Choczeńskie rody - Wojtalowie

 

W 1744 roku Łukasz Wojtala z Barwałdu poślubił w Choczni  Katarzynę Rura (Ruła). To nie on jednak był pierwszym Wojtalą stale mieszkającym w Choczni. Pierwszeństwo pod tym względem należy się Szymonowi Woytali z Inwałdu, który w 1757 roku zawarł związek małżeński z chocznianką Jadwigą Garżel. Szymon i Jadwiga w latach 1757-1765 ochrzcili w Choczni pięcioro dzieci.

Głównym spadkobiercą Szymona został jego syn Mateusz, urodzony w 1761 roku, a następnie jego wnuk Franciszek, najstarszy syn Mateusza, który przyszedł na świat w 1781 roku.

Choczeńscy Wojtalowie ze spisu wyborców z 1973 roku wywodzą się właśnie od nich. Wracając do protoplasty rodu, czyli Szymona, to w superpartycji z 1775 roku wykazany jest jako posiadacz 1 konia i 2 krów, płacący (lub odrabiający) nieco ponad 7 złotych reńskich rocznego czynszu pańszczyźnianego. Szymon i jego rodzina mieszkali tuż poniżej Sołtystwa, przy obecnej ulicy Głównej, na działce wniesionej w posagu przez jego żonę Jadwigę z Garżelów.

W czasie sporządzania Metryki Józefińskiej i kolejnej subrepartycji właścicielem gospodarstwa Wojtalów był już Mateusz. Grunty Wojtalów rozciągały się wtedy od Choczenki, przez obecne ulice Główną i Kościuszki w stronę Baranciaka i sąsiadowały z parcelami Chaczków oraz Garżelów. W połowie XIX wieku właścicielem gospodarstwa rodzinnego Wojtalów był Antoni, prawnuk Szymona, urodzony w 1819 roku jako syn Franciszka i Franciszki z domu Sikora.

W 1855 roku Antoni Wojtala spod nr 135 płacił coroczny podatek kościelny w wysokości 3 garnców żyta i owsa. Po śmierci Antoniego w 1866 roku dom i grunty Wojtalów przeszły na własność jego żony Anny ze Spisaków, a później syna Jana, który urodził się w 1849 roku. Jan i jego pochodząca z Barwałdu żona Marianna z domu Moskała doczekali się dwanaściorga dzieci. Po śmierci Marianny Jan poślubił Teresę z Madydów i miał z nią następne troje dzieci - ostatnie w 1902 roku.

Najstarszy syn Jana, noszący po dziadku imię Antoni, wyemigrował na początku XX wieku do Stanów Zjednoczonych Ameryki wraz żoną Marią    z domu Pindel i synem Feliksem. W Detroit w stanie Michigan urodziło się im czworo kolejnych dzieci.

Jego urodzony jeszcze w Choczni syn Feliks Wojtala (1900-1981) poślubił Rose Paryaska i miał z nią dziewięcioro dzieci, urodzonych w miejscowości Wyandotte w stanie Michigan.

Z czternaściorga rodzeństwa emigranta Antoniego własne rodziny założyli w Choczni: Ludwika (1875-1941), która wyszła za Jana Ramzę, Maria (ur. 1881) - żona Aleksego Wcisło, Tekla (1886-1952), która poślubiła Macieja Białorczyka oraz Jan (1891-1961) - mąż Marii z Dąbrowskich. Ten ostatni był ojcem dziesięciorga dzieci w latach 1918-1940. Oprócz Jana i Marii w powojennym spisie wyborców jako Wojtala figuruje tylko ich syn Henryk (1921-1977) i córka Maria (1919-2005), później nosząca nazwisko Piecha. Jeżeli chodzi o ich rodzeństwo, to Helena (1918-1985) wyszła za Stanisława Byrskiego, Józefa (ur. 1926), kierowniczka laboratorium w AZPB, za Józefa Fabra, a Władysława (1928-2014) za Kazimierza Guzdka.

Natomiast w spisie wyborców z 1973 roku obok Marii Wojtala z Dąbrowskich (dom nr 486) znaleźli się mieszkający pod nr 526: Henryk Wojtala, jego żona Elżbieta (z domu Drapa) i ich dzieci: Kazimierz, Jerzy i Andrzej. Prawnik Kazimierz i architekt Andrzej zmarli stosunkowo wcześnie - ten pierwszy w wieku 63 lat (w Upper Keys na Florydzie), a drugi w wieku 61 lat.

Językoznawca dr Teresa Kolber wywodzi pochodzenie nazwiska Wojtala od imienia Wojciech. To dość częste nazwisko, które w 2002 roku nosiło w Polsce 3071 osób, najwięcej w powiecie stalowowolskim, pszczyńskim, radomszczańskim i krapkowickim. W powiecie wadowickim było wtedy zarejestrowanych dziewięcioro Wojtalów (6 kobiet i 3 mężczyzn). Z kolei na nagrobkach choczeńskiego cmentarza parafialnego upamiętniono według Grobonetu 6 osób o tym nazwisku.