Pokazywanie postów oznaczonych etykietą 1852. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą 1852. Pokaż wszystkie posty

piątek, 21 października 2016

Spis właścicieli gruntów 1844 - część II

Kontynuacja wcześniejszej notatki - LINK.

Ogólne wyniki spisu choczeńskich gruntów rolnych i leśnych z lat 1844-1852 przedstawiały się następująco:

  • wymierzono i spisano 6664 działki o łącznej powierzchni 3367,5 mórg (oraz 663 parcele obejmujące własność gminną i drogi),
  • uwzględniono 408 właścicieli gruntów, w tym: 399 posiadających działki w obrębie jednej konkretnej niwy (czyli większej jednostki służącej do celów ewidencyjno- obrachunkowych) i 9 posiadaczy działek w co najmniej dwóch niwach (majątek dworski Bobrowskich z Rudz, znajdował się w 4 z 8 niw choczeńskich),
  • średnia wielkość choczeńskiego gospodarstwa wynosiła 8,25 (w morgach, to jest 4,75 hektara). Ta wartość jest zawyżona przez 3 duże majątki: sołtysi, dworski i plebański. Największe gospodarstwa chłopskie zajmowały w tym czasie 1/4 pierwotnej roli kmiecej (około 20 z 80 mórg),
  • średni roczny dochód z gruntu na jednego właściciela miał wynosić według wyliczeń "ocenicieli" (klasyfikatorów) nieco ponad 25 florenów (złotych reńskich),
  • sumę dochodów z własności gruntowej wyliczono 10277 florenów (dla całej wsi),
  • średni dochód z jednostki powierzchni miał wynosić 3,05 fl. z morgi.
Struktura własności:

Oprócz trzech dużych majątków: sołtysiego, dworskiego i plebańskiego osobno na wykresie wykazano własność Austriaka Johanna (Jana) Letschera (i jego choczeńskiej żony Tekli Letscher z domu Płonka) oraz Żyda Mayera Hupperta. Obydwa te majątki znajdowały się w Niwie Dolnej od Wadowic.

A oto jak wyglądały sprawy własnościowe po zsumowaniu działek osób noszących to samo nazwisko:

Na wykresie ujęto 60 największych "dóbr familijnych" ze 114 ogółem.
Co ciekawe łączny majątek choczeńskich Szczurów był większy, niż własność dworska Bobrowskich z Rudz i niewiele mniejszy, niż majątek sołtysi Duninów, który wcześniej (od 1582 do 1703 roku) należał do Grzegorza Szczura i jego potomków.
Ale na 179 mórg Szczurów w połowie XIX wieku złożyła się własność aż 21 chłopów, noszących to nazwisko i posiadających swoje grunty przeważnie w niwach graniczących z Wadowicami, nieprzylegających do majątku sołtysiego.
Z kolei w posiadaniu każdego z ośmiu kolejnych chłopskich rodów (Widlarzów, Pindlów, Dąbrowskich, Bryndzów, Kręciochów, Guzdków, Romańczyków i Widrów) znajdowało się więcej gruntów, niż wynosił areał majątku plebańskiego, w tym czasie już znacznie mniejszego, niż podczas spisu z końca XVIII wieku (Metryki Józefińskiej).
Na pierwszych 30-stu pozycjach tego zestawienia są przedstawiciele przede wszystkim starych choczeńskich rodzin, których nazwiska notowano przed 1700 rokiem (LINK). Pozostali albo pojawili się w Choczni "dopiero" w XVIII wieku (Romańczykowie, Gurdkowie i Sikorowie), albo w XVIII wieku wyodrębnili się z innych starych choczeńskich rodów (odpowiednio: Dąbrowscy z Balonów, Bandołowie z Twarogów, a Ciborowie z Notów).
Biorąc to pod uwagę i traktując łącznie własność Dąbrowskich i Balonów, ten pierwotnie jeden ród w połowie XIX wieku ustępowałby majątkiem tylko Duninom i Szczurom.

I jeszcze czołówka rodów o największym łącznym dochodzie z gruntów (we florenach na rok):

Szczurowie 606,2
Dunin 514,5
Widlarzowie 483,6
Dąbrowscy 347,6
Guzdkowie 338,1
Pindlowie 334,7
Kręciochowie 308
Widrowie 281,4
Bryndzowie 275,9
Styłowie 242,9

oraz rodów o największym średnim gospodarstwie, liczonym w morgach (łączna powierzchnia dla rodu podzielona przez liczbę gospodarzy o tym samym nazwisku):

Dunin 191,77
Bobrowski 141,87
Parafia 79,23
Huppert 16,92
Ścigalski 14,58
Graboń 14,495
Wider 13,35833
Strzeżoń 13,155
Letscher 12,14
Drapa 12,098

Ujęto również dla porównania majątek plebański.

cdn...



wtorek, 13 maja 2014

Kataster gruntowy z 1852 roku- podpisujący w imieniu wsi

Na austriackim katastrze gruntowym, wykonanym dla Choczni przez Leuthmetzera i Frombera, pod datą 8 sierpnia 1852 roku znajdują się nazwiska następujących przedstawicieli wsi, poświadczających prawidłowość jego sporządzenia:

  • Jan Pindel (wójt)
  • Tomasz Gawenda (piśmienny)
  • Michał Pindel
  • Piotr Dunin (właściciel majątku sołtysiego)
  • Kazimierz Wider
  • Szczepan Guzdek
  • Szczepan Bandoła
  • Wojciech Bąk