Rudziccy i Rudzcy

 Nazwiska Rudzicki i Rudzki pojawiły się w Choczni w XVIII wieku. Łatwo zauważyć, że są do siebie bardzo podobne i dlatego noszący je chocznianie byli niekiedy myleni między sobą. Prawdopodobnie podobne jest również pochodzenie obydwóch nazwisk- od nazw miejscowości Rudze pod Zatorem (Rudzki) i Rudzicy na Śląsku Cieszyńskim (Rudzicki). Nic nie wskazuje jednak na to, by Rudziccy i Rudzcy stanowili jedną rodzinę. O ile Rudziccy przetrwali w Choczni prawie do XXI wieku, to nazwisko Rudzki zanikło po około 100 latach obecności we wsi,  w pierwszej połowie XIX wieku.

Rudzicki

Pierwszy Rudzicki w Choczni miał na imię Jerzy. W 1774 roku został mężem Marianny Tuszyńskiej, a w 1783 roku jako wdowiec poślubił wdowę Dorotę Szczur. Mieszkał przy dzisiejszej Białej Drodze pod numerem 68, a jego roczny wymiar czynszu pańszczyźnianego wynosił niespełna 4 złote.  Obecnie na parcelach Jerzego Rudzickiego stoją domy nr 125 i 127. Z kolei w 1798 ślub w Choczni z Katarzyną z domu Twaróg brał 24-letni Kacper Rudzicki. Był spadkobiercą Jerzego, ale nie jest do końca jasne, w jaki sposób był  z nim powiązany, ponieważ w choczeńskich księgach metrykalnych brak adnotacji o jego chrzcie. W latach 1816-1818 Kacper Rudzicki podawany jest jako sprawujący funkcję wójta Choczni. Z dzieci Kacpra rodzinę założył tylko syn Paweł. W austriackim spisie własności z lata 1846-1852 nie są wymienione jego nieruchomości, ponieważ zmarł młodo, już w 1839 roku. Jedynym Rudzickim w tymże zestawieniu jest tajemniczy Karol- takiego imienia próżno szukać wśród dzieci i rodzeństwa Pawła. Karol Rudzicki, mieszkaniec domu nr 267b,  zaliczał się do uboższych mieszkańców  Choczni. W 1875 roku ofiarodawcą na zakup i przeróbkę dzwonów dla parafii w Choczni był Józef Rudzicki, syn Pawła i Marianny z domu Zając, czyli wnuk wójta Kacpra. Józef zamieszkiwał pod nr 71 (po renumeracji), który usytuowany był na Pagórku Ramendowskim. Ciągłość nazwiska Rudzicki w Choczni zapewniali w następnych pokoleniach Wawrzyniec (1871-1916), syn Józefa i Jan (1907-1981), syn Wawrzyńca. Ten ostatni występuje w zestawieniu szkód powstałych w wyniku II wojny światowej (jako wysiedlony) i choczeńskich wyborców z 1946 roku. Jego żona Wiktoria z domu Ruła (1914-1999) była radną Gminnej Rady Narodowej i pracownicą jej prezydium (1953). Działała w Związku Samopomocy Chłopskiej, Kole Gospodyń Wiejskich oraz gminnej Komisji Sanitarno- Porządkowej. W spisie wyborców z 1973 roku występują tylko Jan i Wiktoria Rudziccy, jako mieszkańcy domu nr 106. W Choczni urodziło się ich czworo dzieci- dwóch synów i dwie córki. Najbardziej znany z nich to Marian Rudzicki (ur. 1937), który po II wojnie światowej był między innymi przewodniczącym Rady Narodowej w Człuchowie- miasta w obecnym województwie pomorskim, prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej. PCK i Ligi Obrony Kraju. Z racji pochodzenia w prostej linii od Katarzyny z domu Twaróg, żony Kacpra Rudzickiego, wszyscy choczeńscy przedstawiciele tego rodu są dalekimi krewnymi wszystkich choczeńskich Twarogów i Bandołów, a także Drapów i Widlarzów. Rudziccy w Choczni nigdy nie byli zbyt liczni, w każdym pokoleniu rodzinę zakładał tylko jeden syn i nieliczne córki, których mężowie nosili nazwiska: Kręcioch, Garżel, Pindel, Dąbrowski, Stuglik i Jachimczyk. Jedynymi Rudzickimi, których nagrobek znajduje się na choczeńskim cmentarzu parafialnym są wymienieni wcześniej Jan i Wiktoria.

Rudzki

Najdawniejszymi faktami świadczącymi o zamieszkiwaniu Rudzkich w Choczni jest metryka ślubu Mateusza Rudzkiego i Konstancji Homel z 29 września 1747 roku oraz metryka chrztu ich syna Ignacego Dominika z 28 lipca. Rok później ta sama para ochrzciła syna Tomasza, a pięć lat później kolejnego syna- Łukasza. W 1775 roku Tomasz, syn Mateusza, ożenił się w Choczni z szlachetnie urodzoną Teresą Szadkowską. Panna Młoda była w jakiś sposób powiązana z choczeńskim Sołtystwem, a świadkami na jej ślubie byli: Michał Dunin z Sołtystwa i Kazimierz Hebda. W tym samym 1775 roku sporządzono subrepartycję- wykaz własności do celów podatkowych (pańszczyźnianych), w którym widnieją  zarówno Mateusz Rudzki, jak i jego syn Tomasz. Bardziej majętny był ojciec, właściciel jednej krowy, którego roczny czynsz pańszczyźniany wynosił nieco ponad 7 złotych. Trzy lata później jako wdowiec poślubił Zofię z Kobiałków. Chałupnik Tomasz Rudzki miał także jedną krowę, a jego wymiar podatkowy to 2 złote. Z innych źródeł wiadomo jednak, że Tomasz Rudzki utrzymywał się głównie z krawiectwa, a nie z uprawy roli. W latach 1800-1811 wykazywany jest ponadto jako choczeński kościelny. Obaj wyżej wymienieni Rudzcy figurują także w subrepartycji z 1789 roku i w sporządzonej w tym samy czasie Metryce Józefińskiej, z tym że Tomasz występuje tam nie jako Rudzki, lecz Rudzicki, mieszkaniec domu nr 130, położonego powyżej Sołtystwa, w sąsiedztwie Burzejów (na Roli Twarogowskiej). Jego ojciec Mateusz gospodarował razem z Józefem Rudzkim, prawdopodobnie bratem lub przyrodnim bratem Tomasza, który nie został ochrzczony w Choczni. Mieszkali w domu nr 128 na parceli bezpośrednio przylegającej od zachodu do Sołtystwa. Józef Rudzki nazywał się także najmłodszy syn Tomasza, który tak jak i ojciec trudnił się krawiectwem. Nie mieszkał już jednak w górnej części wsi, ale jako poddany plebański w obrębie włości kościelnych. W 1819 roku przyszedł na świat jego syn Jan Rudzki, który pobierał nauki w gimnazjum w Podolińcu na Spiszu i w Bochni, by po ich zakończeniu pracować w charakterze urzędnika w starostwach: nowosądeckim, tarnowskim i pilzneńskim. Ostatnia osoba o nazwisku Rudzki przyszła na świat w Choczni w latach 20. XIX wieku. W spisie własności z lat 1846-52 to  nazwisko Rudzki już nie występuje, a ostatni z rodu (krawiec Józef) zmarł w latach 40. XIX wieku.

W Polsce mieszka znacznie więcej Rudzkich niż Rudzickich. Pod koniec stycznia tego roku w bazie PESEL było 6756 Rudzkich i tylko 93 Rudzickich. Najwięcej Rudzkich zamieszkuje Warszawę, Łódź i powiat bełchatowski, a najwięcej Rudzickich jest mieszkańcami powiatów cieszyńskiego i złotoryjskiego.