Marian Andrzej Giełdoń nie był rodowitym chocznianinem.
Urodził się 1 października
1910 roku w Krakowie Grzegórzkach, jako syn Jana i Marii z domu
Moskała i tam przy ulicy Benedyktyńskiej 120 spędził dzieciństwo. Po ukończeniu
7 klas szkoły powszechnej uczęszczał do Szkoły Kupiecko-Handlowej im. Kopernika
w Krakowie. Na świadectwie końcowym, wystawionym w 1927 roku, jego postęp
ogólny oceniono jako dobry, przy bardzo dobrym zachowaniu i frekwencji. Marian
Giełdoń nie podjął jednak pracy zgodnej z wykształceniem, czyli w charakterze
praktykanta handlowego, lecz zatrudnił się w warsztacie mechaniczno- samochodowym
Rippera. Już jako szofer od 1929 roku pracował w krakowskiej fabryce obuwia
„Marko”. W 1930 roku zgłosił się na ochotnika do wojska i otrzymał
przydział do 5 Dywizjonu Żandarmerii w Krakowie. W 1931 roku ukończył Szkołę
Podoficerską Żandarmerii w Grudziądzu, a rok później kurs majstrów wojskowych w
5 Baonie Pancernym w Krakowie. W 1934 roku otrzymał uprawnienia do prowadzenia
wojskowych samochodów osobowych, ciężarowych i motocykli oraz Odznakę
Strzelecką, a rok później prawo do noszenia Państwowej Odznaki Sportowej klasy
III.
 |
| Marian Giełdoń 1934 |
W 1935 roku, po odbyciu
zasadniczej i nadterminowej służby wojskowej, kapral Giełdoń pozostał w wojsku
jako żołnierz zawodowy. Służył w żandarmerii nie tylko w Krakowie, ale także w
Katowicach i w Oświęcimiu. W marcu 1939 roku został awansowany na stopień
plutonowego.
W tym samym 1939 roku, a
konkretnie 5 sierpnia, Marian Giełdoń poślubił w choczeńskim kościele
parafialnym o cztery lata młodszą od siebie Leokadię Fujawa, córkę Jana i Marii
z domu Kręcioch (link). Wybuch wojny 1 września sprawił, że jego małżeństwo z Leokadią
przez kolejne 7 lat było tylko związkiem na odległość. Leokadia pozostała w
Choczni, pomagając rodzicom w prowadzeniu znanego w Choczni sklepu z
wyszynkiem, a Marian wyruszył na front. Cofając się przed nacierającymi
oddziałami niemieckimi, 18 września 1939 roku przekroczył granicę
polsko-rumuńską i został osadzony w obozie dla internowanych w Caracal w
południowej Rumunii. Po nieudanej próbie przedarcia się do Francji od 4
listopada 1939 roku był więziony w górskiej twierdzy Fogaras. We wrześniu 1940
roku udało mu się wydostać z Rumunii. Dotarł do Hajfy w Palestynie, gdzie 15
września 1940 roku wstąpił do tworzonego tam 2
Pułku Strzelców Podhalańskich. Przeszedł szkolenie w obozie treningowym w
Latrun i już w styczniu 1941 roku został przeniesiony na pozycje frontowe do
Aleksandrii w Egipcie, a 5 miesięcy później trafił do służby transportowej
Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich pod dowództwem gen. Kopańskiego.
 |
| Latrun (Palestyna) 1940 Kupowanie pomarańczy od miejscowych Arabów |
 |
| Latrun 1940 |
 |
| Palestyna 1940 Fryzjer oddziałowy |
 |
| Latrun 1940 Zbiórka kompanii do modlitwy wieczornej |
 |
| Szpital polowy Sarafant (Palestyna) 1940 |
 |
| Marian Giełdoń (w środku) z kolegami Egipt Kanał Sueski 1940 |
Kolejny etap jego służby wojskowej stanowił udział w obronie twierdzy Tobruk w Libii (od 7 września 1941 do 3 stycznia 1942). Tam w listopadzie 1941 roku otrzymał awans stopień sierżanta.
 |
| Al Ghazala (Libia) 1942 |
 |
| Na rzece Jordan (1942) |
 |
| Castina (Palestyna) 1942 Jazda szkolna |
W maju 1942 roku na bazie
Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich i dwóch dywizji piechoty, przybyłych
z ZSRR, utworzono 3 Dywizję Strzelców Karpackich, w której naturalną koleją rzeczy znalazł się
również sierżant Giełdoń. W 1943 roku prowadził kolejny kurs dla kierowców, tym
razem na pustyni w Iraku w okolicach miasta
Kirkuk.
 |
| Kirkuk (Irak) 1943 |
Na przełomie 1943 i 1944 roku
został przeniesiony z całą 3 DSK do Włoch, gdzie brał udział w walkach z
Niemcami, między innymi pod Monte Cassino, jako kierowca w 18 Kompanii Zaopatrzeniowej.
We Włoszech doczekał końca wojny, a w sierpniu 1946 roku został przeniesiony do
Anglii i 19 listopada zdemobilizowany.
W oczekiwaniu na powrót do Polski
przebywał w obozie w Halstead w hrabstwie Essex.
 |
| Rzym 1946 |
 |
| Monte Cassino 1946 |
4 grudnia 1946 roku dotarł
statkiem do Gdańska, a stamtąd koleją do Choczni. Na miejscu pomagał żonie i
teściowi w prowadzeniu sklepu oraz w uprawie roli.
5 maja 1950 roku przyszła na świat
jego jedyna córka Grażyna, później po mężu Szatkowska. W 1951 roku ukończył
kurs dla organizatorów punktów skupu mleka i taki właśnie punkt prowadził przy
rodzinnym domu. Zmarł 2 stycznia 1952 roku i spoczął na choczeńskim cmentarzu
parafialnym.
Za swoje zasługi wojenne był
odznaczony:
- Odznaką Samodzielnej Brygady
Strzelców Karpackich (1943),
- Gwiazdą za Wojnę 1939-1945 (1945),
- Gwiazdą Italii (1945),
- Gwiazdą Afryki (1945),
- Krzyżem Pamiątkowym Monte
Cassino (1945),
- Pamiątkową Odznaką 3 Dywizji
Strzelców Karpackich (1945),
- Medalem Wojska (1946),
- Brązowym Krzyżem Zasługi z
Mieczami (1946),
- Odznaką Grunwaldzką (1947).
Opracowanie szczegółowego życiorysu Mariana Giełdonia było możliwe dzięki dokumentom i zdjęciom, udostępnionym przez jego wnuka Sławomira Szatkowskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz