Funkcjonariusze i pracownicy Milicji Obywatelskiej oraz Urzędu Bezpieczeństwa w latach 1945-1956

 Zestawienie urodzonych w Choczni powojennych milicjantów i funkcjonariuszy Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego z lat 1945-56 zostało przygotowane na podstawie danych Instytutu Pamięci Narodowej, a konkretnie Inwentarz Archiwalny, czyli rozszerzony przewodnik po zasobach przechowywanych w IPN oraz katalog pracowników, funkcjonariuszy i żołnierzy organów bezpieczeństwa państwa, publikowany w Biuletynie Informacji Publicznej.

Jak można łatwo zorientować się z prezentowanych poniżej danych, duża część wymienionych w zestawieniu osób zaliczyła tylko krótkie epizody pracy/służby w MO/UB, najczęściej w latach 1945-1946, a mniejszość z nich pozostała w służbie aż do emerytury. Tylko kilku zrobiło w nich karierę, uzyskując stopnie oficerskie i wyższe stanowiska. W wyniszczonej wojną powojennej Polsce zatrudnienie się w służbach mundurowych (na przykład kompaniach wartowniczych) stanowiło dla wielu młodych ludzi atrakcyjną możliwość pracy, tym bardziej że wojna często uniemożliwiła im zdobycie wykształcenia wyższego niż podstawowe. Do służby w Milicji Obywatelskiej czy Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego wstępowali też przedwojenni policjanci, żołnierze Ludowego Wojska Polskiego oraz byli partyzanci AK czy NSZ/NOW, kierowani tam z rozmysłem przez swoich dowódców, co z jednej strony miało umożliwić im uniknięcie represji, a z drugiej dawało sposobność do zapewnienia pewnego wpływu na działanie tych formacji. Co ciekawe na liście znalazło się także dwoje byłych więźniów niemieckich obozów koncentracyjnych. Wśród choczeńskich powojennych milicjantów i funkcjonariuszy UBP nie widać natomiast ideowych socjalistów i komunistów. Część z nich przyjęła później oficjalnie jedynie słuszną w PRL ideologię, ale raczej z powodów pragmatycznych. Rok 1956 jako datę graniczną w tym zestawieniu przyjęto nieprzypadkowo- wtedy właśnie doszło do ostatecznego przekształcenia Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego w Służbę Bezpieczeństwa (SB), która przejęła większość funkcjonariuszy UBP.

• Julian Babiński ur. 1925, służył w plutonie ochrony w Świdnicy (od 1945 roku) i plutonie operacyjnym w Gliwicach (do 1949 roku),
• Jan Bandoła ur. 1921, funkcjonariusz MO od 1945 roku, akta w WUSW w Opolu,
• Józef Bandoła ur. 1920, starszy referent w Wydziale Finansów UBP w Krakowie od 1954 do 1956 roku,
• Jan Brańka ur. 1913, milicjant (od 1945 roku) na posterunkach w Choczni, Zawoi, Andrychowie i Wieprzu, podoficer rachunkowy/magazynier w Wadowicach,
• Aleksander Bryndza ur. 1923, funkcjonariusz MO od 1948 roku, akta w WUSW w Nowym Sączu,
• Józef Bryndza ur. 1925, funkcjonariusz MO od 1953 roku, akta w WUSW w Wałbrzychu,
• Stanisław Bryndza ur. 1922, funkcjonariusz MO 1945-51, akta w WUSW we Wrocławiu,
• Franciszka Burzej z domu Pietruszka ur. 1905, cywilna pracownica MO od 1952 roku, akta w WUSW w Wałbrzychu,
• Tadeusz Byrski ur. 1921, były więzień KL Auschwitz, milicjant na posterunkach w Kidowie i Żarnowcu koło Zawiercia (PUBP w Olkuszu) do 1956 roku,
• Aleksander Chruszcz ur. 1926, funkcjonariusz MO od 1953 roku, akta w WUSW w Zielonej Górze,
• Franciszek Dąbrowski ur. 1928, funkcjonariusz MO od 1951 roku, akta w WUSW w Bielsku-Białej,
• Edward Drapa ur. 1920, referent w Wadowicach do 1946 roku, później radny gminny i gromadzki, przewodnik weterynaryjny, od 1966 roku na emigracji w USA,
• Eugeniusz Drapa ur. 1924, chorąży, służył w PUBP w Szprotawie na Dolnym Śląsku (1945-47),
• Anastazja Gawęda (Szczerbowska, Biel) ur. 1920, była więźniarka KL Auschwitz, Sachsenhausen i Ravensbrueck, funkcjonariuszka MO 1950-1953, akta w WUSW w Bielsku-Białej,
• Marian Góralczyk ur. 1920, funkcjonariusz UB 1945-46, akta w WUSW w Bielsku-Białej,
• Julian Guzdek ur. 1927, milicjant we Lwówku Śląskim (1945), referent w Biurze Ewidencji Ludności w Wadowicach od 1953 roku,
• Franciszek Guzdek ur. 1899, intendent w UBP w Świdnicy (1945-46),
• Józef Guzdek ur. 1925, funkcjonariusz MO w latach 1945-47, akta w WUSW w Wałbrzychu,
• Klemens Guzdek ur. 1920, milicjant w Wadowicach w 1945 roku, później urzędnik gminy Chocznia i wieloletni Przewodniczący Gromadzkiej Rady Narodowej w Choczni,
• Władysław Graca ur. 1925, funkcjonariusz MO od 1945 roku, akta w WUSW w Legnicy,
• Karol Janoszek ur. 1925, komendant warty w Bytomiu, młodszy oficer śledczy w Katowicach i w Nysie, oficer śledczy w Głubczycach i w Warszawie, starszy oficer śledczy  i kierownik Departamentu Śledczego w Warszawie, zastępca naczelnika Wydziału Śledczego w Katowicach (Stalinogrodzie). W służbie osiągnął ostatecznie stopień pułkownika,
• Kazimierz Jończyk ur. 1930, kapral, milicjant w Wadowicach od 1953 roku, później słuchacz szkoły w Szczytnie,
• Jan Kapała ur. 1925, były żołnierz NSZ/NOW ps. Sosna, w 1945 roku w PUBP w Wadowicach, skąd zdezerterował, po czym prowadził działalność partyzancką aż do aresztowania,
• Tadeusz Korzeń ur. 1924, wywiadowca i milicjant w Wadowicach (do 1946 roku),
• Walenty Kręcioch ur. 1919, funkcjonariusz MO 1946-47, akta w WUSW we Wrocławiu,
• Edward Legut ur. 1922, były żołnierz NOW ps. Wicher, w 1945 roku w PUBP w Wadowicach,
• Henryk Odrobina ur. 1926, funkcjonariusz UB 1945-47, akta w WUSW w Jeleniej Górze,
• Leopold Pasternak ur. 1911, funkcjonariusz MO od 1945 roku, akta w WUSW w Poznaniu,
• Stanisław Ramenda ur. 1924, plutonowy, milicjant plutonu operacyjnego (od 1947 roku) i szofer w Referacie Gospodarczym w Wadowicach,
• Stanisław Siwiec ur. 1929, kapral, funkcjonariusz MO/UB od 1953 roku, służył w Brzesku, Brzeźnicy i w Wadowicach,
• Albin Studnicki ur. 1920, milicjant w Wadowicach od 1945 roku, następnie oficer śledczy w Świdnicy do 1947 roku,
• Helena Stuglik (Chrzanowska, Łapot) ur. 1924, była kurierka AK, funkcjonariuszka MO w Białej Krakowskiej od 1945 do 1947 roku. Później m.in. kierowniczka laboratorium w AZPB w Andrychowie po zaocznym ukończeniu studiów inżynierskich, radna wojewódzka,
• Stanisław Szostak ur. 1915, funkcjonariusz MO od 1945 roku, akta w WUSW w Koszalinie,
• Jan Świerkosz ur. 1918, były podoficer w kampanii wrześniowej 1939 i więzień stalagu, funkcjonariusz MO w 1945 roku- akta w WUSW w Nowym Sączu. W późniejszym czasie radny gromadzki w Choczni i I sekretarz POP PZPR w Choczni (1965-1971),
• Stanisław Trzebuniak ur. 1918, wartownik, dowódca warty i referent w Tucholi, zastępca szefa i szef w Sępólnie Krajeńskim, kierownik w Rypinie, w 1956 roku oddelegowany do dyspozycji kierownika WUdsB w Bydgoszczy. Później także służył w MO, osiągając stopień majora,
• Jan Turała ur. 1923, funkcjonariusz MO w Myślenicach,
• Albin Adolf Wcisło ur. 1910, milicjant na posterunku w Wadowicach do 1946 roku,
• Rudolf Wcisło ur. 1922, były żołnierz NSZ/NOW ps. Silny, w 1945 roku w PUBP w Wadowicach, później w Zakopanem,
• Tadeusz Adam Wiktor ur. 1927, kapral, funkcjonariusz MO od 1950 roku, służył na posterunku w Ryczowie i Komendzie Głównej MO w Warszawie w Oddziale Ewidencji Ludności,
• Ryszard Woźniak ur 1926, w 1945 roku wstąpił do kompanii wartowniczej UBP w Bytomiu, akta w WUSW w Katowicach,
• Władysław Wójcik ur. 1926, od 1945 roku wartownik w UBP w Bytomiu, od 1948 roku młodszy referent, a rok później młodszy laborant i młodszy ekspert. W 1951 roku awansowany na eksperta, w 1952 roku na starszego eksperta, a w 1955 roku na kierownika działu. PO 1956 trafił do Komendy Głównej MO w Warszawie, ostatecznie uzyskał stopień pułkownika i był cenionym ekspertem w dziedzinie badań pisma i fonoskopii.