Nazwisko Stankowicz lub Stankiewicz pochodzi od Stanka, czyli popularnego słowiańskiego imienia Stanisław. Synów, czy też syna żyjącego kiedyś w Choczni lub jej okolicy Stanka nazywano Stankowic/Stankowicz/Stankiewicz i to miano tak do niego/nich przylgnęło, że stało się z czasem formalnym nazwiskiem. Na podobnej zasadzie w XVII wieku syna Guzdka nazywano Guzdkowiczem/Gustkowicem, a syna Gzeli – Gzelowicem, choć ostatecznie te określenia nie stały się nazwiskami ich potomków. Okres największego znaczenia w Choczni rodu Stankiewiczów vel Stankowiczów przypada na wiek XVIII. W choczeńskich księgach metrykalnych odnotowano ich już pod koniec XVII wieku, a konkretnie w 1690 roku, kiedy to Tomasz i Ewa Stankowiczowie ochrzcili w Choczni swojego syna Urbana. Nie jest wykluczone, że para ta miała dzieci w Choczni już wcześniej, ale zapisane nie pod nazwiskiem Stankowicz czy Stankiewicz, lecz jako Siodlarz, od zawodu wykonywanego przez Tomasza. Pewne jest natomiast, że Tomasza i wszystkich kolejnych choczeńskich Stankowiczów/Stankiewiczów do końca XVIII wieku określano również mianem (drugim nazwiskiem) Chachuła, pisanym zresztą na różne sposoby (też Hachuła, Hahuła, czy Chahuła). Niestety metryki z kilku kolejnych lat przypadających po chrzcie Urbana Stankowicza nie zachowały się do dziś, więc nie wiadomo, czy synem Tomasza i Ewy był także Sebastian Stankowicz, którego dzieci odnotowano w metrykach z lat 1727-1734. Wydaje się jednak, że Stankowiczowie Chachułowie w latach 1690-1727 ciągle mieszkali w Choczni, o czym świadczą zapisy wymieniające osoby o tym nazwisku jako rodziców chrzestnych choczeńskich dzieci. Nie ma ich co prawda w ówczesnych spisach płatników taczma, czyli rolników płacących podatek kościelny, gdyż ich podstawowym źródłem utrzymania nie była uprawa roli, ale rzemiosło. Wspomniany wyżej Sebastian Stankowicz vulgo Chachuła był majstrem szewskim i starszym (przełożonym) cechu szewskiego w Wadowicach w 1735 roku. Szewcem był również Kacper Stankowicz vulgo Chachuła (brat Sebastiana?), który w 1739 roku ochrzcił w Choczni syna Jacentego oraz Jakub (ur. w 1727 roku) i Walenty (ur. w 1734 roku), synowie Sebastiana. Z kolei brat bliźniak Walentego- Maciej Stankowicz - trudnił się tkactwem. Wszyscy wymienieni tu synowie Sebastiana związani byli i z Chocznią i z Wadowicami. Jakub i Walenty byli członkami wadowickiego cechu szewskiego i zawierali w Wadowicach związki małżeńskie- w 1743 roku Walenty ożenił się z wadowiczanką Reginą Zębaty, a Jakub w 1750 roku poślubił w Wadowicach Reginę Wawro z Gorzenia. Co ciekawe Jakub i Walenty byli dwukrotnie żonaci i wszystkie ich żony nosiły imię Regina- oprócz wymienionych wyżej były to chocznianki Regina Zając i Regina Urban. Natomiast Maciej Stankowicz osiadł na stałe w Wadowicach i pełnił tam także funkcję organisty (1777). Nie jest wykluczone, że do grona potomków Stankowiczów z Choczni zaliczał się Mateusz Stankowicz wadowicki burmistrz z I połowy XIX wieku. W 1775 roku szewc Walenty Chachuła wymieniany jest w subrepartycji jako choczeński zagrodnik posiadający 2 krowy i płacący czynsz pańszczyźniany w wysokości 2 złotych. Walenty pojawia się także w kolejnej subrepartycji z 1789 roku i z pochodzącej z tego samego czasu Metryce Józefińskiej. Według tejże Metryki Walenty zamieszkiwał pod Pagórkiem Komanim na skraju obecnego Osiedla Malatowskiego (Rola