Nauczyciele z Choczni - Henryk Osuchowski

Henryk Jan Osuchowski jest postacią zupełnie w Choczni nieznaną. Może dlatego, że oprócz urodzenia i chrztu z Chocznią łączyło go niewiele.

Był synem kierownika szkoły w Choczni Dolnej Franciszka Osuchowskiego i jego żony Katarzyny z domu Wierońskiej z Kęt. Rodzina Osuchowskich wywodziła się z Tęgoborza w obecnym powiecie nowosądeckim, choć ojciec Henryka urodził się już w Chomranicach. Pierwotnie nosili nazwisko Szewczyk, które na Osuchowski zmienił jeden z ich przodków.

Wkrótce po urodzeniu się Henryka (22 czerwca 1878 roku) rodzina Osuchowskich przeniosła się z Choczni, w której mieszkała przez poprzednie trzy lata, do Czańca, gdzie Franciszek Osuchowski objął posadę kierownika szkoły. 

Tam młody Henryk spędził pierwsze osiem lat życia. W lutym 1886 roku jego ojciec przestał pełnić funkcję nauczyciela, gdy został wezwany w sprawie karnej do sądu w Wadowicach.

Osuchowscy powrócili prawdopodobnie w rodzinne strony, o czym świadczyć może uczęszczanie Henryka do nowosądeckiego gimnazjum, odnotowane w tamtejszych sprawozdaniach szkolnych.

Po maturze w 1897 roku Henryk Osuchowski podjął studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie.

Trzy lata później, 26 listopada 1900 roku rozpoczął pracę w charakterze zastępcy nauczyciela w macierzystym gimnazjum w Nowym Sączu.

W 1902 roku został przeniesiony do gimnazjum w Bochni. Oprócz pracy nauczycielskiej udzielał się w "Towarzystwie dla Popierania Nauki Polskiej” (jako członek wspierający) i w bocheńskim "Sokole", w którym pełnił funkcję sekretarza zarządu.

Po wakacjach 1903 roku został po raz kolejny przeniesiony, tym razem do gimnazjum w Jaśle, gdzie pracował krótko, bo tylko do 22 lipca 1904 roku. Następnie zatrudniony został w polskim C.k. Gimnazjum Franza Josefa I w Tarnopolu, początkowo jako zastępca nauczyciela. 

15 maja 1905 roku złożył egzamin nauczycielski, a na okres przygotowań do niego otrzymał specjalny urlop.

W tym samy roku wydał opracowanie „Niektóre opowieści i wiersze o Grunwaldzie w XV i XVI wieku”, w którym podsumował wczesną twórczość prozatorską i poetycką dotyczącą zwycięskiej bitwy z Krzyżakami oraz podkreślał jej znaczenie dla polskiej świadomości narodowej.

Był wówczas  gospodarzem klasy IV c oraz nauczał łaciny i języka polskiego. 

W następnym roku szkolnym przeszedł do filii tarnopolskiego gimnazjum i uczył także greki (do lipca 1906 roku), już w charakterze nauczyciela rzeczywistego.

W latach 1906-1910 był zatrudniony w C.k. Wyższym Gimnazjum w Kołomyi, z językiem wykładowym ruskim, gdzie wydawał i redagował również tygodnik naukowo-literacki zatytułowany „Echo znad Prutu”. 

Od grudnia 1910 roku został przeniesiony do gimnazjum w Brzozowie- jako nauczyciel łaciny, polskiego i greki. 

W latach 1912-1917 był urlopowany, a w 1918 roku przydzielono go do c.k. gimnazjum w Tłumaczu.

Tu oprócz łaciny i polskiego uczył też języka niemieckiego.

Jego dalszych losów nie udało mi się niestety zbyt dobrze poznać.

Wiadomo, że w 1924 roku był nauczycielem w Powiatowym Gimnazyum Koedukacyjnym  w Łasku, a w 1926 roku zatrudnienie znalazł w Prywatnym Gimnazjum Koedukacyjnym w Grybowie, co było kolejnym powrotem w rodzinne strony.

Przypatrując się jego drodze życiowej warto wziąć pod uwagę, że Henryk Osuchowski to zaledwie jeden z czterech urodzonych w Choczni nauczycieli, którzy przed I wojną światową znaleźli zatrudnienie w galicyjskich c.k. gimnazjach. Pozostałymi trzema byli: Jan Guzdek, Józef Balon i Jan Nowak.  

Pełna lista pochodzących z Choczni nauczycieli jest dostępna we wcześniejszej notatce (LINK).