Kalendarium choczeńskie- wydarzyło się od 31 października do 6 listopada

31 października

• 1797- urodził się Kazimierz Wider, najmajętniejszy rolnik w Choczni w pierwszej połowie XIX wieku, deputowany (radny) gminny, w 1852 roku potwierdzał w imieniu wsi prawidłowość spisu własności. Mąż Katarzyny z domu Ramenda, razem z bratem Jakubem przodek wszystkich Widrów mieszkających współcześnie w Choczni i w okolicy.

1 listopada

• 1847- zmarł w Ochotnicy Dolnej ks. Jan Ćwiertniewicz, wikariusz choczeński w latach 1835-37.
• 1863- urodził się Karol Wider, wnuk wymienionego wyżej Kazimierza. Emigrant zarobkowy w USA, po powrocie zakupił parcelę w Wadowicach, gdzie przeprowadził się z rodziną, zapoczątkowując  jedną z linii wadowickich Widrów. W 1907 roku przewoził trumnę ze zwłokami przyszłego świętego o. Rafała Kalinowskiego z Wadowic do klasztoru w Czernej.
• 1912- urodził się Tomasz Czapik, magister prawa, absolwent wadowickiego gimnazjum w 1932 roku.
• 1914- urodził się Stanisław Dąbrowski, znany choczeński ogrodnik, wcześniej pracownik ogrodów rezydencji prezydenckiej w Spale.
• 1918- urodził się w Choczni Stanisław Trzebuniak, major Milicji Obywatelskiej, w latach 1967-1970 kierownik wydziału w Komendzie Wojewódzkiej MO w Bydgoszczy.
• 1921- urodziła się Urszula Studnicka (później po mężu Gawrońska), modelka, która pozowała malującemu kościół w Choczni Karolowi Malczykowi, dając twarz jednemu z aniołów.
• 1926- urodził się Stanisław Matuśniak, prezes Ochotniczej Straży Pożarnej w Choczni od 1977 roku.
• 1947- Feliks Miś, aresztowany w 1945 roku i wywieziony do ZSRR, został po zwolnieniu z zesłania przekazany władzom polskim w Brześciu.

2 listopada

• 1885- urodził się Józef Karol Balon, absolwent wadowickiego gimnazjum w 1907 roku i student prawa na UJ w Krakowie. Podczas I wojny światowej dostał się do niewoli rosyjskiej.
• 1887- zmarł Jan Ścigalski, przewodniczący Rady Szkolnej Miejscowej od 1872 roku, ofiarodawca znacznych sum na budowę kościoła w Choczni w latach 1880-1886.
• 1900- urodził się Józef Hanusiak, funkcjonariusz pocztowy, po II wojnie światowej wrócił z Niemiec i zamieszkał w Wadowicach. Ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach (1947).
• 1992- zmarł Ludwik Borek, ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach (1947), członek Komitetu Elektryfikacyjnego Choczni (1950-51), radny gminny (1953).

3 listopada

• 1895- urodził się w Lanckoronie Józef Dyba, późniejszy ksiądz, proboszcz w Choczni od 1934 do 1945 roku. Absolwent Gimnazjum im. Sobieskiego w Krakowie i UJ.
• 1936- w Woźnikach zmarł Piotr Widlarz z Choczni, w 1889 roku zastępca członka dyrekcji "Ludowego Towarzystwa Zaliczkowego i Ochrony Własności Ziemskiej" w Wadowicach. Ojciec sędziego Michała Widlarza.
• 1966- zmarł Franciszek Rusinek, kolejarz, radny gromadzki i gminny w latach 30-stych i 50-tych XX wieku.
• 1980- zmarł Albin Kręcioch, mistrz krawiecki w okresie międzywojennym i w czasie II wojny światowej. Ojciec księdza Marka Kręciocha.
• 1983- zmarł Edward Skowron, radny gromadzki od 1954 roku, ławnik sądowy od 1956 roku.
• 1988- zmarła Weronika Kiznar z domu Góralczyk, była radna gminna i gromadzka, członkini Koła Gospodyń Wiejskich.
• 2009- w wielkopolskiej Murowanej Goślinie zmarł w wieku niespełna 94 lat urodzony w Choczni Jan Twaróg, działacz społeczny, mistrz stolarski i kombatant (kapitan rezerwy). Przewodniczący tamtejszego komitetu budowy szkoły, organizator budowy pomnika Powstańców Wielkopolskich i Ofiar Wojny, prezes koła ZBOWiD i Związku Kombatantów RP, przewodniczący Towarzystwa Rozwoju Ziem Zachodnich. Od 1981 roku starszy Cechu Rzemiosł Różnych w Murowanej Goślinie.

4 listopada

• 1874- zmarł Tomasz Kręcioch, choczeński karczmarz i rolnik z dzisiejszego Zawala.
• 1876- urodził się Jan Guzdek, przyszły ksiądz. Rozpoczęte we Włoszech studia teologiczne kontynuował w Stanach Zjednoczonych. Proboszcz w parafiach polonijnych w stanie Minnesota, działacz polonijny, wicekapelan Unii Polskiej w Ameryce, honorowy kapelan 56 pułku piechoty w Wadowicach (jako jego były żołnierz), pisarz i poeta.
• 1887- urodził się Andrzej Kolber, członek "Sokoła", od 1920 roku zastępca przewodniczącego  zarządu choczeńskiej Kasy Stefczyka.
• 1956- zmarła Maria Widlarz "Polconka" handlarka końmi i płodami rolnymi, wokalistka w kapeli braci Widlarz.
• 1957- zmarł Franciszek Drapa, od 1923 roku przewodniczący zarządu choczeńskiej kasy zapomogowo- pożyczkowej, radny gromadzki 1935-39, zastępca przewodniczącego Rady Szkolnej Miejscowej w 1937 roku.
• 1972- zmarła Kazimiera Pedenkowska, była nauczycielka w Choczni Dolnej (1923-26).
• 1977- zmarł we Wrocławiu Andrzej Kręcioch, przedwojenny i powojenny naczelnik urzędów pocztowych w Małopolsce i na Dolnym Śląsku, działacz konspiracyjny, prześladowany przez UB.
• 1991- zmarł w Czechowicach-Dziedzicach chemik Franciszek Widlarz, absolwent Politechniki Śląskiej w Gliwicach, pracownik rafinerii w Czechowicach Dziedzicach.

5 listopada

• 1863- urodził się Antoni Burzej, młynarz z Choczni Górnej.
• 1902- urodził się Jan Wymysło, choczeński rzeźnik i masarz.
• 1912- zmarł w Krakowie Franciszek Dąbrowski, emerytowany prawnik rodem z Choczni, absolwent UJ w 1874 roku, adiunkt w galicyjskich urzędach skarbowych. Ojciec m.in. Mariana Dąbrowskiego, przedwojennego potentata prasowego, właściciela "Ilustrowanego Kuryera Codziennego".
• 1924- urodziła się Kazimiera Guzdek, później po mężu Studnicka, księgowa w GS Wadowice, członkini OSP, Koła Gospodyń Wiejskich.

6 listopada

• 1877- urodził się Andrzej Zając, działacz ludowy, bliski współpracownik Józefa Putka z zawodu dozorca więzienny. Radny, zastępca przewodniczącego "Chłopskiego Stowarzyszenia Wydawniczego" (1922), przewodniczący zarządu Kasy Stefczyka (1926), wicewójt (1927), kierownik mleczarni w Choczni, członek "Sokoła" i Związku Walki Czynnej.
• 1886- ukończono prace blacharskie na budowie wieży chocześńkiego kościoła.
• 1902- urodził się Stanisław Miś, działacz gminny i gromadzki w latach 30-stych i 50-tych XX wieku, członek Rady Scaleniowej (1948), Rady Nadzorczej Kasy Stefczyka (1950), Gminnej Komisji Drogowej (1954).
• 1929- w wypadku samochodowym w Choczni zginęła pasażerka Jadwiga Henschke z Królewskiej Huty, a trzy osoby zostały ranne, gdy auto z winy szofera wjechało do rowu.
• 1945- urodziła się przyszła nauczycielka Stanisława Malata, absolwentka liceum w Wadowicach z 1963 roku, zmarła w 1990 roku.

Spis właścicieli gruntów 1844 - część III

Kontynuacja wcześniejszych notatek- LINK i LINK.

Zestawienie największych właścicieli gruntów w Choczni według spisu z lat 1844-1852 (pełna lista- link):

Pozycja	Nazwisko-imię	Grunt w morgach	Niwa	Nr domu
1	Dunin Piotr	191,77	ZK, S, ZAS	83
2	Bobrowski	141,87	DoW, ZiM, OLG, ZAKn	Rudze
3	parafia	79,23	ZK	35
4	Szczur Józef	22,62	OW	289
5	Szczur Wincenty	22,53	OW	17
6	Szczur Jan	21,41	OW	19
7	Wątroba Maciej	20,68	DoW	204a
8	Ścigalski Michał	20,29	ZK	38b
9	Graboń Jan	20,17	OLG	90
10	Wider Aleksander	19,22	ZAKn	197
11	Wider Jan	19,03	ZAKn	137
12	Dąbrowski Jan	18,65	ZAKn	170a
13	Balon Walenty	18,21	ZAKn	220a
14	Styła Melchior	17,57	ZK	42
15	Drapa Józef	17,45	ZAS	133
16	Huppert Mayer	16,92	DoW	187
17	Drapa Stanisław	16,85	ZAS	301
18	Guzdek Augustyn	16,44	DoW	9
19	Pindel Kazimierz	16,39	ZK	75a
20	Romańczyk Franciszek	16,34	OLG	96
21	Malata Szczepan	16,25	OW	248
22	Letscher Tekla	16,05	DoW	203
23	Bryndza Jan	15,8	ZAKn	208
24	Piątek Antoni	15,64	DoW	196
25	Strzeżoń Józef	15,36	OLG	292
26	Wider Karol	14,97	OLG	89
26	Guzdek Jan	14,57	ZK	214
28	Hanusiak Tomasz	14,33	ZK	66
29	Nowak Bartłomiej	14,26	DoW	7
30	Gzela Jan	13,99	ZK	65

Objaśnienie skrótów niw:

• DoW- Dolna od Wadowic (na pólnoc od Choczenki)
• OW- Od Wadowic (na południe od Choczenki)
• ZAKn - Za Kościelna (na północ od Choczenki)
• ZK- Za Kościelna (na południe od Choczenki)
• OLG- Od Lasu Górnica
• ZAS- Za Sołtysią
• ZiM- Zarębki i Morgi
• S- Sołtysia

Zestawienie właścicieli gruntów o największych łącznych dochodach rocznych (pełna lista- link):

Pozycja	Nazwisko-imię	Dochód we florenach	Niwa	Nr domu
1	Dunin Piotr	514,5	ZK, S, ZAS	83
2	parafia	221,62	ZK	35
3	Bobrowski	196,18	DoW, ZiM, OLG, ZAKn	Rudze
4	Szczur Józef	80,67	OW	289
5	Guzdek Augustyn	80,25	DoW	9
6	Szczur Jan	79,4	OW	19
7	Wątroba Maciej	71,55	DoW	204a
8	Szczur Wincenty	70,95	OW	17
9	Wider Aleksander	66,44	ZAKn	197
10	Wider Jan	64,41	ZAKn	137
11	Drapa Stanisław	64,31	ZAS	301
12	Drapa Józef	64,05	ZAS	133
13	Ścigalski Michał	60,68	ZK	38b
14	Dąbrowski Jan	59,47	ZAKn	170a
15	Malata Szczepan	58,18	OW	248
16	Żak Stanisław	55,57	OW	11
17	Huppert Mayer	54,4	DoW	187
18	Graboń Jan	54,15	OLG	90
19	Piątek Antoni	51,1	DoW	196
20	Letscher Tekla	50,65	DoW	203
21	Nowak Bartłomiej	50,27	DoW	7
22	Styła Melchior	50,2	ZK	42
23	Balon Walenty	50,13	ZAKn	220a
24	Burzej Jan	49,48	ZiM	116
25	Widlarz Józef	48,78	DoW	6
26	Pindel Kazimierz	48,5	ZK	75a
27	Widlarz Antoni	48,25	DoW	5
28	Kolber Wincenty	48,18	DoW	218
29	Bryndza Jan	47,47	ZAKn	208
30	Kręcioch Tomasz	47,22	DoW	412

Zestawienie właścicieli gruntów o największych dochodach rocznych z jednostki powierzchni (z grupy gospodarstw o ponadprzeciętnej wielkości):

Pozycja	Nazwisko-imię	Dochód/grunt	Niwa	Nr domu
1	Żak Stanisław	5,287	OW	11
2	Guzdek Augustyn	4,881	DoW	9
3	Woytala Antoni	4,461	ZAKn	135
4	Widlarz Wojciech	4,355	DoW	386
5	Bąk Antoni	4,263	ZAKn	278
6	Burzej Jan	4,236	ZiM	116
7	Góra Jan	3,857	ZAKn	224b
8	Guzdek Józef	3,847	ZAKn	314
9	Drapa Stanisław	3,817	ZAS	301
10	Rokowski Jan	3,786	DoW	8

Zestawienie właścicieli gruntów o największych dochodach rocznych z jednostki powierzchni (z grupy gospodarstw o wielkości poniżej przeciętnej):

Pozycja	Nazwisko-imię	Dochód/grunt	Niwa	Nr domu
1	Widlarz Franciszek	7,267	DoW, OW	10b
2	Stankowicz Michał	6,748	ZK	157
3	Iglarski Jan	6,703	DoW	180
4	Ruła Stanisław	6,250	ZK	351
5	Niedźwiedź Piotr	6,065	ZiM	114
6	Kloss Ignacy	6,043	OW, DoW	21, 191
7	Woźniak Michał	5,918	OW	22
8	Wróbel Maria	5,880	ZAKn	370
9	Bąk Jan	5,880	ZAS	131
10	Bylica Jan	5,560	ZAKn	227

Kalendarium choczeńskie- wydarzyło się od 24 do 30 października

24 października

• 1898- urodził się w Choczni Ferdynand Balon, przyszły nauczyciel i działacz konspiracyjny z czasów II wojny światowej.
• 1898- Jan Guzdek z Choczni po studiach na Wydziale Filozoficznym UJ rozpoczął pracę jako zastępca nauczyciela w gimnazjum w Brzeżanach na zachód od Tarnopola.
• 1909- założono Spółkę Oszczędności i Pożyczek w Choczni wzorowanej na Kasach Raiffeisena. Przewodniczącym dyrekcji został Teodor Zając, a  skarbnikiem Maksymilian Malata.
• 1944- po raz ostatni widziano żywym Henryka Matuśniaka, uczestnika konspiracji antyhitlerowskiej, aresztowanego przez Niemców i zaginionego bez wieści.
• 1996- zmarł Stanisław Dudzik, prezes Zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Choczni do 1977 roku.
• 1998- w Warszawie zmarł pochodzący z Choczni Julian Pietruszka pseudonim "Wołowicz" uczestnik Powstania Warszawskiego.

25 października

• 1866- urodził się Karol Guzdek, pracownik fabryki lokomotyw w Wiedniu, malarz: portretów i sielanek oraz wnętrz i elewacji kościelnych (również meczetów w Turcji i Egipcie). 
• 1918- urodził się Tadeusz Spisak, więzień obozów koncentracyjnych Gross Rosen i Buchenwald.

26 października

• 1798- urodził się Szymon Ruła, choczeński wójt w 1844 roku.
• 1800- urodził się Szymon Cap, przysiężny (radny), członek Towarzystwa Trzeźwości.
• 1875- urodził się Karol Ramenda, członek zarządu choczeńskiej Kasy Stefczyka (1926).
• 1878- urodził się w Stanisławiu Górnym Szymon Kosek, choczeński kowal, ofiara II wojny światowej.
• 1893- zmarł ks. Władysław Reinfuss, były wikariusz choczeński.
• 1914- rozpoczęcie roku szkolnego w Choczni Dolnej po odświeżeniu budynku szkoły, zajmowanego wcześniej przez legionistów Piłsudskiego.
• 1917- szkoła w Choczni zorganizowała zbiórkę liści jeżyn i poziomek na herbatę dla wojska c.k.
• 1941- w obozie koncentracyjnym Auschwitz zginął urodzony w Choczni Józef Hawryszko, przesłany tam w transporcie zbiorowym z morawskiego Brna.

27 października

• 1893- urodził się Józef Bandoła, murarz, jeden z budowniczych szkoły w Choczni Dolnej.
• 1900- urodził się Józef Widlarz, żołnierz zawodowy 51 pułku piechoty, zamordowany w 1943 roku przez Ukraińców.
• 1904- urodził się Władysław Wcisło, przewodniczący Stowarzyszenia Katolickiej Młodzieży Męskiej w Choczni w okresie międzywojennym.
• 1944- podczas ataku na niemiecki bunkier zginął Tadeusz Sadowski pseudonim "Tomo", partyzant Narodowej Armii Wyzwolenia Jugosławii, na początku II wojny światowej zatrudniony u bauera w Choczni.

28 października

• 1816- urodził się Jan Woźniak, nauczyciel w szkole przyparafialnej.
• 1848- urodził się Stanisław Dunin, posiadacz prawa patronatu nad choczeńską parafią i lasów w Choczni Górnej.
• 1858- urodził się Szymon Dąbrowski, przyszły kapłan w parafiach polonijnych w USA.
• 1882- urodziła się Maria Widlarz 'Polconka", handlarka końmi, owacami i płodami rolnymi, wokalistka kapeli rodzinnej.
• 1883- poświecenie nowo wybudowanego kościoła w Choczni przez proboszcza ks. Józefa Komorka.
• 1887- urodził się Szymon Wróbel, prezes Związku Samopomocy Chłopskiej w Choczni w 1955 roku, ojciec poety/listonosza Józefa Wróbla.
• 1889- urodził się Stanisław Sikora, syn choczeńskiego wójta Antoniego Sikory, przedsiębiorca i działacz polonijny w Chicago, organizator zbiórki na zakup dzwonów kościelnych.
• 1902- w Wadowicach pochowany został Antoni Gajda, były kierownik szkoły w Choczni Dolnej.
• 1911- urodził się Józef Ferdynand Balon, przyszły ksiądz, proboszcz w Skawicy.
• 1952- we Wrocławiu został ujęty przez UB Michał Kowalik, były mieszkaniec Choczni, współpracownik i informator emigracyjnej Rady Politycznej RP.
• 2007- zmarł ks. Jan Zaręba, były wikariusz w Choczni. 

29 października

• 1896- urodził się Antoni Burzej, choczeński młynarz.
• 1901- urodził się Stanisław Dębak, wiceprezes OSP w 1951 roku, ławnik sądowy, członek Rady Komasacyjnej.
• 1911- powstanie oddziału "Sokoła" w Choczni, z prezesem Adamem Rulińskim na czele (według innych źródeł "Sokół" powstał tydzień później).
• 1911- poświęcenie nowo wybudowanego budynku szkoły w Choczni Dolnej.
• 1914- pod Mołotkowem zginął pochodzący z Choczni Władysław Mocniak, żołnierz-legionista, były uczeń wadowickiego gimnazjum.
• 1916- zginął na froncie w Grecji Michał Kręcioch, żołnierz Legii Cudzoziemskiej, rodem z Choczni.
• 1965- zmarła Apolonia Delfina Mrajca z domu Gazda, urzędniczka gminna po II wojnie światowej, wnuczka posła Antoniego Styły.

30 października

• 1841- urodził się Michał Romańczyk, pierwsza ofiara epidemii cholery w 1855 roku.
• 1880- urodził się Jan Augustynek, choczeński radny i ławnik sądowy, dożył 102 lat.
• 1903- urodził się Władysław Kręcioch, po II wojnie światowej ławnik sądowy, taksator gminny, członek gromadzkiej komisji drogowej (1954).
• 1913- w Cięcinie urodził się Stanisław Walter, późniejszy wikariusz i katecheta w Choczni.Zmarł pobity przez nieznanych sprawców.
• 1914- w Mucharzu urodził się Franciszek Markiewicz, przedwojenny mieszkaniec Choczni, więzień Auschwitz.
• 1922 w Moravskich Horach zmarł chocznianin Franciszek Stankowicz, górnik miejscowej kopalni, dziadek czeskiej śpiewaczki operowej Milady Safrankovej-Waldhansovej.
• 1992- zmarł w Krakowie Tomasz Malata, absolwent wadowickiego gimnazjum i Wydziału Prawa UJ. Podporucznik AK w czasie II wojny światowej, po wojnie pracownik zakładów garbarskich.
• 2008- zmarł Franciszek Bargiel, przedsiębiorca prywatny w PRL, urodzony w Krzeszowie.

Spis właścicieli gruntów 1844 - część II

Kontynuacja wcześniejszej notatki - LINK.

Ogólne wyniki spisu choczeńskich gruntów rolnych i leśnych z lat 1844-1852 przedstawiały się następująco:

• wymierzono i spisano 6664 działki o łącznej powierzchni 3367,5 mórg (oraz 663 parcele obejmujące własność gminną i drogi),
• uwzględniono 408 właścicieli gruntów, w tym: 399 posiadających działki w obrębie jednej konkretnej niwy (czyli większej jednostki służącej do celów ewidencyjno- obrachunkowych) i 9 posiadaczy działek w co najmniej dwóch niwach (majątek dworski Bobrowskich z Rudz, znajdował się w 4 z 8 niw choczeńskich),
• średnia wielkość choczeńskiego gospodarstwa wynosiła 8,25 (w morgach, to jest 4,75 hektara). Ta wartość jest zawyżona przez 3 duże majątki: sołtysi, dworski i plebański. Największe gospodarstwa chłopskie zajmowały w tym czasie 1/4 pierwotnej roli kmiecej (około 20 z 80 mórg),
• średni roczny dochód z gruntu na jednego właściciela miał wynosić według wyliczeń "ocenicieli" (klasyfikatorów) nieco ponad 25 florenów (złotych reńskich),
• sumę dochodów z własności gruntowej wyliczono 10277 florenów (dla całej wsi),
• średni dochód z jednostki powierzchni miał wynosić 3,05 fl. z morgi.

Struktura własności:

Oprócz trzech dużych majątków: sołtysiego, dworskiego i plebańskiego osobno na wykresie wykazano własność Austriaka Johanna (Jana) Letschera (i jego choczeńskiej żony Tekli Letscher z domu Płonka) oraz Żyda Mayera Hupperta. Obydwa te majątki znajdowały się w Niwie Dolnej od Wadowic.

A oto jak wyglądały sprawy własnościowe po zsumowaniu działek osób noszących to samo nazwisko:

Na wykresie ujęto 60 największych "dóbr familijnych" ze 114 ogółem.

Co ciekawe łączny majątek choczeńskich Szczurów był większy, niż własność dworska Bobrowskich z Rudz i niewiele mniejszy, niż majątek sołtysi Duninów, który wcześniej (od 1582 do 1703 roku) należał do Grzegorza Szczura i jego potomków.

Ale na 179 mórg Szczurów w połowie XIX wieku złożyła się własność aż 21 chłopów, noszących to nazwisko i posiadających swoje grunty przeważnie w niwach graniczących z Wadowicami, nieprzylegających do majątku sołtysiego.

Z kolei w posiadaniu każdego z ośmiu kolejnych chłopskich rodów (Widlarzów, Pindlów, Dąbrowskich, Bryndzów, Kręciochów, Guzdków, Romańczyków i Widrów) znajdowało się więcej gruntów, niż wynosił areał majątku plebańskiego, w tym czasie już znacznie mniejszego, niż podczas spisu z końca XVIII wieku (Metryki Józefińskiej).

Na pierwszych 30-stu pozycjach tego zestawienia są przedstawiciele przede wszystkim starych choczeńskich rodzin, których nazwiska notowano przed 1700 rokiem (LINK). Pozostali albo pojawili się w Choczni "dopiero" w XVIII wieku (Romańczykowie, Gurdkowie i Sikorowie), albo w XVIII wieku wyodrębnili się z innych starych choczeńskich rodów (odpowiednio: Dąbrowscy z Balonów, Bandołowie z Twarogów, a Ciborowie z Notów).

Biorąc to pod uwagę i traktując łącznie własność Dąbrowskich i Balonów, ten pierwotnie jeden ród w połowie XIX wieku ustępowałby majątkiem tylko Duninom i Szczurom.

I jeszcze czołówka rodów o największym łącznym dochodzie z gruntów (we florenach na rok):

Szczurowie	606,2
Dunin	514,5
Widlarzowie	483,6
Dąbrowscy	347,6
Guzdkowie	338,1
Pindlowie	334,7
Kręciochowie	308
Widrowie	281,4
Bryndzowie	275,9
Styłowie	242,9

oraz rodów o największym średnim gospodarstwie, liczonym w morgach (łączna powierzchnia dla rodu podzielona przez liczbę gospodarzy o tym samym nazwisku):

Dunin	191,77
Bobrowski	141,87
Parafia	79,23
Huppert	16,92
Ścigalski	14,58
Graboń	14,495
Wider	13,35833
Strzeżoń	13,155
Letscher	12,14
Drapa	12,098

Ujęto również dla porównania majątek plebański.

cdn...

Spis właścicieli gruntów 1844

Ciekawych informacji o właścicielach gruntów rolnych i leśnych w Choczni w połowie XIX wieku dostarcza "Grundparzellen- Protocoll der Gemeinde Chocznia", datowany na 1844 rok. 

Ten spis własności do celów podatkowych nie był do tej pory wykorzystywany w opracowaniach historycznych dotyczących Choczni.

Data 1844 podana na jego tytułowej stronie odnosi się do momentu rozpoczęcia czynności spisowych, a nie ich zakończenia. 

Nie sposób bowiem wyobrazić sobie przeprowadzenia tak dużego przedsięwzięcia w przeciągu jednego roku, biorąc pod uwagę, że w "Grundparzellen- Protocoll" ujęto 6664 działki rolne i leśne oraz 663 działki przypadające na drogi i własność gminną (łącznie 7337 parceli gruntowych).

Dane zawarte w tym spisie wykazują dużą zbieżność z katastrem sporządzonym przez Leuthmetzera i Frombera i podpisanym  8 sierpnia 1852 roku (LINK). 

Zmianie uległy jedynie nazwiska niektórych właścicieli-  w spisie zakończonym w 1852 roku osoby zmarłe w trakcie przeprowadzania pomiarów i klasyfikacji zostały przekreślone i zastąpione przez ich spadkobierców, co ciekawe wykazanych już jako właściciele w "Grundparzellen- Protocoll", datowanym teoretycznie na rok 1844, czyli osiem lat wcześniej.

To wskazuje dość wyraźnie, że w połowie XIX wieku odbywały się w Choczni krótko po sobie nie dwa spisy nieruchomości, ale jeden, trwający łącznie 8 lat, którego jedną z wersji jest omawiany tutaj "Grundparzellen- Protocoll". Taki zresztą dopisek (I Version) widnieje na pierwszej stronie protokołu.

W trakcie przeprowadzania spisu do każdej z 7337 parceli przypisano:

• przyporządkowanie do arkusza mapy katastralnej,
• przynależność do jednej z ośmiu historycznych niw, czyli większych jednostek służących do celów ewidencyjnych i obrachunkowych,
• numer ewidencyjny,
• formę własności (dominalną/właściciela wsi lub rustykalną/pozostałych właścicieli),
• numer domu,
• nazwisko i imię właściciela,
• stan własności w stosunku do pierwotnej, niepodzielonej roli,
• miejscowość zamieszkania,
• osobę dokonującą pomiarów,
• osobę dokonującą klasyfikacji gruntu do celów podatkowych,
• powierzchnię w morgach (5755 metrów kwadratowych) i w sążniach kwadratowych (3,597 metra kwadratowego),
• klasę gruntu (I-III lub poza klasą),
• wysokość rocznego dochodu wyliczoną od powierzchni i klasy gruntu, wyrażona we florenach i krajcarach (1/60 florena),
• ewentualne uwagi spisujących i klasyfikujących.

Podsumowanie spisu w poszczególnych niwach wyglądało następująco:

1. Niwa Dolna od Wadowic - grunty na północ od Choczenki, do granic odpowiednio: Wadowic, Tomic i Frydrychowic, na zachodzie sięgające po kościół parafialny w Choczni, parcele o numerach od 1 do 1375.

Obejmowała tereny przy dzisiejszej ul. Zawale, os. Patria, części ul. Kościuszki.
Spisano parcele należące do 87 właścicieli. 

Średni powierzchnia należąca do jednego właściciela to 7,36 morgi, a średni roczny dochód 24,98 florena.

To trzecia co do powierzchni niwa w Choczni i trzecia pod względem liczby właścicieli gruntów. Średni dochód na jednostkę powierzchni przewyższał średnią choczeńską, a łączny dochód z tej niwy ustępował tylko sąsiedniej Niwie Zakościelnej północnej.

Najwięksi właściciele gruntów:

• Maciej Wątroba z domu nr 204a właściciel ponad 20 mórg (20,68) 
• Mayer Huppert z domu nr 187 właściciel ponad 16 mórg (16,92) 
• Augustyn Guzdek z domu nr 9 (obecne Zawale przy granicy z Wadowicami) - 16,44
• Tekla Letscher z domu Płonka z domu nr 203- 16,05
• Antoni Piątek z domu nr 196- 15,64

Licząc łącznie własność małżeństwa: Jana (Johanna) Letschera i jego żony Tekli to ich gospodarstwo, tak zwana Leczerówka lub Lecierówka, o powierzchni ponad 24 mórg, było największe w tej niwie.

Gospodarstwa o największym wyliczonym przychodzie rocznym:

• Augustyn Guzdek 80,25 fl.
• Maciej Wątroba 71,55 fl.
• Mayer Huppert 54,4 fl.
• Antoni Piątek 51,1 fl
• Tekla Letscher 50,65 fl. (razem z mężem ponad 78 fl.)

2. Niwa Zakościelna (północna)- grunty na północ od Choczenki, po granicę Frydrychowic, na zachód od kościoła parafialnego, po Niwę Sołtysią, Za Sołtysią i Inwałd, parcele o numerach 1376-3004.

Obejmowała tereny przy dzisiejszej ul. Głównej, os. Barańciak i ul. Kościuszki (częściowo).

Spisano parcele należące do 100 właścicieli. 

Średni powierzchnia należąca do jednego właściciela to 7,52 morgi, a średni roczny dochód 25,54 florena.

Największa pod względem areału niwa w Choczni i przynosząca największy łączny dochód, o średnim dochodzie z jednostki powierzchni powyżej średniej, prawie identycznym, jak w sąsiedniej Niwie Dolnej od Wadowic.

Najwięksi właściciele gruntów:

• Aleksander Wider nr domu 197- 19,22 morgi
• Jan Wider nr domu 137 (brat Aleksandra) - 19,03
• Jan Dąbrowski nr domu 170a - 18,65
• Walenty Balon nr domu 220a - 18,21
• Jan Bryndza nr domu 208- 15,08

Wśród gospodarstw o największym wyliczonym przychodzie rocznym kolejność właścicieli jest identyczna jak wyżej.

3. Niwa Za Sołtysią, przy dzisiejszej ul. Drapówka, parcele o numerach 3005 - 3055.

Spisano parcele zaledwie czterech właścicieli.

To najmniejsza pod względem powierzchni niwa w Choczni, wyróżniająca się za to największą średnią powierzchnią gospodarstwa (19,19 morgi) oraz najwyższym średnim dochodem wyliczonym na gospodarstwo (64,32 fl.), przy ponadprzeciętnym średnim dochodzie na jednostkę powierzchni.

Najwięksi właściciele gruntów:

• Piotr Dunin z sołtystwa - 41,29 morgi
• Józef Drapa nr domu 133 - 17,45
• Stanisław Drapa nr domu 301- 16,85

Wśród gospodarstw o największym wyliczonym rocznym przychodzie rocznym kolejność właścicieli jest podobna, z tym że Stanisław Drapa wyprzedza nieznacznie Józefa Drapę.

4. Niwa Zarębki i Morgi, granicząca z Inwałdem i z Kaczyną, grunty na północny zachód od Choczenki (część dzisiejszej ul. Głównej i Zarąbki) - parcele o numerach 3056-3576.

Niwa o jednej z mniejszych powierzchni (szósta na osiem spisanych) z 50 właścicielami gruntów.

Średnia wielkość gospodarstwa (6,11 morgi) poniżej średniej choczeńskiej, najniższy wyliczony średni dochód gospodarstwa (15,41 fl.), przy średnim dochodzie na jednostkę powierzchni poniżej średniej.

Najwięksi właściciele gruntów:

• Bobrowscy z Rudz, właściciele wsi - 48,43 morgi (głównie lasy)
• Jakub Gurdek nr domu 128 - 13,09
• Józef Styła nr domu 113 - 12,66
• Jakub Bylica nr domu 107a - 11,9
• Jan Burzej nr domu 116 - 11,68

Gospodarstwa o największym wyliczonym przychodzie rocznym:

• Bobrowscy - 57,85 fl.
• Jan Burzej- 49,48 fl
• Józef Styła- 44,2 fl.
• Jakub Gurdek - 36,68 fl.
• Jakub Bylica - 29,53 fl.

5. Niwa od Lasu Górnica, granicząca z Kaczyną, Ponikwią i Zawadką, tereny na południe i południowy wschód od Choczenki, powyżej sołtystwa, parcele o numerach 3577-4293.

Niwa o czwartej powierzchni w Choczni, z 35 właścicielami gruntów.

Średnia wielkość powierzchni gruntów przypisana do jednego właściciela (10,57 morgi) przewyższa średnią choczeńską, głównie ze względu na własność leśną Bobrowskich. Łączny i średni dochód roczny na jednego właściciela były niskie w skali Choczni, przewyższają jedynie łączny i średni dochód z Zarębek i Mórg.

Najwięksi właściciele gruntów:

Bobrowscy z Rudz, właściciele wsi - 90,88 morgi (głównie lasy)

Jan Graboń nr domu 90 - 20,17

Franciszek Romańczyk nr domu 96 - 16,34

Józef Strzeżoń nr domu 292- 15,36

Karol Wider nr domu 89 - 14,97

Największy wyliczony przychód roczny miała dawać własność Bobrowskich (122,67 fl.), a wśród następnych kolejność była podobna, z tym, że Franciszek Romańczyk znalazł się na miejscu piątym.

6. Niwa Sołtysia, granicząca z Niwą Za Sołtysią, Zarębkami, Niwą Od Lasu Górnica oraz Niwami Zakościelnymi, parcele o numerach 4294-4374. 

O historii majątku sołtysiego w Choczni można przeczytać w osobnej notatce- LINK.

91% gruntów w tej niwie należało do Piotra Dunina (146,86 mórg). Oprócz niego parcele w tej niwie posiadało 4 innych właścicieli (Moskalik, Michalik, Smaza i Hanusiak).

To jedna z mniejszych niw w Choczni (160,62 mórg), większa jedynie od Niwy za Sołtysią. 

Łączny dochód i średni dochód na jednostkę powierzchni były w tej niwie poniżej średniej choczeńskiej.

7. Niwa Zakościelna (południowa), parcele o numerach 4375-5926. Tereny na południe od Choczenki, po granice Zawadki i od kościoła w górę wsi po Niwę Sołtysią (obecna Biała Droga, os. Ramendowskie, ul. Kościelna, część ul. Góralskiej).

To druga pod względem powierzchni niwa w Choczni, w której spisano 88 właścicieli gruntów.

Średnia powierzchnia gospodarstwa (7,97) była najbliższa do średniej wyliczonej dla całej wsi. 

Średni dochód na jednostkę powierzchni poniżej średniej choczeńskiej, przy trzecim łącznym dochodzie wśród wszystkich niw.

Najwięksi właściciele gruntów:

• Probostwo - 79,23
• Michał Ścigalski nr domu 38b- 20,29
• Melchior Styła nr domu 42 - 17,57
• Kazimierz Pindel nr domu 75a- 16,39
• Jan Guzdek nr domu 214- 14,57

Wśród właścicieli z największym wyliczonym dochodem kolejność miejsc 1-4 jest taka sama, a na piątym miejscu zamiast Jana Guzdka pojawia się Tomasz Hanusiak spod numeru 66.

8. Niwa Od Wadowic, położona na południe od Choczenki, po granice Zawadki. Od wschodu sięgająca do granicy Wadowic, od zachodu po Niwę Zakościelną, parcele o numerach 5927-6664. Obejmowała tereny przy dzisiejszej ulicy Kościuszki, os. Malatowskie, Komanie i częściowo przy ul. Góralskiej.

Piąta niwa pod względem powierzchni, z niską średnią wielkością gospodarstwa (6,95), ale z dość wysokim średnim dochodem z gospodarstwa i najwyższym średnim dochodem na jednostkę powierzchni (czyli przynoszące spory dochód grunty, wysoko sklasyfikowane, ale rozdrobnione).

Najwięksi właściciele gruntów (z 51):

• Józef Szczur młynarz spod nr 289- 22,62
• Wincenty Szczur nr domu 17- 22,53
• Jan Szczur spod nr 19 - 21,41
• Szczepan Malata nr domu 248- 16,25
• Szczepan Widlarz nr domu 288- 11,25

Wśród właścicieli z największym wyliczonym dochodem kolejność miejsc 1-4 jest taka sama, a na piątym miejscu zamiast Szczepana Widlarza pojawia się Stanisław Żak spod numeru 11.

cdn...

Księża z Choczni - Piotr Woźniak

31 stycznia 1808 roku ochrzczono w Choczni parę bliźniąt:

dziewczynkę Mariannę i chłopca, któremu nadano imię Piotr, dzieci Wojciecha Woźniaka i jego żony Justyny z domu Ruła.
W latach 1825-1830 uczęszczał do sześcioklasowego gimnazjum katolickiego w Cieszynie.

Po kolejnych 2 latach pojawia się następna informacja dotycząca owego Piotra Woźniaka- w 1832 roku zajmował się nauczaniem choczeńskich dzieci w szkole przyparafialnej.

Niedługo później musiał podjąć studia teologiczno-filozoficzne we Lwowie i w Tarnowie, skoro 2 lipca 1838 roku przyjął z rąk biskupa Zachariasiewicza święcenia kapłańskie.

Po święceniach został skierowany w charakterze wikariusza do parafii pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela w Mikluszowicach kolo Bochni.
Od 9 sierpnia 1843 roku pełnił natomiast posługę w parafii w Tuchowie, jako wikariusz eksponowany- pierwszy ekspozyt (ksiądz z uprawnieniami proboszcza bez formalnej nominacji) z kleru diecezjalnego.

Dał się poznać jako abstynent i działacz antyalkoholowy.

Zmarł w wielu zaledwie 38 lat- w dniu 23 sierpnia 1846 roku i został pochowany na cmentarzu w Tuchowie.

Księża z Choczni- LINK.

Choczeńska kronika kryminalna - część IV

Tym razem o tragedii, która rozegrała się w rodzinie pochodzących z Choczni Franciszka i Józefy Kręciochów, którzy po I wojnie światowej przeprowadzili się do Wielkopolski.

Łódzkie "Echo Poranne" w numerze 113 z maja 1928 roku informowało:

Brat zastrzelił siostrę - zbrodnia na tle podziału majątku

Z Bydgoszczy donoszą: we wsi Urbano (pod Budzyniem) powiatu chodzieskiego rozegrała się tragedja rodzinna na tle niesnasek między 29-letnim synem gospodarza Kręciocha, a jego 19-letnią siostrą co do podziału majątku.

Od dłuższego czasu rodzeństwo to toczyło miedzy sobą spory i hałaśliwe kłótnie. Aż oto nastąpiła między bratem a siostrą wyjątkowo gwałtowna sprzeczka, w wyniku której Kręcioch, nie panując nad gniewem schwycił browning i strzelił do własnej siostry, kładąc ją trupem na miejscu.

Po ochłonięciu z gniewu, widząc dokonaną zbrodnię, zabójca wsiadł na rower i wyjechał w niewiadomym kierunku.

Zawiadomiona o tej zbrodni policja wszczęła energiczne dochodzenie, które wyjaśniło właściwą przyczynę zabójstwa.

Do tego samego tematu "Echo Poranne" powróciło w numerze 116, tym razem tytułując notatkę:

Samobójstwo mordercy siotry. Trup w lesie.

Z Bydgoszczy donoszą: donosiliśmy o ohydnem morderstwie, które wstrząsnęło do głębi mieszkańców wsi Łucjanowo w powiecie chodzieskim pod Budzyniem.

29-letni syn gospodarski Władysław Kręcioch zabił wystrzałem z rewolweru swoją 19-letnią siostrę Marję.

Morderca po dokonaniu okropnego czynu zbiegł na rowerze w kierunku sąsiednich lasów.

Natychmiast posterunek policji w Budzyniu rozpoczął energiczne śledztwo.

Wreszcie w czwartek znaleziono zwłoki mordercy z przestrzeloną skronią.

Zwyrodniały siostrobójca popełnił samobójstwo tym samym rewolwerem,. którym zabił siotrę.

Śledztwo w sprawie przyczyny tragicznego wypadku ukończono również.

Morderca był kawalerem i razem z siostrą mieszkał u rodziców, którzy z powodu starości chcieli zrobić podział majątku i jednemu z dzieci oddać gospodarstwo.

Do objęcia gospodarki pretendował 29-letni Władysław.

Na tem tle dochodziło ostatniemi czasy między rodzeństwem i rodzicami do ostrych starć oraz kłótni, gdyż ś.pl. Marja również chciała zostać na gospodarstwie.

Władysław Kręcioch był już kilkakrotnie karany.

Zamordowana siostra cieszyła się opinją uczciwej i pracowitej dziewczyny.

Choczeńska kronika kryminalna - część I (LINK)

Choczeńska kronika kryminalna - część II (LINK)
Choczeńska kronika kryminalna - część III (LINK)

Choczeńskie rody - Bryndzowie

Nazwisko Bryndza pojawia się po raz pierwszy w choczeńskich księgach metrykalnych w 1652 roku, czyli właściwie na samym początku ich prowadzenia.

Dokładnie 28 stycznia 1652 roku niejaki Marcin Brendzak zawarł w Choczni związek małżeński z Łucją Grządziel.

Jednak Bryndzowie/Brendzowie zapisywani na początkowych kartach pierwszej z ksiąg metrykalnych w Choczni byli raczej mieszkańcami Kaczyny, tworzącej z Chocznią jedną parafię.

Spisy płatników taczma, czyli podatku kościelnego, wskazują jednoznacznie, że o potwierdzonej obecności Bryndzów w Choczni można mówić dopiero od roku 1698.

Tym pierwszym Bryndzą w Choczni mógł być Jan Bryndza, mąż Agnieszki- jedyny Bryndza w tym okresie czasu, którego dzieci były chrzczone w choczeńskiej parafii.

Ówcześni Bryndzowie są wymieniani jako sąsiedzi Strzeżoniów i Dziadków, zamieszkujący górną część wsi, powyżej sołtystwa, przy granicy z Kaczyną.

W pierwszej połowie XVIII wieku na świat przychodziły w Choczni dzieci czterech synów wymienionych wyżej Jana i Agnieszki Bryndzów- to jest: Baltazara, Macieja, Kazimierza i Mateusza. 

Jako ciekawostkę można podać fakt, że matką chrzestną Katarzyny, córki Baltazara i Zofii Bryndzów była szlachetnie urodzona Katarzyna Płazianka z choczeńskiego sołtystwa.

Pod koniec XVIII wieku dwóch przedstawicieli rodu Bryndzów było przysiężnymi, czyli pomocnikami wójta choczeńskiego w rozstrzyganiu mniej poważnych spraw spornych (1790).

To Florian Bryndza i Ignacy Bryndza, który w 1783 roku został skazany na 3 dni pracy w kajdanach za bunt przeciwko nowemu właścicielowi Choczni Janowi Kantemu Biberstein Starowieyskiemu.
Sporządzona w latach 1785-1789 Metryka Józefińska, czyli austriacki kataster gruntowy wykazuje istnienie w Choczni dwóch ról Bryndzowskich, położonych w Górnej Choczni, powyżej majątku sołtysiego.
Jeden z kolejnych spisów, zapoczątkowany w 1844 roku,  przynosi informacje o 12 domach w Choczni, których właścicielami byli Bryndzowie (trzech Janów, dwóch Jakubów, Błażej, Andrzej, Franciszek, Antoni, Maciej, Mateusz i Feliks). Należące do nich grunty rolne i lasy usytuowane były już nie tylko w części wsi nad majątkiem sołtysim (od Lasu Górnica oraz w Zarębkach/Morgach), ale również poniżej sołtystwa, w Niwie Zakościelnej. Łączny areał należący wówczas do osób noszących to nazwisko wynosił nieco ponad 102 morgi, podzielone pomiędzy 14 właścicieli i traktowany jako całość był piątym majątkiem chłopskim w Choczni. Największym posiadaczem spośród Bryndzów był według tego spisu Jan Bryndza spod numeru 208, którego grunty o powierzchni prawie 16 mórg leżały w Niwie Zakościelnej, na północ od Choczenki.
O tym że nazwisko Bryndza było wtedy bardzo popularne w Choczni można wnioskować na podstawie zestawienia członków Towarzystw Wstrzemięźliwości i Trzeźwości z lat 1844-45, gdzie znajdujemy aż 46 osób o nazwisku Bryndza- tylko sześć nazwisk występuje w tym spisie częściej (LINK).

