Chocznia w "Księdze Adresowej Rzeczypospolitej Polskiej" 1925/26

Wieś i gmina, powiat Wadowice
Sąd powiatowy i okręgowy Wadowice
3074 mieszkańców
Linia Kolejowa Bielsko-Wadowice
Poczta Chocznia
1 Kościół katolicki
Młyny

Właściciele ziemscy:
Adam Romer

Agentury:
Antoni Kaszuba

Akuszerki:
Maria Gałązka, Anna Rułowa, Józefa Wawro

Cieśle:
J. Byrski, N. Guzdek

Czasopisma:
"Chłopski Sztandar"

Fryzjerzy:
F. Ramenda

Kasy Pożyczkowo-Oszczędnościowe:
Spółka Pożyczkowo-Oszczędnościowa

Kołodzieje:
Józef Woźniak

Konie- handel:
Ludwik Porębski

Kowale:
Antoni Sikora, J. Skowron

Krawcy:
Józef Studnicki

Młyny:
Antoni Burzej, Józef Drożdż, Jan Pędziwiatr, Antoni Styła

Murarze:
Piotr Bandoła, Jan Turała, Wojciech Turała

Nabiał:
A. Bryndza, J. Pietruszka

Pierniki:
Andrzej Wcisło

Różne towary:
Henryk Grubner, Kółko Rolnicze, Stanisław Kryjak, Maria Małusecka

Rzeźnicy:
N. Chałnoczki, J. Fujawa

Siano:
Franciszek Pędziwiatr

Stolarze:
F. Wójcik

Szewcy:
Kacper Legut, W. Szczepaniak

Ślusarze:
Jan Świętek

Tytoniowe wyroby:
J. Kudłacik, Wojciech Ramza

Węgiel:
Roman Jarczak

Wyszynk trunków:
Franciszek Kręcioch, Szymon Łapka, E. Tiefenbrunner

Zegarmistrze:
Ludwik Woźniak

Księża z Choczni- ksiądz Szymon Kumorek

Szymon Kumorek  urodzony 21.10.1854 w Choczni, zmarł 08.02.1916 w Tymbarku

ksiądz, działacz spółdzielczy.

Po ukończeniu szkoły ludowej w Choczni kontynuował naukę w gimnazjum w Wadowicach, które ukończył w 1876 roku.  Święcenia kapłańskie otrzymał w 1880 roku, po studiach teologicznych w Tarnowie.

Od 13 VIII 1880 pracował jako wikary w Otwinowie, od 18 X 1881 w Łososinie Górnej, od 12 VII 1888 w Słopnicach, a od 9 III 1889 administrował w Tymbarku. 25 V 1889 objął tam probostwo. 

Dzięki spadkowi po poprzednim proboszczu sprawił nowe pokrycie dachu kościelnego, ogrodził kościół oraz poszerzył cmentarz. Od 1904 roku był wicedziekanem, a później dziekanem dekanatu tymbarskiego. W 1913 roku poświęcił kościół Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Kasince Małej, a w 1914 roku kościół pod wezwaniem św. Józefa w Lubomierzu. Zorganizował w Tymbarku pierwsze kółko rolnicze, był przewodniczącym rady szkolnej (wybrany w 1893 roku i w 1903 roku), zlikwidował plebańską karczmę, stawiając trzeźwość parafian przed dochodem z tytułu sprzedaży alkoholu. 

Spoczywa na tamtejszym cmentarzu. 

Odznaczony Expositorum canonicale w 1895 roku oraz przywilejem noszenia Rokiety i Mantoletu w 1899 roku. 

Syn Józefa i Anny z domu Juchelka.

Lista księży z Choczni - LINK

Koło Młodzieży w 1924 roku

Siedzą od prawej:
Balbina Czapik, Michał Kręcioch, Helena Kumala
Stoją w I rzędzie od prawej:
Stanisław Ścigalski, Józef Turała, Stanisław Bator, Jan Bandoła, Józef Gondek, Stanisław Małusecki, Czesław Gondek, Stanisław Świętek, Józef Górkiewicz
Stoją w II rzędzie od prawej:
Stanisław Woźniak, Franciszek Ścigalski, Piotr Guzdek, Adam Gondek, Czesław Kumala, Jan Zając, Stanisław Czermiński, Jan Suwaj

Fotografia pochodzi z "Kroniki wsi Chocznia" Jana Turały

Choczeńscy oficerowie: Karol Nowak

Karol Ignacy Nowak (urodzony 8 września 1889 w Lachowicach- zmarł 7 lipca 1959 w Londynie).

