piątek, 4 września 2020

Plan Choczni z 1870 roku

W 1870 roku nauczyciel i kierownik szkoły w Choczni Antoni Gajda sporządził plan wsi, na którym naniósł najważniejsze obiekty, drogi, lasy, stawy i cieki wodne.
Kim był autor planu?
Urodził się około 1835 roku w Mucharzu jako syn Antoniego i Marii z domu Owczarz. Zaczynał karierę jako organista, a w latach 1861-63 nauczał w szkole głównej w Wadowicach, po czym 24 sierpnia 1864 roku przeniósł się do Choczni. W 1865 roku poślubił w tutejszym kościele Emilię Buchelt z Wadowic. W 1866 roku starał się o wsparcie od rządu z powodu przebytej rok wcześniej groźnej choroby. Natomiast w 1869 roku otrzymał nagrodę w wysokości 50 florenów i dekret pochwalny od Wydziału Krajowego Rady Szkolnej. Był członkiem choczeńskiej Rady Miejscowej Szkolnej od 1872 roku, a w 1874 roku został skierowany na miesięczny wakacyjny kurs w męskim seminarium nauczycielskim w Krakowie. W latach 1875-76 kierował choczeńską szkołą ludową z pensją roczną w wysokości 450 złotych, był znanym w okolicy propagatorem sadownictwa. Ponadto w 1875 roku ofiarował 3 złote reńskie na przelanie/powiększenie choczeńskiego dzwonu kościelnego. Jego najbardziej znanym wychowankiem był przyszły poseł Antoni Styła. Po wakacjach 1876 roku Gajda powrócił do pracy w szkole głównej w Wadowicach. Zmarł tamże w 1902 roku i 28 października spoczął na wadowickim cmentarzu parafialnym. Używał także nazwiska Kromirski.

Z planem Gajdy możemy zapoznać się dzięki uprzejmości Janusza Wątroby:


 Nazwy wymienione w planie Gajdy to:
  • Zawale, Stary Gościniec, Droga Gminna (Główna), Droga Biała, Droga Zawadzka/Góralska, Droga na Baranciok (drogi),
  • Choczynka, Opusta (Konówka), Potoki Bryndzowskie (cieki wodne)
  • Sośnina Widrów, Sośnina Plebańska, Las Pański (lasy)
  • Giermatka, Skopce (wzniesienia),
  • Polana Rzyckiego,
  • Dolina Dziadkowska, 
  • Stawy Plebańskie.
  • Choleryczny Cmentarz,
  • kościół, plebania, szkoły w górnej i dolnej Choczni, organistówka (dom ówczesnego organisty Józefa Capa/Czapika), sołtystwo, dom zajezdny (austeria) (budynki).
W formie symboli zaznaczono także:
  • młyny- Warmuza, Styły "Kotusia", sołtysi, Romańczyków i Burzejów,
  • kuźnie- Jakuba Sikory w Górnej Choczni oraz jego brata Antoniego Sikory w pobliżu austerii- ta druga powstała w rzeczywistości po 1870 roku.
Co może na tym planie dziwić lub powodować zastanowienie?
  • tajemnicza data przy sołtystwie (23.12.1856?) oraz narysowany przy niej symbol (wiatrak? drogowskaz?),
  • brak cmentarza parafialnego,
  • wyrysowanie przebiegu linii kolejowej, chociaż wał kolejowy usypano dopiero w 1887 roku.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz