W archiwum parafialnym w Choczni
zachowały się do dziś zestawienia rozchodu zboża ze spichlerza plebańskiego (w
wersji oryginalnej „spiklerza”), które w latach 1854-67 skrupulatnie prowadził ówczesny choczeński proboszcz ks. Józef Komorek. Zboże w spichlerzu, czyli pszenica,
żyto i owies (także rychlik- czyli jego wczesna odmiana) pochodziło z danin
parafian (tak zwanego taczma) oraz zbiorów z gruntów plebańskich.
Zgromadzone w spichlerzu zboże
było sprzedawane, wywożone do młyna w celu przemielenia, pożyczane na odrobek
lub darowane oraz przeznaczane do siewu
i jako zapłatę za różne czynności na rzecz plebani. Do określania ilości zboża
ksiądz Komorek używał dawnych jednostek objętości (korzec-miarka-garniec; 1
korzec = około 123 litry), a do wyceny jego wartości florenów, czyli środka
płatniczego Cesarstwa Austriackiego, przy czym floren (zwany też guldenem lub
złotym reńskim) był srebrne monetą, dzielącą się na 60 krajcarów. Każdorazowe
podsumowanie rozchodów nie obejmuje roku kalendarzowego, ale okres od września do
sierpnia następnego roku, czyli od żniw do żniw.
Sprzedaż
Plebańskie zboże sprzedawano najczęściej
na targach/jarmarkach w Wadowicach i Andrychowie oraz indywidualnym handlarzom,
najczęściej pochodzenia żydowskiego (Majer Huppert z Choczni, Szancer i Kobler
z Wadowic, Nathan Windhloz z Bielan, Tragier) i młynarzom lub piekarzom/cukiernikom
(młyn w Czańcu, Jan Szczur z Choczni, Letscherowa z Wadowic, wdowa po Piotrze
Szczurze). Sporadycznie trafiały się transakcje z hrabią z Inwałdu, czy dworem
w Głębowicach. Największe sprzedaże w tym okresie to:
- sprzedaż 18 korcy pszenicy do
dworu w Głębowicach za 199 florenów (w 1861 roku),
- sprzedaż Majerowi Huppertowi z
Choczni 48 korcy owsa za 168 florenów (w 1866 roku),
- sprzedaż Koblerowi z Wadowic 13
korcy i 2 miarek pszenicy za 148 florenów i 50 krajcarów (1867),
- sprzedaż niewymienionemu z
nazwiska Żydowi z Andrychowa 10 korcy i 1 miarki pszenicy za 128 florenów i 12
krajcarów (1861)
- sprzedaż Tragierowi 20 korcy
żyta za 120 florenów (1854).
Na targach i jarmarkach w
Wadowicach i Andrychowie sprzedawano jednorazowo maksymalnie do 10 korcy
pszenicy i żyta. Dwukrotnie duże dostawy pszenicy sfinalizowano z młynem w
Czańcu.
Przemiał
Maksymalna ilość zboża, które
zawieziono do przemielenia to 6 korcy 1 miarka i 2 garnce żyta (w 1855 roku),
ale przeciętnie były to znacznie mniejsze ilości, liczone w miarkach, a nie w
korcach, częściej żyta, niż pszenicy.
Zapłata
Ks. Komorek płacił zbożem przede
wszystkim osobom zatrudnionym przez parafię i plebanię, to znaczy grabarzowi
(Franciszkowi Wójcikowi), kościelnemu (Błażejowi Szczepaniakowi), śpiewakowi
(Sebastianowi Ciborowi) i leśnemu/leśniczemu (Franciszkowi Wawerowi). Raz zapłatę
w zbożu otrzymał również organista Józef Cap. Tę formę zapłaty dostawali także
pracownicy dorywczy (np. bardzo często Jędrzej Wcisło, a raz Jan Guzdek za
robotę koniem).
