Choczeńscy wikariusze - ciekawostki

Znane są nazwiska 104 wikariuszy, którzy pełnili posługę w Choczni do końca XX wieku.

W przypadku trzech kolejnych księży istnieją rozbieżności w źródłach historycznych co do tego, czy rzeczywiście pracowali w choczeńskiej parafii.

Pierwszym znanym z imienia i nazwiska choczeńskim wikariuszem był ks. Maciej Żmuda z Kocka, wyświęcony w 1602 roku w kolegiacie w Zamościu. 24 lata wcześniej święcenia otrzymał Stanisław de Cieszkovicze (z Ciężkowic), którego prowizorem (opiekunem i potencjalnym pracodawcą) był ówczesny proboszcz choczeński ks. Stanisław Wojnowski, ale nie wiadomo, czy ów Stanisław z Ciężkowic rzeczywiście podjął posługę w parafii choczeńskiej.

Spośród nieżyjących już byłych choczeńskich wikariuszy 34 po posłudze w Choczni sprawowało funkcje proboszczów w parafiach diecezji tarnowskiej i krakowskiej oraz zagranicą, a kolejnych dwóch było administratorami parafii. Natomiast tylko jeden z byłych choczeńskich wikariuszy - żyjący nadal ks. Stanisław Nowak- osiągnął godność biskupią (wikariusz choczeński w latach 1958-61, biskup częstochowski od 1984 roku).

Ks. Józef Komorek po dwukrotnej posłudze w Choczni jako wikariusz objął w 1842 roku choczeńską parafię. Dwukrotnie wikariuszem w Choczni był także ks. Grzegorz Droździk.

Trzech byłych choczeńskich wikariuszy uzyskało stopnie oficerskie w Wojsku Polskim: ks. Ferdynand Wawro (podpułkownika), ks. Leon Bzowski (kapitana) i ks. Ferdynand Wawro (kapitana).

Ksiądz wikariusz Franciszek Karpiński zmarł w Choczni podczas pełnienia posługi,  a dwóch kolejnych wikariuszy zmarło zaraz po jej zakończeniu: ks. Jan Chlipała (pochowany w Choczni) i przebywający na urlopie zdrowotnym ks. Jan Nepomucen Boryski.

Dwóch choczeńskich wikariuszy zachorowało psychicznie podczas pracy w Choczni, a dwóch kolejnych na tyle podupadło na zdrowiu fizycznym, że zmuszeni byli poddać się leczeniu szpitalnemu.

Dwóch choczeńskich wikariuszy było zakonnikami: ks. Eleuteriusz Komperdowicz bernardynem, a ks. Alfons Majcher paulinem.

Z bliskiej okolicy pochodzili: ks. Krzysztof Krassowski (Wadowice), Ks. Jan Gwoździewicz (Inwałd), ks. Ignacy Bucki (Barwałd Średni), ks. Tomasz Mąka (Ponikiew), ks. Józef Żeliwski (Przybradz).

Spoza obecnych granic Polski pochodzili księża: Aleksy Bocheński (ze Spisza), Karol Sprongl (z Czech) i Jakub Urdzeń (z Węgier).

Święcenia poza diecezją krakowską i tarnowską uzyskali: ks. Piotr Drzewicki (Przemyśl), ks. Maciej Żmuda (Zamość), ks. Marian Józefowicz (Lwów- w obrządku ormiańsko-katolickim), ks. Tomasz Fidziński (Rzym).

Księża: Franciszek Jabłoński i Jan Minkiński po pracy w Choczni wyjechali sprawować posługę w USA, a ksiądz Adam Zoń w 1965 roku odłączył się od wycieczki Orbisu w Wiedniu i pozostał za granicą, sprawując później posługę proboszcza w parafiach niemieckiej Bawarii. Bardziej skomplikowane były losy ks. Wojciecha Sułka, który po pobycie w Choczni wyjechał do pracy misyjnej w Brazylii, by po kilku latach ostatecznie trafić do USA. Natomiast ks. Jan Nowak przebywał na misjach w Kazachstanie.

Ksiądz Jan Chlipała zaliczył oprócz Choczni rekordową liczbę 19 parafii, w których posługiwał jako wikariusz.

Księża: Stanisław Kluska i Jan Bułat byli radnymi miejskimi, a ks. Stanisław Morgenstern posłem do parlamentu wiedeńskiego.

Katechetami świeckich szkół średnich i wykładowcami seminariów duchownych byli księża: Jan Bułat, Piotr Drzewicki, Tomasz Fidziński, Mateusz Jeż, Stanisław Kudelski, Kazimierz Majgier, Jan Nowak, Stanisław Nowak, Ferdynand Wawro.

W KL Auschwitz poniósł śmierć w 1943 roku ks. Stanisław Żeliwski. Więźniów tego obozu wspierał z kolei ks. Józef Kmiecik.

Trzech byłych wikariuszy z Choczni znajduje się na listach tajnych współpracowników służb bezpieczeństwa PRL, a jeden na liście kandydatów na TW. Natomiast ks. Stanisław Walter zginął w 1948 roku "z rąk nieznanych sprawców", a księża: Jan Stachańczyk, Antoni Karabuła i Ferdynand Wawro byli inwigilowani i represjonowani przez organy władzy PRL.

Do końca XX wieku stan duchowny porzuciło dwóch byłych choczeńskich wikariuszy, jeden z nich pracował w Choczni w latach 50. XX wieku, a drugi na przełomie lat 60. i 70. XX wieku.

Do najciekawszych postaci z grona choczeńskich wikariuszy, wyróżniających się nie tylko w duszpasterstwie i katechezie należeli:

ks. Mateusz Jeż, autor słów kolędy „Nie było miejsca dla Ciebie”, poeta, profesor seminarium duchownego, zaangażowany w sprowadzeniu do Polski księży sercanów,

ks. Stanisław Morgenstern, więzień polityczny władz austriackich, wieloletni poseł do parlamentu wiedeńskiego, kanonik kapituły tarnowskiej i proboszcz Żabna,

ks. Franciszek Żak, kapelan Wojska Polskiego w stopniu kapitana, 20 czerwca 1920 roku ochrzcił w Wadowicach Karola Józefa Wojtyłę, późniejszego papieża,

ks. Ferdynand Wawro, legionista, kapelan wojskowy, publicysta, członek sztabu obrony twierdzy Modlin w 1939 roku, współpracownik AK, kawaler orderu Virtuti Militari, proboszcz w Osielcu,

ks. Stanisław Kudelski, katecheta Stanisława Dziwisza, późniejszego kardynała,

ks. Wojciech Grzegorzek, doktor teologii, taternik, badacz fauny i flory, członek Towarzystwa Zoologiczno-Botanicznego w Wiedniu, proboszcz w Bochni,

ks. Aleksy Bocheński, przez 44 lata proboszcz w Wadowicach, dyrektor szkoły żeńskiej, 

ks. Jan Bułat, radny miejski w Nowym Targu, katecheta, członek dyrekcji „Gazety Podhalańskiej”,

ks. Leon Bzowski, kapelan wojskowy w stopniu kapitana, proboszcz w Trzebini, „ksiądz-patriota” odznaczony przez władze PRL Srebrnym Krzyżem Zasługi,

ks. Zygmunt Migdał, założyciel kółka rolniczego i straży pożarnej w Bestwinie, Kasy Stefczyka w Brzeziu, proboszcz w Niepołomicach,

ks. Jakub Urdzeń, proboszcz w Inwałdzie, papieski cenzor ksiąg kościelnych,

ks. Władysław Bania, proboszcz i budowniczy kościoła w Rząsce koło Krakowa,

ks. Franciszek Matlakowski, przez 54 lata proboszcz w Cerekwi,

ks. Franciszek Pajączewski, proboszcz w Morawicy, dziekan dekanatu czernichowskiego,

 ks. Jan Szewczyk, proboszcz w Tłuczani i Przeciszowie, dziekan dekanatu zatorskiego.

ks. Jan Marcisz, proboszcz w Mucharzu, budowniczy kościołów i innych obiektów sakralnych,

ks. dr Jan Nowak, wykładowca w seminarium koszalińskim i krakowskim, misjonarz w Kazachstanie.