Mieszkaniec Choczni w okresie szkolnym, syn choczeńskiego nauczyciela. 

Absolwent: wadowickiego gimnazjum w 1910 roku, student Wydziału Dróg i Mostów Politechniki Lwowskiej (przez 4 lata),

W 1906 roku członek tajnej organizacji młodzieżowej w Wadowicach a w 1911 roku współinicjator założenia sekcji Związku Walki Czynnej w Wadowicach. W 1913 roku brał udział w ćwiczeniach choczeńskiej Sokolej Drużyny Polowej. W czasie I wojny światowej żołnierz Legionów, dowódca baterii 1 dywizjonu 1 pułku artylerii, a potem dowódca kolumny prowiantowej w stopniu podporucznika. Brał udział w walkach w Karpatach. W 1916 roku awansowany na stopień porucznika. Następnie w armii austriackiej. W Wojsku Polskim od 1918 roku, w 9 pułku artylerii. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej w stopniu podpułkownika (1 Pułk Artylerii Polowej). 

W latach 1925-1935 dowódca 12 Pułku Artylerii, przemianowanego w 1931 roku z 12 Pułku Artylerii Polowej na 12 Pułk Artylerii Lekkiej. Natomiast od 1939 roku był  dowódcą 6 grupy artylerii we Lwowie. 

W kampanii wrześniowej 1939 roku dowódca artylerii w Armii „Karpaty”. Wzięty do niewoli trafił do oflagu. W 1945 roku wyzwolony przez Anglików znalazł się na leczeniu i kuracji we Włoszech. Po zakończeniu wojny pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii (aż do śmierci), gdzie pracował między innymi jako robotnik portowy.

Zmarł w Londynie. Odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy, Orderem Polonia Restituta IV klasy, dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Niepodległości.

Syn Józefa i Franciszki z domu Śmieszek, brat między innymi lotnika Władysława Jana Nowaka i rotmistrza Jerzego Walde Nowaka. Mąż Stefanii, ojciec Anny (ur. 1924) - sanitariuszki z armii gen. Andersa oraz Władysława (ur. 1919).

Lista choczeńskich oficerów- LINK

Antoni Sikora - choczeński wójt, kowal i działacz ludowy

Antoni Sikora (urodzony 14 sierpień 1849 - zmarł 14 styczeń 1929)

Działacz ludowy, rolnik- właściciel 25 mórg gruntu, kowal, myśliwy, wykonawca i współfundator krzyża na wieży kościelnej (lata 80-te XIX wieku), wiceprzewodniczący kółka rolniczego (1889-1891).

Działacz Ludowego Towarzystwa Ochrony Własności Ziemskiej w Wadowicach (zastępca członka dyrekcji od 1889 roku).

W czasie przygotowań do sprowadzenia do Krakowa prochów Adama Mickiewicza wykuł godło ludu – sierp ozdobiony gwiazdą postępu, które było niesione na czele konduktu pogrzebowego (1890). 

Pierwszy prezes straży ogniowej w Choczni (1892), sklepikarz z ramienia kółka (przynajmniej do 1895 roku). Przez pewien czas prowadził z ramienia kółka rolniczego wyszynk wina, na który nie uzyskał koncesji w 1896 roku. 

W 1898 roku przed jego domem, miejscem spotkań ludowców, posadzono lipę upamiętniającą Adama Mickiewicza. 

Wójt wsi do 1909 roku, kiedy to jego następca wybrano Maksymiliana Malatę.

Po śmierci został pochowany na choczeńskim cmentarzu parafialnym. (LINK)

Syn Kazimierza i Teresy z domu Kobiałka. Żonaty z Marianną z domu Szczur i Agnieszką z domu Jura z Wieprza.  Ojciec działacza polonijnego Stanisława Sikory z Chicago. 

Choczeńscy wikariusze c.d.

Uzupełnienie publikowanych wcześniej zestawień księży, pełniących posługę wikariusza w parafii choczeńskiej w latach 1822-1900 i 1900-1940 o okres wcześniejszy (przed 1822 rokiem) i późniejszy (lata 1944-2002).

