Choczeńskie Madonny

 

Wizerunki Matki Bożej były od dawna otaczane dużą czcią przez wiernych z parafii choczeńskiej, którzy w swoich modlitwach starali się wyprosić dla siebie i swoich bliskich wiele łask oraz podziękować za te już otrzymane.

Pierwsza znana wzmianka na ten temat pochodzi z drugiej połowy XVII wieku, kiedy proboszczem parafii choczeńskiej był ks. Kacper Sasin. Za jego posługi wybudowano od strony północnej ówczesnego kościoła poświęconą Matce Jezusa, w której znajdował się obraz Matki Bożej Myślenickiej ukoronowany dwiema srebrnymi koronami. To wynika wprost z zapisków ks. Sasina w pierwszej choczeńskiej księdze metrykalnej, dlatego informację z pracy magisterskiej Łukasza Stawowiaka (1986), że w tym ołtarzu znajdował się obraz Matki Boskiej Kalwaryjskiej, należy potraktować jako błędną. Wizerunek MB Myślenickiej nie zachował się w Choczni do czasów współczesnych.

Matka Boska Myślenicka
Przykładowy wizerunek z Trzebuni
Źródło- Sakralne dziedzictwo Małopolski

Jednak już w XVIII wieku pojawiają się informacje, że przedmiotem kultu w parafii choczeńskiej jest obraz Matki Boskiej Częstochowskiej- na przykład w sprawozdaniu po wizytacji biskupiej w 1748 roku.

Źródło- "Wadowice koło Choczni"

Na początku XIX wieku, po wybudowaniu następnego kościoła, w jego głównym ołtarzu został umieszczony obraz NMP z Dzieciątkiem Jezus, ufundowany przez proboszcza Jacka Majeranowskiego w 1808 roku. Jak zapisano w Kronice Parafialnej, uroczystość wprowadzenia tego obrazu do ołtarza odbyła się 11 września, czyli „w dzień Imienin tey Pani Nieba”, przy licznym udziale miejscowego duchowieństwa (z Inwałdu, Wieprza, Wadowic, Kleczy, Skawiny i Mucharza) oraz kilku tysięcy wiernych, którzy uczestniczyli nie tylko w głównej sumie, ale i w poprzedzającej ją mszy św. przy kaplicy na gruncie plebańskim oraz w kończących uroczystości nieszporach. Odtąd ten właśnie obraz był czczony jako łaskami słynący. Od 1813 roku na 9 dni przed Narodzeniem Pańskim rozpoczynała się uroczysta Nowenna do NMP, którą wprowadził ks. proboszcz Znamierowski.

Źródło- "Wadowice koło Choczni"

Obok kościoła- przy domu organisty- do 1813 roku istniała kaplica NMP „funduszem Krzysztofa Dąbrowskiego z Wadowic wymurowana gustownie”, ale uległa całkowitemu zniszczeniu podczas wielkiej powodzi. Wezbrana woda podmyła i podebrała mury, po czym kaplica zawaliła się, a jej resztki porwał wezbrany nurt Choczenki. Po ustąpieniu wody jedynie niewielkie fragmenty tej kaplicy odnajdywano w pobliżu ocalałego domu organisty.

Pod koniec lat 20. XX wieku obraz NMP słynący łaskami znalazł się w nowej (czwartej) kaplicy, urządzonej z boku kościoła (obok filara po lewej stronie) przez ks. wikariusza Józefa Kmiecika. Kaplica ta została zlikwidowana przez ks. proboszcza Józefa Dybę w 1936 roku, ponieważ jego zdaniem psuł symetrię w kościele. Cudowny obraz trafił do renowacji, którą wykonała w Krakowie Emilia Karcz. Autorem nowych ram był p. Marchewka z Krakowa. Po renowacji tenże obraz „specjalnie czczony przez parafian” został umieszczony w bocznym ołtarzu, w miejsce figury matki Boskiej. Był on zasuwany kopią obrazu Matki Boskiej Częstochowskiej, wykonaną na początku XIX wieku. Ks. Dyba sprawił także do tego ołtarza nową kasetkę na wota wnoszone przez wiernych.

Doniosłym wydarzeniem w życiu religijnym chocznian było nawiedzenie parafii przez obraz MB Częstochowskiej, co związane było z obchodami tysiąclecia chrztu Polski. Miało to miejsce 11 i 12 lutego 1968 roku, a w uroczystościach brał udział biskup Julian Groblicki. Owocem nawiedzenia było ożywienie nabożeństw maryjnych, jak również liczne przypadki pogodzenia się zwaśnionych wcześniej sąsiadów i trzech rozbitych małżeństw. Ochrzczono dwoje dzieci, dotąd zaniedbane pod tym względem, a  dwa cywilne związki małżeńskie zawarły po nawiedzeniu śluby w kościele. Chwilowo poprawiła się też sytuacja w rodzinach alkoholików, w niektórych na stałe.

Natomiast w 1987 roku od domu do domu wędrował w Choczni wizerunek Matki Bożej Kalwaryjskiej.

W obecnym kościele, powstałym w latach 90. XIX wieku, obraz fundacji ks. Majeranowskiego znajduje się nadal w bocznym ołtarzu. Ponadto w aktualnym kościele znajdują się obrazy Matki Bożej Bolesnej (niedawno konserwowany) i Matki Bożej Częstochowskiej, pod której wezwaniem jest także kaplica w górnej części wsi.

Jako przykład typowo choczeńskiej Madonny można podać także obraz miejscowej twórczyni Marty Kajdas – „Matka Boska w mondelach”.

Z archiwum Katarzyny Pawelec-Tarkota