Darowizny
W rozpatrywanym czasie choczeński
proboszcz regularnie wspomagał zbożem pogorzelców, wśród których wymieniono z
nazwiska Szymona Pindelczyka, Szymona Bylicę i Jędrzeja Tuszyńskiego, którzy
otrzymywali jednorazowe zapomogi- przeważnie pewne ilości żyta i owsa
(najczęściej po 2 miarki). Oprócz nich dwukrotnie darowiznę otrzymał ksiądz
dziekan z Andrychowa (2 korce pszenicy w 1866 roku oraz 1 korzec i 2 miarki
pszenicy w 1861 roku), a raz ksiądz w Inwałdzie (2 korce i 2 miarki pszenicy w
1856 roku), ojcowie reformaci w Alwerni (1 korzec żyta w 1866 roku), gromada
Chocznia (korzec żyta i owsa w 1856 roku) i gromada Kaczyna (2 korce żyta w
1862 roku).
Siew
Do obsiania pól plebańskich przeznaczano
rocznie od 10 do 12 korcy żyta i około 4 korce pszenicy. Nieco więcej pszenicy wysiano tylko w 1861
roku, co ciekawe z wyszczególnieniem, jaką ilość, w którym miejscu (4 korce na
Złotniku oraz 2 korce 3 miarki i 4 garnce na Górkach i Stawkach).
----
Lista osób z Choczni i sąsiednich
miejscowości wymienionych w zestawieniu rozchodów (kupujący, pożyczający,
darobiorcy, wynagrodzeni):
B- Marianna Balonionka, Jan
Bandoła syn Szczepana, Baranka Kazimierzowa, Wojciech Biel, Jan Brandys, Wojciech
Bryndza, Józef Buldończyk, Kanty Bylica, Piotr Bylica, Szymon Bylica,
C- Franka Cibora żona, Jaga Ciborzonka
(Agnieszka Cibor), Jędrzej Cibor, Józef Cibor, Sobek Cibor (Sebastian Cibor)
śpiewak,
D- Antoni Dąbrowski, Ignacy
Dąbrowski cieśla, Jakób Dąbrowski, Jan Dąbrowski, Józef Dąbrowski kowal, Sobek
Dąbrowski (Sebastian Dąbrowski), Józef Drapa,
G- Jan Gawęda, Stanisław Gazda, Stanisława
Góra, Wojciech Góralczyk, Szczepan Graboń, Ignacy Guzdek, Jan Guzdek, Jędrzej
Guzdek, Szymon Guzdek,
H- Magda Harmacionka (Magdalena
Harmata), Kasper Harnik, Majer Huppert,
I, J- Jan Iglarski, Kanty Jura
(Jan Kanty Jura), Błażej Jurczak z Kaczyny (?),
K- Ignacy Klaczak, Jędrzej Kolber,
Kobler z Wadowic, Tomasz Kołodziejczyk, Jan Kręcioch, Wincenty Kręcioch. Józef
Kulczycki,
L- Maryja Letscher, Leczerowa,
cukierniczka z Wadowic,
M- Mąka z Ponikwi, Jędrzej Miarka,
N- Wojciech Nicieja,
P- Jan Paterak, Jędrzej Pindel, Józefa
Pindela córka, Pindelka Michałowa, Szczepan Pindelczyk, Płonczyna wdowa,
R- Antoni Ramęda, Jan Ramęda, Janowa
Ramędzina wdowa, Antoni Romańczyk
S, Ś- Jędrzej Siepak, Kajetan
Skowron, Michał Stasik z Inwałdu, Majcher Styła (Melchior Styła), Wojciechowa
Stylina wdowa, Szancer z Wadowic, Błażej Szczepaniak kościelny, Jan Szczepaniak,
Jan Szczur młynarz, Sobestian Szczur kowal, Szczurowski z Ponikwi, Szczurzyna,
wdowa po Piotrze- piekarka, Wincenty Świętek,
T- Targosz z Kaczyny,
W- Franciszek Wawer (Wawro) leśny,
Antoni Wątroba, Jan Wątroba, Józef Wątroba, Wątrobina, Jędrzej Wcisło, Kazimierz
Wider, Jan Widlarz, Tomasz Widlarz, Jan Woźniak kołodziej, Franciszek Wójcik
grabarz, Franciszek Wójcik cieśla, Jakób Wójcik, Wojciech Wójcik murarz,
Z - Jan Zając, Marcin Zając, Zajączka
wdowa