Lata 1599-1811- w nawiasach lata posługi:

• Stanisław z Ciężkowic* (ok. 1578)
• Skalbimierski Wojciech (1599)*
• Żmuda Maciej (1602)
• Zrąrzeń (z Irządzy?) Adam (ok. 1604)
• Bajorski Wawrzyniec (ok. 1695)
• Tomański Klemens (do 1697)
• Sołtyskiewicz Balatazar (1709-1710)
• Choliński Andrzej (1712)
• Szydłowski Wojciech (1714)
• Zawarczyński Tomasz (Tadeusz) (1728)
• Studzieński Błażej (1728)
• Sertyński Franciszek (1735-1736)
• Szawernowski Andrzej (1736-1738)
• Urdzeń Jakub (1741-1753)
• Lewkiewicz (Lewkowicz) Sebastian (1749-1756)
• Radwański Piotr (1773-74)
• Szczurowski Antoni (1777-1784)
• Krassowski Krzysztof (1792)
• Kulski Jan (1792-1793)*
• Molitoris Michał (1792)
• Gąsiorowski Jan (1811)
• Matlakowski Franciszek (1811)

* brak na liście oficjalnej, być może dane przekłamane 

Lata 1822-1900  LINK

Lata 1900-1940 LINK

Lata 1944-2002- w nawiasach lata posługi:

• Walter Stanisław (1944-1947)
• Fidziński Tomasz (1947-1951)
• Karabuła Antoni (1951-1954)
• Dobrzyński Jan (1954-1956)
• Migas Stanisław (1956-1958)
• Nowak Stanisław (1958-1961)
• Kobak Leon (1961-1964)
• Zoń Adam (1964-1965)
• Warchoł Józef (1965-1968)
• Zaręba Jan (1967-1968)
• Bania Władysław (1969-1973)
• Marcisz Jan (1973-1978)
• Nowak Jan (1978-1983)
• Kolasiński Jerzy (1983-1986)
• Możdżeń Tadeusz (1986-1988)
• Kalisz Tomasz (1988-1994)
• Węgrzyn Andrzej (1990-1992)
• Kotlarski Jan (1992-1998)
• Łabuzek Marek (1994-1998)
• Grzybowski Krzysztof (1998-2002)
• Pitek Stanisław (1998-2002)

Józef Czapik- choczeński wójt, organista i nauczyciel

Józef Czapik (Cap)- urodzony 22 luty 1828, zmarł 29 wrzesień 1907.
Syn Jakuba Capa i Magdaleny z domu Szczur.
Trzykrotnie żonaty:  z Zofią z domu Drapa, z Magdaleną z domu Pietruszka i Franciszką z domu Widlarz.

Dał się poznać jako:

- wójt choczeński, wybierany siedmiokrotnie, od 1866 roku do 1900 roku, 

- organista (od 1846 roku), członek i działacz „Towarzystwa Organistowskiego”

- nauczyciel szkoły przykościelnej (od 1847 roku) z pensją 189 złotych rocznie, 

- nauczyciel/kierownik szkoły ludowej od 1861 do 1864 roku,

- kurator sądu w Wadowicach,
- działacz ludowy związany z nurtem ks. Stojałowskiego,

- przewodniczący miejscowej choczeńskiej rady oświatowej od 1880 roku,

- przewodniczący komitetu parafialnego,

- inicjator i przewodniczący komitetu budowy nowego kościoła oraz autor dokumentu umieszczonego dla potomnych w wieży kościelnej (tekst tutaj).

W kwietniu 1874 roku został wybrany do Rady Powiatu w Wadowicach (radnym powiatowym był co najmniej do 1896 roku). W tym samym roku zmienił urzędowo nazwisko z Cap na Czapik.

W 1881 roku został członkiem okręgowego „Towarzystwa Rolniczego” w Wadowicach. W 1883 roku startował bez powodzenia w wyborach na posła Galicyjskiego Sejmu Krajowego z okręgu Wadowice-Kalwaria-Andrychów (3 % głosów). Od 1885 roku dzierżawca terenów łowieckich w gromadzie Chocznia. W 1889 roku zaliczył kolejne nieudane podejście w wyborach do Sejmu Krajowego, w których otrzymał tym razem 28 % głosów. Od 1889 do 1891 roku członek dyrekcji i wiceprezes „Ludowego Towarzystwa Zaliczkowego i Ochrony Własności Ziemskiej w Wadowicach”. W 1890 roku wziął udział w Krakowie w uroczystościach sprowadzenia prochów Adama Mickiewicza, podczas których szedł na czele pochodu włościan z Centralnego Komitetu Włościańskiego, niosąc wieniec z kłosów wszystkich ziem polskich z gwiazdą w środku i z sierpem. Od listopada 1891 roku przewodniczący kółka rolniczego w Choczni. W 1893 roku wymieniany w urzędowym wykazie mężów zaufania wybranych na "ocenicieli" przy tłumieniu zarazy płucnej u bydła rogatego. W 1896 roku jest podpisany pod apelem o zwołanie II wiecu katolickiego we Lwowie. W 1897 roku jego postępowanie jako wójta było przedmiotem interpelacji  poselskiej, którą wniósł przed Sejm Krajowy we Lwowie poseł z Choczni Antoni Styła. Wśród zarzutów pojawiły się m. in. : samowola przy budowie domu murowanego dla organistów i rozporządzeniu drewnem ze starej plebani,  nierozliczenie się z rachunków za budowę kościoła i plebanii, zezwolenie na budowę stodoły na drodze publicznej oraz usytuowanie kancelarii gminy we własnym domu (szczegóły- tutaj).

W 1898 roku został odznaczony „Srebrnym Krzyżem Zasługi z Koroną”. Autor „Uwag w sprawie organistowskiej” opublikowanych w „Przewodniku Cecyliańskim” z 15 marca 1902.
Fragment tych uwag, w którym odnosi się do historii Choczni w XIX wieku, można przeczytać tutaj.

Kradzież przedmiotów kościelnych w 1909 roku

Kradzież przedmiotów kościelnych w Choczni w 1909 roku na podstawie doniesień prasowych:

„Głos Warszawski” z 14 kwietnia 1909 roku:

„Skarby na śmietniku”

W Krakowie dzieci bawiące się na placu Dajwor, na jednym ze śmietników znalazły pod warstwą popiołu i słomy wiele cennych złotych i srebrnych przedmiotów kościelnych. Były tam cztery kielichy złote z odłamanymi postumentami, sześć złotych patyn, sześć złotych i srebrnych wotów.

Na patynach i kielichach była firma krakowskiego złotnika, p. Sztorca, który zeznał, że przedmioty te przed kilkunastu dniami zrobił na zamówienie kościoła parafialnego w Choczni (powiat Wadowice), widocznie zatem kościół ten padł w ostatnich dniach ofiara rabunku, o czem jeszcze władze policyjne w Krakowie nie zostały zawiadomione.

„Nowa Reforma” z 16 kwietnia 1909 roku:

„Groźny włamywacz”

Jak się dowiadujemy, policya jest już na tropie sprawcy, który popełnił w nocy 11 kwietnia b. r. świętokradzką kradzież w parafialnym kościele w Choczni. Część zrabowanych tam przedmiotów sprawca ukrył, w braku innego przechowania, w śmietniku na Dajworze, gdzie przedmioty te znalazły nazajutrz przypadkiem, bawiące się dzieci z pobliskich domów. Ten sam sprawca ograbienia kościoła, usiłował tej samej nocy włamać się do urzędu pocztowego w Choczni, w chwili jednak, gdy wybijał okno prowadzące do pokoju mieszczącego kasę, został spłoszony strzałem z rewolweru, danym przez zbudzonego ze snu pocztmistrza.

Nowa Reforma z 3 listopada 1910 roku:

„Przedmioty ze świętokradztwa”

Donieśliśmy przed kilku tygodniami, iż w dyrekcyi policyi krakowskiej zdeponowano znalezione w krzakach na Grzegórzkach kielichy, lichtarze i inne przedmioty, pochodzące z świętokradztwa, dokonanego w kościele parafialnym w Radziszowie. Okazuje się obecnie, że część ich, a mianowicie jedna sukienka z kielicha, górna część kielicha i trzy podstawy pochodzą z kradzieży w kościele parafialnym w Choczni koło Wadowic, dokonanej jeszcze w r. 1909 w nocy z Wielkiej soboty na Wielką niedzielę. Złodzieje skradli wówczas wszystkie kielichy ze skarbca kościoła w Choczni, tak, że w Samą Wielką niedzielę niepodobna było odprawić mszy. Dziś właśnie zjawił się w krakowskiej dyrekcyi policyi ks. proboszcz Dunajecki z Choczni i część rozpoznanych przedmiotów zabrał. O ile słychać, sprawca owego świętokradztwa a zdaje się, także i innych świętokradztw, jest już władzom znany, dotąd jednak nie udało się go przytrzymać.