Klemens Turała był czwartym z kolei dzieckiem choczeńskiego rolnika oraz murarza Jana Turały i jego żony Julii z domu Cap. Urodził się w Choczni 1 listopada 1898 roku. W czasie I wojny światowej służył w armii austriackiej i podczas walk na froncie włoskim dostał się do niewoli. Po wyjściu na wolność udał się do Francji, by 7 listopada 1918 roku wstąpić na ochotnika do Armii Polskiej dowodzonej przez generała Józefa Hallera. Przebywał przez kilka miesięcy w obozie koło Nancy, gdzie przechodził gruntowne wyszkolenie.
15 kwietnia 1919 roku wyruszył wraz z Błękitną Armią ze stacji kolejowej Bayon do Warszawy. Trasa transportu wiodła przez Moguncję, Erfurt, Lipsk i Kalisz. Z Warszawy zostali skierowani na miejsce koncentracji w rejonie Chełm-Kowel-Włodzimierz i w maju przystąpili na Wołyniu do walk najpierw z wojskami ukraińskimi, a następnie przeciwko okupującym Ukrainę wojskom Rosji bolszewickiej.
17 września pułk, w którym służył, otrzymał nazwę 43. Pułk Strzelców Kresowych, a w listopadzie jego dowództwo objął major Piekarski. W czasie postoju zimowego nad rzeką Słuczą Turała uniknął epidemii tyfusu, która zdziesiątkowała jego jednostkę.
Na wiosnę pułk przystąpił do ofensywy, a w maju 1920 roku doszło do pierwszych krwawych starć z Armią Konną Budionnego. Turała brał udział w bitwie pod Dziunkowem 22 maja, gdzie udało się zatrzymać sowiecką ofensywę. W czasie tego boju niejednokrotnie dochodziło do starć na bagnety i walk wręcz. Ponieważ Armia Budionnego przełamała jednak front na północ od 43. PSK, to zarządzono odwrót.
W trakcie zajmowania nowego rejonu pod Horynką (obecnie Rejon Krzemieniecki Obwodu Tarnopolskiego na Ukrainie) pułk natknął się 13 lipca 1920 roku na przeważające siły kawalerii sowieckiej. 14 lipca, gdy bolszewicy okrążali wieś Kuszlin od strony południowej, starając się odciąć część wojsk polskich, plutonowy Klemens Turała został wysłany z połową plutonu zabezpieczenia odwrotu. Jak pisał jego dowódca kapitan Tyczyński:
Nie zważając na gwałtowny ogień i przeważającą liczbę nieprzyjaciela powstrzymał jego ruchy tak długo, iż pozwolił wycofać się zagrożnym dwóm kompaniom piechoty.
Dopiero po zabezpieczeniu odwrotu Turała wycofał swój oddział, nie tracąc przy tym żadnego żołnierza. Ogółem jego pułk stracił jednak w tych walkach kilkudziesięciu żołnierzy, którzy zostali pochowani w Kuszlinie.
Po tym bohaterskim dokonaniu przełożeni Turały złożyli wniosek o odznaczenie go Krzyżem Walecznych, który wręczono mu w listopadzie 1920 roku.
On sam w dalszym ciągu brał udział w starciach z bolszewikami pod Lwowem, kontrofensywie na Lubelszczyźnie, forsowaniu Bugu pod Grodnem i ponownych walkach na Wołyniu. Zawieszenie broni 18 października 1920 roku zastało go w Zwiahlu.
Po przejściu do cywila w stopniu starszego sierżanta Turała zajmował się murarką, głównie na Śląsku, ale uczestniczył też w odnawianiu choczeńskiego kościoła w 1924 roku. Rok wcześniej (12 listopada 1923 roku) poślubił w Choczni o sześć lat młodszą Walerię Widlarz. W 1926 roku wyemigrował z grupą chocznian do Montevideo w Urugwaju, gdzie pracował jako mistrz murarski i kierownik budów. Po pewnym czasie dołączyła do niego żona i urodzony w Choczni syn Edward. W 1928 roku Turała znalazł się w Komisji Rewizyjnej Towarzystwa Polskiego im. T. Kościuszki w Montevideo. W Urugwaju przyszli na świat jego dwaj kolejni synowie: Clemente (Klemens) i Adolfo Roberto.
Zmarł na emigracji 1 października 1972 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz