Znani potomkowie chocznian- profesor Maria Manturzewska

 Maria Ścigalska urodziła się 30 czerwca 1930 roku w Krakowie, jako córka Jana Ścigalskiego z Choczni (1893-1978) i jego żony Zofii z domu Latała (1904-1995).

Jej ojciec Jan Ścigalski był w młodości członkiem choczeńskiego „Sokoła” i miejscowego teatru amatorskiego. W maju 1910 roku został wraz kilkoma innymi chocznianami poturbowany podczas zlotu „Sokołów” w Białej przez niemieckie bojówki z Bielska. Do 1914 roku pracował jako murarz. Jeszcze przed wybuchem I wojny światowej znalazł się na emigracji we Francji, gdzie znalazł zatrudnienie jako robotnik rolny i ogrodnik. W 1919 roku wstąpił do polskiej armii generała Hallera, z którą  powrócił do Polski, biorąc udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Od 1922 roku zamieszkał w Krakowie. Prowadził sklep spożywczy i angażował się w działalność społeczną, jako członek i chorąży Związku Hallerczyków, członek Ligi Ochrony Przyrody, Ligi Obrony Kraju i PTTK. Został odznaczony Krzyżem Niepodległości i Krzyżem 10-lecia. Zginął tragicznie w Krakowie, potrącony przez autobus.

Maria Ścigalska, od czasu wyjścia za mąż używająca nazwiska Manturzewska, obroniła pracę doktorską, a następnie uzyskała stopień doktora habilitowanego (1974). 27 grudnia 1993 nadano jej tytuł profesora w zakresie nauk humanistycznych. Pracowała w Instytucie Psychologii na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz w Międzywydziałowej Katedrze Psychologii Muzyki Akademii Muzycznej im. Fryderyka Chopina w Warszawie. 

Specjalizowała się w psychologii muzyki. Była twórczynią pierwszej w Polsce Katedry Psychologii Muzyki w AMFC w Warszawie i jej wieloletnią kierowniczką (1985–2000), autorką wielu publikacji z tej dziedziny oraz członkiem Rady Redakcyjnej czasopisma „Wychowanie Muzyczne”.  Zajmowała się między innymi:

• badaniami psychologiczno-muzycznymi uczestników VI Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. F. Chopina w Warszawie, które stały się podstawą jej rozprawy doktorskiej i pierwszej w Polsce dysertacji doktorskiej z psychologii muzyki, pisanej pod kierunkiem prof. S. Szumana, a wydanej przez Ossolineum jako "Psychologiczne warunki osiągnięć pianistycznych" (1969),
• prekursorskimi badaniami nad stałością, rzetelnością i kryteriami ocen wykonań muzycznych wydawanych przez jurorów VI MKPiFC, ekspertów i krytyków,
• badaniami nad czynnikami warunkującymi osiągnięcia muzyczne na uczniach i studentach szkół muzycznych, których wyniki stały się podstawą jej pracy habilitacyjnej „Psychologiczne wyznaczniki powodzenia w studiach muzycznych”,
• długofalowymi, interdyscyplinarnymi badaniami nad przebiegiem życia muzyków i jego uwarunkowaniami, których wyniki opublikowała w 1990 roku,
• recenzowaniem prac badawczych,
• dydaktyką,
• opracowywaniem podręczników i testów psychometrycznych.

Prof. Manturzewska twierdziła, że muzycy z sukcesami posiadali nie tylko zdolności specyficznie muzyczne, jak poczucie rytmu, słuch i pamięć muzyczna, ale także odpowiednie warunki fizyczne i psychiczne, poczynając od budowy dłoni po artystyczne tradycje rodzinne i zainteresowania estetyczne, czyli za ich sukcesem stał całokształt osobowości biopsychicznej.

W 2010 roku została odznaczona przez prezydenta RP Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Zmarła 11 listopada ubiegłego roku w Warszawie w wieku 90 lat. Po jej śmierci w nekrologu napisano:

Gdyby nie odeszła,

pewnie właśnie organizowałaby kolejne spotkanie dyskusyjne

połączone z muzykowaniem.

Może podałaby na nim curry i pączki. Ale odeszła.

Była prekursorką psychologii muzyki w Polsce,

osobą o niespożytej energii, zawsze pragnącą zmieniać świat.

Będzie nam jej bardzo brakowało.

Jak wspomniano wyżej Maria Ścigalska poślubiła Stanisława Manturzewskiego (1928-2014) z którym miała dwie córki. Jej mąż był reżyserem filmowym, który realizował własne projekty dokumentalne oraz współpracował przy kręceniu filmów fabularnych z tak znanymi reżyserami, jak: Jerzy Hoffman, Andrzej Wajda, Marek Piwowski, czy Andrzej Wajda. Pisał również scenariusze filmowe, recenzje i reportaże, czasem występował jako aktor.

Jako ciekawostkę można ponadto podać fakt, że Maria Manturzewska była teściową księcia Puzyny herbu Oginiec. Jej choczeńskimi przodkami oprócz Ścigalskich byli także: Balonowie, Bandołowie, Guzdkowie, Komanowie, Pietruszkowie, Romańczykowie, Rułowie, Stankowiczowie, Twarogowie, Wątrobowie, Widlarzowie, Woźniakowie i Zającowie. Sprawy choczeńskie zawsze były jej bliskie, posiadała dużo wiedzę o chocznianach, Choczni i jej historii.

Znani potomkowie chocznian- link