Maykutowska). Jego własnością była także łąka, na której obecnie znajduje się boisko sportowe klubu „Olimpia” Chocznia. W 1794 roku Walenty Stankowicz vulgo Chachuła jest podawany jako pełniący funkcję choczeńskiego wójta. Był to syn wymienionego wyżej Jakuba, urodzony w 1755 roku i zmarły w 1795 roku. Z kolei jego syn Marcin Stankowicz (1783-1836) odnotowany jest jako choczeński kościelny w II dekadzie XIX wieku. Natomiast na początku XIX wieku właścicielem gospodarstwa Stankiewiczów był Bartłomiej (ur. 1763), syn Jakuba, czyli młodszy brat wójta i szewca Walentego (1755-1795) i stryj kościelnego Marcina. Po Bartłomieju, też szewcu z zawodu, odziedziczył je jego wnuk Jędrzej, urodzony w 1825 roku, jako syn Jana i Franciszki z domu Malata. Według spisu własności z połowy XIX wieku (1864-52) w Choczni znajdowały się dwa gospodarstwa Stankowiczów/Stankiewiczów. Pierwsze z nich prowadził pod Komanim Pagórkiem wspomniany już Jędrzej, który stracił dom w wyniku pożaru w 1852 roku, a drugie przy dzisiejszej Białej Drodze było własnością jego stryja Michała Stankowicza (1800-1854), syna Bartłomieja i Gertrudy z domu Koman. Obydwa te gospodarstwa były niewielkie obszarowo i przynosiły dochód znacznie poniżej choczeńskiej średniej. Prawdopodobnie głównym źródłem utrzymania Stankowiczów/Stankiewiczów było nadal rzemiosło szewskie. Wiadomo, że tradycje przodków w tym zawodzie kontynuowali dwaj synowie Jędrzeja – Antoni i Tomasz Stankowiczowie. Młodszy Tomasz (1862-1909), wyzwolony na czeladnika w 1885 roku po terminowaniu u mistrza Józefa Palusińskiego w Wadowicach, ostatecznie osiadł w Andrychowie, gdzie zapoczątkował tamtejszą linię tego rodu. Nieco młodszy od niego Franciszek Stankowicz (1874-1922), wnuk Michała z Białej Drogi, wyemigrował z kolei w okolice czeskiej Ostrawy i pracował jako górnik w Marianskich Horach. Potomkowie Franciszka zapisywani byli już jako Stankovič, a najbardziej znaną z nich była jego wnuczka Milada Šafrankova-Waldhansova (1928-1991), solistka opery w Ostrawie.
Ostatnia osoba o tym nazwisku została ochrzczona w Choczni w 1911 roku. Była to Maria, prawnuczka Michała z Białej Drogi, która zmarła trzy lata później. W powojennych zestawieniach – wyborców z 1946 i 1973 roku, czy poszkodowanych w wyniku II wojny światowej nazwisko Stankowicz bądź też Stankiewicz już nie występuje. Świadectwem obecności tego rodu w Choczni jest natomiast tablica nagrobna Czesława Stankiewicza, żyjącego w latach 1954-2008, który co prawda nie urodził się w Choczni, lecz w Lutomi koło Świdnicy na Dolnym Śląsku, ale jako syn Karola Stankiewicza z Choczni- starszego brata wyżej wspomnianej Marii. Nazwisko Stankiewicz nosi również syn jego żony, podawany jako mieszkaniec Osiedla Komaniego. Potomkami Stankowiczów są też mieszkający w Choczni Mrzygłodowie.
Nazwisko Stankowicz nie jest obecnie zbyt częste, 20 lat temu nosiło go zaledwie 101 osób, najwięcej w powiecie wielickim, tatrzańskim i w Krakowie. Znacznie więcej było Stankiewiczów, bo aż 21244. To nazwisko najczęściej występowało w Polsce północno- wschodniej- na Podlasiu, Suwalszczyźnie i województwie warmińsko-mazurskim. Liczniejsi niż Stankowiczowie byli w 2002 roku także Chachułowie, których w bazie PESEL znajdowało się 1247, najczęściej zameldowanych w okolicach Tomaszowa Mazowieckiego i Łodzi.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz