 |
| Antoni Bryndza Źródło- Kalwariarz nr 14 |
Według austriackich szematyzmów początkowo praktykował w urzędzie skarbowym w Radłowie pod Tarnowem, a w 1899 roku wykazywany jest jako adiunkt w urzędzie skarbowym w Kosowie na Huculszczyźnie (dzisiejsza Ukraina), ośrodku uzdrowiskowym odwiedzanym przez przedstawicieli polskiego środowiska artystycznego prawie równie chętnie, co Zakopane. Stamtąd przeniesiony został na początku XX wieku do Kalwarii Zebrzydowskiej.
W 1901 roku w księgach metrykalnych parafii Zebrzydowice odnotowano chrzest Antoniego Jana Karola Bryndzy syna adiunkta Alojzego Bryndzy i Alojzy z domu Dworak, urodzonego 1 lipca. Mały Bryndza trojga imion musiał rozpocząć naukę elementarną właśnie w Kalwarii, ponieważ jego ojciec Alojzy pracował tam przez kolejne 10 lat, w 1907 roku awansując z adiunkta na oficjała. Szematyzm galicyjski z 1912 roku podaje, że Alojzy Bryndza był zatrudniony w Dąbrowie pod Tarnowem, natomiast kolejne dwa szematyzmy wskazują jako jego miejsce pracy urząd skarbowy w Żywcu. W związku z tym Dąbrowę i Żywiec należy wskazać jako kolejne miejsca zamieszkania i edukacji jego syna Antoniego. Potwierdzeniem tego faktu są sprawozdania Dyrekcji CK Wyższej Szkoły Realnej w Żywcu za rok szkolny 1914/15 i 1915/16, w których znajdujemy Antoniego Bryndzę odpowiedni jako ucznia I i II klasy.
Ponieważ Antoni Bryndza od dziecka lubił rysować i rzeźbić, to jako dorosły człowiek podjął decyzję o nauce w Wolnej Szkole Malarstwa i Rysunku w Krakowie, gdzie w tym czasie zamieszkiwał jego emerytowany ojciec Alojzy i matka Alojza. Jak wynika z dopisku do metryki chrztu Antoniego, w 1927 roku poślubił on w Krakowie Emilię z Warnickich. Rok później Antoni Bryndza trafił pod opiekę Stanisława Szukalskiego, artysty rzeźbiarza oraz teoretyka i wizjonera sztuki, skonfliktowanego ze środowiskiem wykładowców Akademii Sztuk Pięknych. Zwolennicy Szukalskiego- w tym Bryndza- założyli w 1929 roku grupę artystyczną „Szczep Rogate Serce”, mającą wdrażać nowe metody nauczania. Szczepowym zawołaniem grupy było hasło: "Miłować. Walczyć". Głównym narzędziem ich pracy miał być ołówek, ewentualnie uzupełniony kredką, czy akwarelami, natomiast wykluczone było malowanie farbami olejnymi. Prace członków „Szczepu Rogatego Serca” nawiązywały do czasów prasłowiańskich i piastowskich w historii Polski. Miały promować młodość, aktywność, wszechsłowiańskość oraz wierzenia przedchrześcijańskie (neopogaństwo). Zgodnie z tą ideologią zwolennicy Szukalskiego przyjęli nowe słowiańskie imiona (Miana), stąd Bryndza występował później nie jako Antoni Jan Karol, lecz Ziemitrud z Kalwarii. „Szczep Rogate Serce” posiadał własny organ prasowy „Krak” ("Narzędzie walki o wyzwolenie i przerodzenie się polskiej kultury") i organizował liczne wystawy w kraju i zagranicą, w których brał udział także Ziemitrud z Kalwarii Bryndza.
W 1933 roku Bryndza był współwykonawcą opartych na motywach narodowych malowideł w przedsionku gimnazjum w Gostyniu, które zostały zniszczone przez hitlerowców w czasie II wojny światowej. Z kolei w 1938 roku wykonał rysunkową rekonstrukcję grodu w Biskupinie i zdobienia książki Józefa Kisielewskiego "Ziemia gromadzi prochy".
Po wojnie Antoni Bryndza, zwolennik neopoganina i antyklerykała Szukalskiego, utrzymywał się z …malowania polichromii kościelnych. Jego ostatnim miejscem pracy był kościół pod wezwaniem św. Idziego w Tczycy pod Miechowem, gdzie wykonywał wystrój malarski i rzeźbiarski.
Zmarł 15 lipca 1971 roku, a jego nagrobek znajduje się na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Na tablicy nagrobnej obok Antoniego wymieniona jest także jego żona Emilia, z zawodu urzędniczka pocztowa, która zmarła w 1950 roku i Wanda Bryndza (1930-2013).
Na tym samym cmenatrzu spoczywają również rodzice Antoniego: Alojzy (zm. w 1942 roku) i Alojza (zm. w 1921 roku).
 |
| Nekrolog Antoniego Bryndzy |
 |
| "Sobótki" 1936 |
 |
| Projekt latarni nad Morskim Okiem (1936) |
 |
| Rzeźba "Żabka" źródło "Kalwariarz" nr 14 |
 |
| "Łokietek wygnaniec" |
 |
| Rekonstrukcja grodu w Biskupinie |
 |
| Błazen i znawca |
