Choczeńskie rody - Dąbrowscy

Nazwisko Dąbrowski w powiązaniu z Chocznią pojawia się po raz pierwszy w dokumentach pisanych w 1735 roku, czyli w czasie, gdy prowadzono już w miarę regularnie kościelne księgi metrykalne: chrztów, małżeństw i zmarłych. Dzięki temu historię nazwiska Dąbrowski w Choczni można odtworzyć z dużą precyzją, nieosiągalną w przypadku historii wielu innych nazwisk, które pojawiły się w Choczni znacznie wcześniej.

Dokładnie 6 maja 1735 roku niejaki Marcin Dąbrowski był ojcem chrzestnym Zofii, córki Tomasza i Ewy Kręciochów. Cztery lata później (1739) ten sam Marcin Dąbrowski, z żoną Łucją, ochrzcili w Choczni córkę Monikę, a potem jeszcze czworo innych dzieci (do 1747 roku). Od 1750 roku swoje dzieci w Choczni chrzcił następny Dąbrowski, o imieniu Maciej, nadając im zresztą dość nietypowe imiona (na przykład: Gertruda, Tyburcjusz, czy Romuald). Brak w Choczni metryk chrztu Marcina i Macieja Dąbrowskich mógł sugerować, że ci pierwsi Dąbrowscy byli przybyszami z zewnątrz i pojawili się we wsi w I połowie XVIII wieku.

W rzeczywistości wyglądało to jednak zupełnie inaczej. Okazało się, że w drugiej połowie XVIII wieku nazwiska zarówno potomków Macieja, jak i jego samego, zapisywano w metrykach przemiennie- czasem jako Dąbrowski, a w innych przypadkach jako… Balon. Ten stan rzeczy utrzymywał się jeszcze w pierwszej połowie XIX wieku, kiedy to niektórych Dąbrowskich pisano „Dąbrowski recte Balon”, czyli Dąbrowski prawidłowo Balon. A sprawdzenie metryk z I połowy XVIII wieku wykazało, że począwszy od 1723 roku chrzcił w Choczni swoje dzieci Marcin Balon z żoną Łucją, w tym syna Macieja (w 1725 roku) ! Co więcej, również inne dzieci Marcina Balona i Łucji w późniejszych czasach zapisywano na przemian, z nazwiskiem Dąbrowski lub Balon.

Podane fakty pozwalają stwierdzić, że Dąbrowscy w Choczni pojawili się jako nosząca osobne nazwisko gałąź rodu Balonów, począwszy od Marcina Balona/Dąbrowskiego, urodzonego w 1695 roku, syna choczeńskiego kowala i wójta Wawrzyńca Balona.

Nie sposób jednak bez dokładnych badań genealogicznych określić, czy wszyscy współcześni Dąbrowscy w Choczni są potomkami Marcina i Łucji. Z dużym prawdopodobieństwem tak, ale nazwisko Dąbrowski jest w Polsce bardzo popularne i nie jest całkiem wykluczone, że również inni Dąbrowscy, nie wywodzący się z Balonów, osiedli w Choczni w XIX lub XX wieku. 

Z pewnością w 1829 roku brał ślub w Choczni niejaki Józef Dąbrowski (właściwie Achmet), z pochodzenia Turek z Bułgarii, żołnierz armii austriackiej, który nie pozostawił jednak w Choczni potomków.

Dąbrowscy z Choczni wielokrotnie pojawiają się w różnego rodzaju dokumentach pisanych, związanych z historią wsi.  

W XVIII wieku Wojciech Dąbrowski (ur. 1735), syn wspomnianego wcześniej Marcina, był choczeńskim przysiężnym (czyli radnym), a jego brat Andrzej (ur. 1747) karczmarzem. Karczmarzem był również Krzysztof Dąbrowski, a Kacper Dąbrowski młynarzem. 

W XIX wieku Józef Dąbrowski (ur. 1807) był kowalem, a Ignacy Dąbrowski (ur. około 1824) to radny i członek Rady Miejscowej Szkolnej, podobnie jak Wojciech (ur. około 1820). Bardzo ciekawą postacią był Franciszek Dąbrowski (ur. 1839), niedoszły ksiądz, doktor praw, pracujący w Mielcu i Nisku, a zmarły w Krakowie, jako emerytowany sędzia. To ojciec magnata prasowego z okresu międzywojennego- Mariana Dąbrowskiego (ur. 1878), właściciela  „Ilustrowanego Kuryera Codziennego”. Księdzem został natomiast Szymon Dąbrowski (ur. 1859), pracujący wśród amerykańskiej Polonii (LINK). Nie należy go mylić z innym Szymonem Dąbrowskim (ur. 1863), urzędnikiem pocztowym i zasłużonym krakowskim radnym (LINK). W 1877 roku urodziła się Maria Dąbrowska, późniejsza siostra Elja- karmelitanka. Wieloletnią akuszerką gminną była Aniela Dąbrowska.

W XX wieku do bardziej znanych postaci z grona choczeńskich Dąbrowskich należeli:

• Stanisława Dąbrowska z domu Szurman (ur. 1917), ogrodniczka, członkini Wojewódzkiej Rady Narodowej,
• Franciszek Dąbrowski (ur. 1902) radny gromadzki, ławnik, działacz Kasy Stefczyka, powojenny sołtys Choczni,
• Józef Dąbrowski (ur. 1879) „Patyk”, korespondent prasy polonijnej, działacz ludowy, radny gromadzki,
• Ryszard Dąbrowski (ur. 1938) podporucznik lotnictwa,
• Stanisław Dąbrowski (ur. 1914) ogrodnik w rezydencji prezydenckiej w Spale i w Choczni
• Stefan Dąbrowski (ur. 1906) ochroniarz prezydenta Mościckiego, żołnierz ruchu oporu, więzień Auschwitz, w którym poniósł śmierć,
• Wincenty Dąbrowski (ur. 1904) porucznik Wojska Polskiego, żołnierz Polskich Sił Zbrojnych we Francji i w Anglii, po wojnie na emigracji w Kanadzie.

W czasie I wojny światowej śmierć ponieśli: Teodor Dąbrowski (ur. 1881) i Józef Dąbrowski (ur. 1897), a Michał Dąbrowski (ur. 1895) dostał się do włoskiej niewoli.

Natomiast czynny udział w kampanii wrześniowej 1939 roku brali: Stanisław Dąbrowski (ur. 1914), Józef Dąbrowski (1912) i inny  Józef Dąbrowski (ur. 1911).

Siedziby i własność choczeńskich Dąbrowskich w połowie XIX wieku określić można na podstawie "Grundaparzellen- Protocoll", spisu własności gruntowej, zapoczątkowanego w 1844 roku.

W tym czasie własność rolną i leśną posiadało aż szesnastu Dąbrowskich.

Ich parcele usytuowane były przede wszystkim w Niwie Zakościelnej, na północ od Choczenki (Andrzeja, Ignacego, Jana, Józefa, dwóch Kazimierzy i Maciejów, Piotra i Stanisława) oraz w Niwie Zakościelnej południowej (grunty: Franciszka i dwóch Sebastianów) i Dolnej od Wadowic (pola Jana i Józefa).

Najmajętniejszy z Dąbrowskich- Jan spod numeru 170a- był wtedy dziewiąty na liście chłopskich właścicieli gruntów, jako posiadacz ponad 18 mórg.

Przeciętne gospodarstwo Dąbrowskich miało w tamtych czasach powierzchnię i roczny dochód poniżej średnich wartości wyliczonych dla całej wsi.