymilian Malata (LINK).

Od 6 lutego 1910 roku Radę Nadzorczą spółki tworzyli:
  • ksiądz Józef Dunajecki jako przewodniczący (LINK)
  • Adam Ryłko, kierownik szkoły, jako zastępca przewodniczącego

oraz członkowie:
  • Kazimierz Leśniak
  • Antoni Balon
  • Szymon Łapka (karczmarz)
  • Leon Ruła

Księdza Dunajeckiego zastąpił wkrótce nowy przewodniczący RN- Antoni Styła (LINK).

22 lutego 1910 roku spółka oszczędności i pożyczek z Choczni została przyjęta do Patronatu Polskich Spółdzielni Rolniczych we Lwowie, jako spółka z nieograniczoną odpowiedzialnością członków.

Tego tematu dotyczy również notatka o walnym zgromadzeniu spółki z 1915 roku- LINK.