Choczeńscy oficerowie - Kazimierz Ryłko

Kazimierz Stanisław Ryłko urodził się w budynku starej szkoły w Choczni Dolnej 9 lutego 1899 roku. Był synem Adama Ryłki, ówczesnego kierownika szkoły w Choczni Dolnej i jego żony Marii z domu Kąkol. Ryłkowie zajmowali służbowe mieszkanie przy drewnianej szkole (usytuowanej w tym samym miejscu, co obecna), mając do dyspozycji dwa pokoje, kuchnię i komorę do przechowywania żywności, pole koło szkoły, ogródek warzywny i sad.
Chrztu Kazimierza dokonał 4 kwietnia 1899 roku ksiądz wikariusz Jan Nowak, a jego rodzicami chrzestnymi byli: ksiądz Paweł Ryłko, katecheta w krakowskim Gimnazjum św. Anny i Genowefa Ryłko.
W 1906 roku rozpoczął naukę w choczeńskiej szkole podstawowej.

Kazimierz jako młody chłopak był zapalonym sportowcem, a jego wyczyny łyżwiarskie na ślizgawce przy młynie Warmuzów budziły powszechny podziw rówieśników, co odnotował Józef Turała w "Kronice wsi Chocznia".

Ze sprawozdań dyrekcji wadowickiego wynika, że Ryłko rozpoczął naukę w tej placówce w roku szkolnym 1910/1911, jako uczeń klasy I B, w której na 28 uczniów sześciu wywodziło się z Choczni. 

W sprawozdaniu z roku szkolnego 1914/1915 widnieje zapis, że uczeń klasy V Kazimierz Ryłko wystąpił ze szkoły 13 maja 1915 roku. Powodem tego wystąpienia było podjęcie służby w Legionach Polskich.

W 1918 roku Kazimierz Ryłko ukończył szkołę podchorążych w Ołomuńcu. Brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej 1920 roku w stopniu podporucznika artylerii (2 pułk artylerii górskiej). Po wojnie został przeniesiony do rezerwy w stopniu porucznika, z przydziałem do 24 pułku artylerii w Jarosławiu. W 1924 roku został powołany do służby czynnej w 18 pułku artylerii polowej. W latach 1926-1933 pracował w Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii we Włodzimierzu Wołyńskim, gdzie był między innymi dowódcą kompanii obsługi. Jako doskonały jeździec uczestniczył często w różnego rodzaju zawodach sportowych, międzywojenna prasa wymienia go na przykład wśród uczestników zawodów konnych w Katowicach w 1928 roku. 

W 1933 roku Ryłko został awansowany na kapitana i przeniesiony do Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii w Białej. W 1934 roku odznaczono go Medalem Niepodległości. 

W latach 1937-1939 służył jako dowódca 2 baterii w I dywizjonie 21 pułku artylerii lekkiej. 

Brał udział w kampanii wrześniowej 1939 roku na stanowisku dowódcy I dywizjonu 65 pułku artylerii lekkiej w składzie 55 DP Rezerwy. Podczas walk pod Tomaszowem Lubelskim 18 września został ciężko ranny i do 2 listopada przebywał w szpitalu w Szczebrzeszynie,  a następnie był więziony w obozach jenieckch Kreuzburg (do czerwca 1940 roku) i Murnau (do kwietnia 1945 roku- więzień nr 417). 
Po zakończeniu wojny Ryłko przebywał na terenie Niemiec, służąc w stopniu majora w Polskich Oddziałach Wartowniczych przy armii amerykańskiej. Stacjonował w Ingolstadt (do sierpnia 1946 roku), Mannheim (do listopada 1947 roku), w Carentan we Francji (do lutego 1950 roku), w Monachium, ponownie w Mannheim i w Bruchmuehlbach w Palatynacie. Był współzałożycielem Funduszu Społecznego Oddziałów Wartowniczych (1949), którego celem była opieka kulturalno- oświatowa, sportowa, pomoc społeczna wartownikom i ich rodzinom w razie ich śmierci, choroby czy też wypadku, opieka nad inwalidami, pomoc dla uczącej się młodzieży oraz utrzymanie własnego organu prasowego „Ostatnie Wiadomości”. 
Po zakończeniu służby dla armii amerykańskiej starał się o emigrację do USA lub Kanady, ale ostatecznie pozostał w Niemczech.

Na podstawie swoich wspomnień i dostępnych mu dokumentów Kazimierz Ryłko napisał dwa opracowania historyczne: 

• „Polskie kompanie samochodowe we Francji i w Belgii 1947-1951”,
• „Fundusz Społeczny oddziałów wartowniczych”,

które zostały wydane w 1955 roku w Mannheim w ramach książki „Dziesięciolecie Polskich Oddziałów Wartowniczych przy armii amerykańskiej w Europie 1945-1955”. 

Zmarł w Niemczech w 1969 roku.

Choczeńscy oficerowie- link