poniedziałek, 12 marca 2018

Słownik wyrazów i zwrotów w Choczni używanych- "P"

paciorka- rzadkie, płynne błoto
paczesie- wyczesane włókna (kłaki) lniane z których robiono płótno pacześne- średniej grubości
pagorek- pagórek
pagródka/pogródka – podmurówka z kamieni lub cegły pod okapem dachu, kamienny fundament pod drewnianą chałupą
paprok- pracujący, który nie dba o porządek, zostawia po sobie brud
paprzyca – otwór w żarnach kamiennych, przez który wsypuje się ziarno
papucie- miękkie buty z sierści i wełny noszone zimą w domu i na zewnątrz
paści- zatrzaskująca się pułapka na zwierzynę
pauszale- ryczałt (z niemieckiego Pauschalle).
patoreczny- niezręczny
pawąz – długi drąg drewniany do dociskania sterty zboża lub siana na wozie
pedzieć- powiedzieć
piątnik- roczny karp, większy niż kroczek, a mniejszy niż karp putniskowy
pidło – zamykany otwór w tamie na rzece, regulujący wysokość lustra wody
piecorki – krojone i suszone jabłka
piernikiem – szybko, prędko (wykonać jakąś czynność)
pierwiastkowo/pierwiastkowy- początkowo/początkowy
Pietrzek- Piotrek
pindlić sie– spieszyć się komuś
pinkle – klamoty, manatki
pinkolić – psuć; gadać bzdury, głupoty
piszczal- przepust w stawie
piszinger- wafle/andruty przekładane masą
pitwok- tępy nóż
piyrwy- najpierw
pluskiewka – pinezka
płać (sie) – pchać (się)
płanetnik- postać mityczna, ciągnąca chmury na powrósłach po całym świecie
płone - liche, słabe; nietreściwe (o jedzeniu)
płonka- jabłoń nierodząca owoce
płócianki- gacie, galoty, kalesony płócienne do kostek, sznurowane na troczki
pniok- ul
pociorek - ancymon, ziółko - żartobliwie o dziecku.
pod pełnią – w czasie pełni
podać sie (na kogoś) – być podobnym do kogoś (np. podołsie na ojca)
podchódka- kolędowanie po domach, chodzenie z życzeniami wigilijnymi lub noworocznymi
podłaźnik- kolędnik chodzący po chałupach z życzeniami wigilijnymi lub noworocznymi
podług- według
podpłomiyń, podpłomyk – placek z reszty ciasta w dzieży
podwantować – użyć dźwigni, aby coś podważyć, na przykład siekierką
pogrzebiny – stypa
pojdze, pojdze! – chodźże! (zachęta)
pokarpane- pokropokowane
pokładanka- zaorane ściernisko
połednie- południe
pompiesyć sie – pysznić się, być z czegoś dumnym.
pono- podobno
poobiadować- zjeść, spożyć obiad
popyrtany- roztrzepany
portki, portasy, portaski – spodnie, spodenki
portkować – dosłownie i w przenośni: sprawić komuś cięgi
porucyć- nakazać
porwóz, porwózek – powróz, powrózek
poślad- gorsza część zboża, ta która została po selekcji przeprowadzanej przez: podrzucanie zboża szuflą w celu odsiana plew i słomy oraz przesianiu przez sito
pośniadać- zjeść śniadanie
potraw- drugi zbiór traw na siano
pozołdy, pozołdki, pozołtki – słodycze, smakołyki; ulubione potrawy.
pozór- uwaga; dej pozór- zwróć uwagę
pół (godziny) – wpół do… (np. pół pionty – wpół do piątej)
półfaska- połowa beczułki, baryłki z klepek drewnianych p. faska
półgorstek- dwie garści
półkorca- miara objętości np. zboża, około 50 litrów
półkoski/półkoszki- wóz konny wyłożony wikliną wplataną w drabiny
półstole – szuflada stołowa.
pragac, tragac – tragacz, rodzaj drewnianej taczki na trawę lub siano
prasnąć- rzucić czymś mocno
prawok- borowik szlachetny, prawdziwek
prażone- potrawa z warstw ziemniaków, przekładanych boczkiem, przygotowywana w kociołku wyłożonym liśćmi kapusty
prażuchy- kluski z wyprażonej mąki
presa – urządzenie prasujące słomę przy młócce
prukwa- purchawka; stara, zgrzybiała baba
przedać - sprzedać
przekazać sie – zaprezentować się, pokazać się gdzieś w nowym ubraniu, kreacji
przekichać sie – przespacerować się
przepadlisty, przepadlistek (o kimś) – nienasycony, wiecznie głodny
przepaść (przez coś) – potknąć się o coś (np. o kamień) i przewrócić
przeputać – przehulać, stracić (majątek, pieniądze)
prześlongły- przeklęty
przewleczenie- świeża pościel
przezbywać sie – spierać się, przekomarzać się z kimś
przycka, przycok – przeczka, kawałek pola usytuowany poprzecznie do dróg dojazdowych.
przysuć- przysypać
przytomny- obecny; w przytomności- w obecności
psi grzyb – grzyb niejadalny
psiokrewka/psiakrewka- perliczka- od odgłosu, który wydaje
psiory, psiorki – niedojrzałe jabłka
pszczelnik- barć lub ule z pszczołami
pucek- pulchny
pucyć – wzdymać; ściskać
pularys, pularysek – portfel, portmonetka
pultać (sie) – chlapać się; płukać coś w wodzie.
pultki – popłuczyny
putek, potek – ojciec chrzestny
putnia- drewniane wiadro, cebrzyk; naczynie do odłowu karpi; pucierka - wiaderko
putniskowy karp- karp przeznaczony do odłowu (2-3 letni)
pyrkadło- ciągnik wykonany domowym sposobem
pyrtek – penis, członek

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz