Choczeńscy przodkowie i krewni Józefa Putka

Jak wiadomo znany działacz społeczno- polityczny i publicysta doktor Józef Aleksy Putek urodził się w Wadowicach, a z Chocznią był związany poprzez rodzinę swojej matki Anny z domu Garżel (1857-1930).

Natomiast mało znanym faktem jest, że Józef Putek posiadał urodzonego w Choczni przyrodniego brata Wojciecha, starszego od niego o 10 lat. Wojciech był synem Anny, matki Putka oraz Franciszka Kamińskiego i nosił nazwisko Garżel.

W 1900 roku ów Wojciech Garżel pracował w morawskim Nowym Jiczynie, w firmie wytwarzającej kapelusze. Dalsze jego losy nie są mi znane.

Aleksy, drugie imię chrzestne Józefa Putka, upamiętnia jego wuja Aleksego Garżela, ucznia wadowickiego gimnazjum od 1875 roku do co najmniej 1879 roku.

Aleksego Garżela brak jest jednak wśród absolwentów tegoż gimnazjum oraz w austriackich szematyzmach, zawierających spisy galicyjskich urzędników, nauczycieli, czy księży.

Zarówno Aleksy, jak i Anna Garżel byli dziećmi Jakuba Garżela (1818-1897) i jego drugiej żony Franciszki z domu Pindel (1828-1876). Matka Józefa Putka miała oprócz Aleksego jeszcze dwóch braci: Piotra (1859-1898) i Franciszka (1864-1866), trzy siostry: Wiktorię (1854-1854), Mariannę (ur. 1867) i Ludwikę (ur. 1869) oraz dwóch braci przyrodnich: Andrzeja (1844-1844) i Jana (1847-1909), synów Jakuba Garżela i jego pierwszej żony Anny z Rudzickich (1824-1851).

Tylko dwie ciotki i jeden wujek Józefa Putka założyli swoje rodziny w Choczni:

• Ludwika Garżel, która poślubiła Franciszka Mruczka i miała z nim dwóch synów: Władysława Mruczka i Stefana Mruczka, kuzynów Józefa Putka,
• Marianna Garżel, która poślubiła Piotra Bylicę i miała z nim cztery córki: Helenę (po mężu Wlotzka), Teklę, Stefanię (po mężu Urban) i Marię. Marianna jako panna miała także syna Jana Garżela (ur. 1893) i córkę Magdalenę Garżel (ur. 1896),
• Piotr Garżel, mąż Marianny z domu Pindel i ojciec Heleny Garżel, która była później żoną Ludwika Bryndzy.

Przodkami Józefa Putka po linii Garżelów byli:

• Anna Putek z domu Garżel (matka),
• Jakub Garżel + Franciszka z domu Pindel (dziadkowie)
• żołnierz Jakub Garżel (ur. 1767) + Marianna Rudzka (pradziadkowie)
• Kacper Garżel (ur. 1728) + Jadwiga (pra-pradziadkowie)
• Maciej Garżel + Anna (pra-pra-pradziadkowie)

Natomiast znane mi nazwiska przodków Józefa Putka po pozostałych choczeńskich liniach to:

Bryndza, Buldończyk, Homel, Pindel, Rudzki, Szadkowski, Szczur, Wcisło, Wider.

Najdawniejszy choczeński przodek Józefa Putka, którego metryka chrztu zachowała się do dziś, to Wojciech Szczur, syn Wojciecha i Reginy, ochrzczony 6 sierpnia 1676 roku. 

Co ciekawe, Józef Putek, działacz ludowy i prochłopski publicysta ostro krytykujący szlachtę, sam miał szlacheckich przodków. Jego prababka Marianna Rudzka, urodzona w Choczni w 1779 roku, była córką krawca i kościelnego Tomasza Rudzkiego, określanego przy ślubie ingenuum (czyli szlachetny, ale w nie w znaczeniu szlachetnie urodzony; to raczej grzecznościowy tytuł wolnego rzemieślnika) i szlachetnie urodzonej (nobilis) Teresy Szadkowskiej. Świadkami ślubu Tomasza i Teresy byli przedstawiciele miejscowej szlachty: Michał Dunin z choczeńskiego sołtystwa, Kazimierz Hebda i Jacenty Szadkowski. 

Józef Putek poprzez Widrów wywodził się również od choczeńskich młynarzy z XVII wieku. Ponieważ jednym z jego przodków był Wojciech Wider (1720-1790), od którego pochodzą wszyscy późniejsi choczeńscy Widrowie, to Putek był i jest spokrewniony z każdym Widrem z Choczni. 

Nie jest wykluczone również, że Józef Putek jest potomkiem tych Szczurów, do których należało kiedyś choczeńskie sołtystwo. Nie da się tego jednak udowodnić na podstawie zachowanych metryk kościelnych z Choczni. 

Putek pochodził „po kądzieli” od osadników na prawie wołoskim w Choczni, tak zwanych zarębników. Nie jest to równoznaczne z wołoskim pochodzeniem, ale bardzo prawdopodobne.

Jako ciekawostkę można podać fakt, że doktor Józef Putek i biskup Józef Guzdek posiadają wspólnych choczeńskich przodków, czyli są w daleki sposób spokrewnieni. Obydwaj wywodzą się na przykład od wymienionego już wyżej Wojciecha Szczura (1676-1744). Józef Putek był potomkiem jego córki Małgorzaty, a biskup Guzdek jego syna Wawrzyńca Szczura. 

Józef Putek był mężem Elżbiety Styła, córki zasłużonego dla Choczni posła i działacza Antoniego Styły. 

Józef i Elżbieta nie doczekali się dzieci, natomiast pytanie, czy Józef Putek posiadał własne dzieci, pozostaje niewyjaśnione. Otóż 15 kwietnia 1929 roku został ochrzczony w Krakowie Tadeusz Stanisław Cichy, urodzony prawie dziesięć lat wcześniej w Choczni (10 maja 1919 roku), który był dzieckiem niezamężnej Heleny Cichy, byłej nauczycielki w Choczni Dolnej (do 1920 roku). W metryce jego chrztu widnieje dopisek „pater putativus Joseph Putek”, czyli ojciec przypuszczalny Józef Putek.

W notatce wykorzystano informacje zgromadzone przez TM- dzięki !