Majkutowie po raz pierwszy pojawiają się w choczeńskich księgach metrykalnych w 1706 roku, kiedy to niejaki Paweł Mańkut poślubił Katarzynę z Wątrobów. Nie wiadomo, czy ów Paweł był potomkiem któregoś z rodów zamieszkujących wtedy Chocznię i przezywanym ze względu na swoją leworęczność Mańkutem lub Mańkucikiem, czy też przybyszem z zewnątrz. Z metryki jego zgonu z 1746 roku wynika, że musiał urodzić się około 1676 roku. Na podstawie spisu płatników podatku kościelnego (taczma) można stwierdzić, że Paweł Mańkut mieszkał na dzisiejszym Osiedlu Malatowskim, w sąsiedztwie Pietruszków. Nie są jasne jego powiązania z gospodarującym na tej samej roli Mikołajem Urbańczykiem. W Choczni zostało ochrzczone do 1734 roku aż trzynaścioro dzieci Pawła, w tym syn Norbert Szczęsny (w 1715 roku), który został jego głównym spadkobiercą. W 1751 roku, przy chrzcie czwartego z kolei dziecka Szczęsnego, zapisano jego nazwisko po raz pierwszy nie w formie Mańkut lecz Maykut. Łącznie Szczęsny (czyli Feliks) i jego żona Regina doczekali się siedmiorga dzieci, a nazwisko Majkut było przenoszone dalej przez ich pierworodnego syna Józefa, urodzonego w 1740 roku i jego o 16 lat młodszego brata Antoniego. W subrepartycji z 1775 roku jako właściciel gospodarstwa Majkutów figuruje nadal Szczęsny, zaliczany do bardziej majętnych choczeńskich kmieci. Posiadał konia i dwie krowy, a jego czynsz pańszczyźniany wynosił nieco ponad 11 złotych reńskich. W następnej subrepartycji z 1786-89 roku wymieniany jest Antoni Maykut, a w sporządzonej w tym samym czasie Metryce Józefińskiej ujęto i Antoniego i jego brata Józefa, jako mieszkańców domów o kolejnych numerach (24 i 25) w Niwie od Wadowic. Ich najbliższymi sąsiadami na Roli Maykutowskiej byli Pietruszkowie, Malatowie, Stankiewiczowie i Odrobinowie. Pola obydwóch Majkutów ciągnęły się od Gościńca Cesarskiego aż po granicę z Zawadką. W tym samym czasie (1788) obydwaj bracia Majkutowie zostali oskarżeni przez właściciela Choczni Jana Biberstein Starowieyskiego o bezprawne pozyskanie 10 drzew z lasu dworskiego (dawniej gromadzkiego) na potrzeby budowlane po pożarze ich domostw. Sprawa zakończyła się grzywną. W I połowie XIX wieku większość tych parcel gruntowych odziedziczył Szczepan Majkut (1788-1860)- syn Antoniego, a następnie jego syn Szymon Majkut (1816-1866). W austriackim spisie własności z lat 1844-52 wśród gospodarzy z Niwy od Wadowic wymieniany jest właśnie Szymon spod nr 24, a posiadany przez niego areał i szacowane dochody roczne przekraczały ówczesną choczeńską średnią. Po śmierci Szymona właścicielką gospodarstwa Majkutów została jego druga żona Marianna z Łazowskich (1823-1901), która w 1875 roku ofiarowała pół złotego w zbiórce na zakup nowych i przeróbkę starych dzwonów kościelnych. Synem Szymona i Marianny był mistrz malarski i lakierniczy Franciszek Majkut, urodzony w 1857 roku, członek cechu w Wadowicach i wieloletni nauczyciel zawodu. W 1890 roku żona Franciszka- Ludwika z Romańskich- urodziła mu syna Teofila, który w 1912 roku uzyskał na Uniwersytecie Jagiellońskim tytuł magistra farmacji. Teofil pracował później w aptekach w Pilźnie i w Podgórzu, a w czasie wojny polsko-bolszewickiej służył w korpusie sanitarnym Wojska Polskiego, kończąc swój epizod wojskowy w stopniu podporucznika aptekarza. W okresie międzywojennym Teofil Majkut dzierżawił apteki w Czchowie i w Kolbuszowej, a w 1932 roku zakupił aptekę „Nowomiejską” w Krakowie. Działał aktywnie w Polskim Powszechnym Towarzystwie Farmaceutycznym, w 1939 roku był jego wiceprezesem i sekretarzem. Po śmierci pierwszej żony Pelagii poślubił w 21 czerwca 1943 roku Marię i zmarł 12 dni później, po czym został pochowany na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. To najbardziej znany i zarazem ostatni męski przedstawiciel rodu Majkutów z Choczni. W 1962 roku zmarła jego starsza siostra Maria, żona Alojzego Bandoły i Kacpra Drapy, a w 1966 roku także starsza od niego Ludwika, która była z kolei żoną szewca Kacpra Leguta, znanego działacza związanego z Józefem Putkiem. Obydwie siostry Teofila spoczywają na choczeńskim cmentarzu parafialnym, na którym nie zachował się do dziś żaden nagrobek z nazwiskiem Majkut.
Bardziej znanymi potomkami Majkutów z Choczni byli lub są także:
- Stanisława Wyroba, urzędniczka pocztowa w Krakowie,
- Bolesław Bandoła, sekretarz Katolickiego Stowarzyszenia Młodziezy Męskiej w Choczni, później cukiernik, przedwojenny właściciel cukierni w Leżajsku i w Nisku,
- Stanisław Legut, sekretarz Sokoła w Choczni, urzędnik kolejowy,
- Marian Sołtysiewicz, były wiceburmistrz Wadowic i poseł.
Mimo że nazwisko Majkut już w Choczni nie występuje, to w Polsce nie należy wcale do rzadkich. W 2002 roku mieszkało w naszym kraju 2020 Majkutów (1025 kobiet i 995 mężczyzn)- zdecydowanie najwięcej w powiecie leżajskim (542 osoby, czyli ponad ¼ wszystkich), a już znacznie mniej w powiatach oświęcimskim (102) i krośnieńskim (62). Według bazy PESEL w powiecie wadowickim zameldowanych było przed 20 laty 11 osób o tym nazwisku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz