Choczeńskie rody - Drożdżowie

Nazwiska Drożdż na próżno szukać w trzech najstarszych choczeńskich księgach metrykalnych, obejmujących drugą połowę XVII wieku i prawie cały wiek XVIII.

Przodkowie współcześnie żyjących w Choczni Drożdżów musieli przybyć tu pomiędzy 1813 a 1818 rokiem.

27 maja 1818 roku ochrzczono bowiem w Choczni Małgorzatę Drożdż, córkę Michała Drożdża i Katarzyny Kumorowicz, a około 1813 roku, jak wynika z późniejszych dokumentów, urodził się jeszcze gdzieś poza Chocznią Tomasz Drożdż, syn tej samej pary.

Początkowo Michał i Katarzyna Drożdżowie nie mieli w Choczni własnego gospodarstwa i pełnej wolności osobistej, ponieważ pracowali na rzecz choczeńskiego plebana, jako zatrudnieni przez niego stali robotnicy rolni.

Mieszkali w budynku ówczesnej plebani, w izbie czeladnej przeznaczonej dla poddanych plebańskich.

W 1828 roku figurują już jednak jako mieszkańcy domu nr 217, położonego pośród pól  z dala od innych zabudowań, blisko granicy z Frydrychowicami.

Tam właśnie 15 lutego 1828 roku zmarła czterdziestopięcioletnia Anna Kumor córka Stanisława, czyli osoba nosząca to samo nazwisko, co żona Michała Drożdża. Być może była jej starszą siostrą. Ponieważ Anna Kumor pochodziła z Ostrysza pod Makowem Podhalańskiem, to może być to wskazówka, gdzie należy szukać wcześniejszych siedzib choczeńskich Drożdżów.

Urodzony poza Chocznią Tomasz Drożdż poślubił w 1832 roku także niepochodzącą z Choczni Katarzynę Kolber, córkę Antoniego i rok później doczekał się z nią syna, także Tomasza.

Tomasz Drożdż senior wymieniany jest w austriackim spisie własności z lat 1844-1852, jako właściciel nieco ponad ośmiomorgowego gospodarstwa i domu nr 217.

Gdy w 1857 roku Tomasz Drożdż junior żenił się w Choczni z Marianną z domu Haczek, jego ojciec już nie żył. Tomasz i Marianna przez 8 lat trwania ich związku nie doczekali się dzieci. Po śmierci Marianny Tomasz szybko poślubił Annę Targosz z Ponikwi i w 1866 roku na świat przyszło ich pierwsze dziecko- córka Anna, później po mężu Góralczyk.

Z punktu widzenia dzisiejszych Drożdżów najistotniejsze są urodziny trzech synów Tomasza i Anny: Wojciecha (ur. w 1870 roku), Józefa (urodzonego w 1873 roku) i Jana (urodzonego w 1890 roku), dzięki którym to nazwisko przetrwało w Choczni do dziś.

Warto zwrócić uwagę, że w chwili urodzenia najmłodszego z nich Jana jego ojciec Tomasz miał już 57 lat.

W 1875 roku Tomasz Drożdż młodszy ofiarował 3 złote na zakup i przeróbkę choczeńskich dzwonów, jako mieszkaniec domu nr 99, który można zlokalizować na współczesnej mapie przy Białej Drodze, w jej środkowej części.

Trzej synowie Tomasza i Anny przyczynili się do dużego rozrostu rodu Drożdżów.

• Wojciech Drożdż, mąż Antoniny z Ramendów, miał dziesięcioro dzieci, z których cztery dożyły dorosłości, a trzy z nich założyły własne rodziny. Byli to: Waleria, urodzona w 1897 roku, po mężu Wiktor, Julian, urodzony w 1906 roku i Maria, urodzona w 1908 roku, po mężu Bryndza.
• Józef Drożdż, murarz zasłużony przy budowie szkoły w Choczni Dolnej i młynarz na Zarąbkach był mężem Bronisławy z domu Romańczyk i ojcem aż 14 dzieci: Marii po mężu Polak (ur. 1897), Anny po mężu Matejko (ur. 1897), Jana (ur. 1901), Teofila (ur. 1903), Adama (ur. 1903), Apolonii (ur. 1905), Aleksandra (ur. 1907), Elżbiety (ur. 1909), Franciszka (ur. 1911), Józefa (ur. 1914), Jadwigi po mężu Palus (ur. 1917), Antoniego (ur. 1920), Tadeusza (ur. 1922) i Stanisława (ur. 1925).
• Najmłodszy Jan Drożdż z żoną Marią z domu Faber doczekali się natomiast piętnaściorga dzieci. Dziewięciu córek: Anastazji po mężu Świętek, Elżbiety, Bronisławy po mężu Sankowskiej, Józefy, Anny po mężu Wójcik, Stefanii po mężu Banaś, Heleny, Stanisławy po mężu Bandura i Józefy po mężu Smaza oraz sześciu synów: Stanisława, Władysława, Tadeusza, Jana, Jana Franciszka i Edwarda.

Czyli w sumie Tomasz i Anna Drożdż mieli aż 39 wnuków i wnuczek noszących nazwisko Drożdż. Dodatkowo jeszcze kolejne wnuki po ich córkach Helenie Kręcioch (dzieci urodzone w czeskiej Opawie), Katarzynie Michalak i Bronisławie Targosz (w Choczni).

Anna Drożdż później Wójcik (z prawej)
zdjęcie z I Komunii z ks. Leonem Bzowskim
lata 30-ste XX wieku
Zdjęcie z archiwum Urszuli Szczygieł 

W czasie II wojny światowej zginął Jan Drożdż, syn Tomasza (w Majdanku), a jego bratanek Józef Drożdż, syn Józefa, zaginął bez wieści. Szewc Antoni Drożdż (syn Józefa) był więziony w Auschwitz i Flossenbürgu. Julian Drożdż, syn Wojciecha, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych we Francji, został internowany w Szwajcarii. Julian po wojnie pozostał na emigracji we Francji i używał nazwiska Droze.

W 1945 roku straty i szkody spowodowane wojną zgłosiło troje choczeńskich Drożdżów:

• młynarz i rolnik Józef Drożdż z Zarąbek wycenił je na 29760 przedwojennych złotych, 
• Maria Drożdż, żona Jana-więźnia z Majdanka, na 20270 złotych, 
• Aleksander Drożdż, syn Józefa, na 5071 złotych.

Rok później na listach do głosowania w referendum ludowym znalazło się 11 osób o nazwisku Drożdż: Aleksander (ur. 1907), Balbina (ur. 1904) i Franciszek (ur. 1911) spod numeru 86, Bronisława (ur. 1918), Maria (ur. 1896), Władysław (ur. 1921) spod numeru 99, Bronisława (ur. 1880), Józef (ur. 1873) i Stanisław (ur. 1905) spod numeru 190, Antonina (ur. 1877) i Wojciech (ur. 1870) spod numeru 234, Janina (ur. 1924) i Stanisław (ur. 1920) spod numeru 404.

Franciszek, syn Józefa (ur. 1911) po wojnie znalazł się w Bielsku. Wraz z żoną Teklą z domu Drapa zostali rodzicami dwóch przyszłych księży: Adama (proboszcza w Goleszowie) i Zenona (proboszcza w Katowicach- Józefowcu) oraz Jolanty.

W działalności w choczeńskim samorządzie wyróżniał się wspomniany już wyżej Aleksander Drożdż, członek Gminnej Rady Narodowej w latach 1949-150 i 1951-1953.

Na emigracji we Francji oprócz Juliana Drożdża pozostał także Mieczysław Drożdż, syn Aleksandra, urodzony w 1934 roku, który również używał tam nazwiska Droze.

Natomiast jego brat Edward, urodzony w 1936 roku, zamieszkiwał w Cicero pod Chicago w USA, a amerykańskie obywatelstwo otrzymał w 1973 roku.

Spośród 5178 polskich Drożdżów (stan na koniec 2017 roku) około 40% mieszkało w Małopolsce, a znaczące ilości także na Górnym i Dolny Śląsku, Mazowszu, Podkarpaciu, województwie łódzkim i wielkopolskim.

Teresa Kolber, autorka pracy „Słownik nazwisk mieszkanców dekanatu wadowickiego”, wywodzi pochodzenie tego nazwiska od drozda, ptaka z rodziny wróblowatych.