W XIX wieku dwóch braci Bryndzów: Antoni i Wojciech, synów Franciszka Bryndzy i jego żony Teresy z domu Nowak, uzyskało święcenia kapłańskie. 

Starszy Antoni, urodzony w 1829 roku, absolwent gimnazjum w Bochni, pełnił posługę proboszcza w Tyliczu i w Starej Jastrząbce (LINK). 

Natomiast młodszy z braci Bryndzów- Wojciech (urodzony w 1842 roku), uczęszczał do gimnazjów w Cieszynie, Krakowie i Bochni, a po święceniach był proboszczem w Lisiej Górze, na północ od Tarnowa, gdzie zamieszkała także jego siostra z rodziną.

Innym ciekawym przedstawicielem rodu choczeńskich Bryndzów, współczesnym Antoniemu i Wojciechowi, był Jan Bryndza, syn Jakuba i Salomei z domu Kręcioch, urodzony w 1824 roku. To żołnierz armii austriackiej, członek Towarzystwa Wstrzemięźliwości (1844), pełnomocnik gminy do spraw budowy pierwszej, drewnianej szkoły, ukończonej w 1862 roku.

Kolejnym zasłużonym dla Choczni Bryndzą był Antoni, syn Antoniego i Teresy z domu Leśniak, urodzony w 1852 roku, wiceprezes straży ogniowej w Choczni, w momencie jej formalnego utworzenia (1892).

Młodszy od niego o kilkanaście lat Alojzy Bryndza (urodzony w 1869 roku, syn Jana i Reginy z domu Guzdek) był pierwszym z Bryndzów, który uczęszczał do wadowickiego gimnazjum. Po uzyskaniu średniego wykształcenia wybrał karierę urzędniczą i w 1894 roku został powołany do służby cywilnej w korpusie urzędniczym. Pracował w urzędach skarbowych, między innymi w Kalwarii i w Żywcu.
Trudne warunki ekonomiczne w Choczni i  w całej Galicji pod koniec XIX i na początku XX wieku skutkowały nie tylko krótkotrwałymi wyjazdami zarobkowymi, ale także bardziej trwałą emigracją za ocean.
Franciszek Bryndza (ur. 1890), Stanisław Bryndza (ur. 1896), Anna Bryndza (ur. 1883), Jan Bryndza (ur. 1872), Józef Bryndza (ur. 1878), Karol Bryndza (ur. 1880),  Wawrzyniec Bryndza (ur. 1871) oraz Wiktoria Bryndza (ur. 1885) wyemigrowali do USA, a murarz Jan Bryndza do Urugwaju.

W I wojnie światowej czynny udział wzięli między innymi:

• Izydor Bryndza (ur. 1897), żołnierz I Pułku Legionów Polskich, przedwojenny członek Sokolej Drużyny Polowej w Choczni. W okresie międzywojennym i po II wojnie światowej pracował jako piekarz,
• Jan Bryndza (ur. 1886) żołnierz 77 pp c.k., ranny w kolano przebywał w szpitalu na Węgrzech
• Jan Bryndza (ur. 1873) żołnierz 100 pp c.k., ranny na froncie
• Jan Bryndza (ur. 1897, syn Wawrzyńca), który zginął w 1918 roku na froncie włoskim,
• Józef Bryndza (ur. 1891), artylerzysta w 12 pułku artylerii c.k., ranny w 1917 roku,
• Leon Bryndza (ur. 1886) kapral 20 pułku piechoty c.k., który dostał sie do niewoli rosyjskiej,
• Ludwik Bryndza (ur. 1885), żołnierz 56 pp, jeniec w rosyjskim Permie.

Następny po Antonim i Wojciechu ksiądz z rodu choczeńskich Bryndzów został wyświęcony w 1934 roku. To Jan Bryndza, urodzony w 1909 roku, jako syn Karola i Wiktorii z domu Balon, po II wojnie światowej proboszcz w Cięcinie na Żywiecczyźnie (LINK).

Dwóch innych Bryndzów w okresie międzywojennym było zaangażowanych w działalność społeczną w Choczni. Jan Bryndza, urodzony w 1898 roku (syn Izydora i Agaty), przewodniczył Akcji Katolickiej w Choczni, a Aleksy Bryndza (ur. 1897, syn Józefa) został wybrany zastępcą radnego Gromady Chocznia w 1939 roku.

Podobnie jak podczas pierwszej wojny światowej, tak i w czasie trwania drugiej, choczeńscy Bryndzowie nie uniknęli tragicznego losu.

W wojnie obronnej 1939 roku stracił rękę Franciszek Bryndza, syn Teodora (ur. 1914), a wymieniony już Jan Bryndza (ur. 1898) znalazł się w niewoli sowieckiej. Pięć lat później, 14 sierpnia 1944 roku, w pokazowej egzekucji w Kocierzu Moszczanickim życie stracił więzień Auschwitz Jan Bryndza, syn Wojciecha (ur. 1924). Dowodem na to, że losy wojenne Bryndzów były skomplikowane, jest postać Czesława Bryndzy (ur. 1917, syna Ignacego), który w walkach na froncie walczył po stronie niemieckiej, odnosząc poważne obrażenia.

Z bardziej interesujących postaci z grona choczeńskich Bryndzów, których lata dorosłego życia przypadały na okres powojenny, wymienić można:

• Adama Bryndzę, syna Jana, urodzonego w 1932 roku, członka gminnych komisji: oświaty i kultury oraz do walki z analfabetyzmem,
• Władysława Bryndzę, syna Józefa, urodzonego w 1923 roku, kapitana żeglugi wielkiej.

Nazwisko Bryndza wywodzi się od nazwy miękkiego sera w kulturze wołoskiej, który znany jest w całych Karpatach, od Rumunii (brinza), po Słowację, Polskę i wschodnie Morawy. Przybycie przodków Bryndzów do Kaczyny można łączyć z osadnictwem na prawie wołoskim (LINK) w XVI wieku.
Z 1043 Bryndzów zamieszkujących Polskę na początku XXI wieku najwięcej zameldowanych było w powiecie wadowickim (263). Co ciekawe, nazwisko Bryndza w XIX i XX wieku używane było także przez Żydów, między innymi zamieszkujących Kraków.

W tym samym cyklu:

• o Rułach/Rulińskich
• o Balonach
• o Dąbrowskich
• o Widlarzach
• o Widrach
• o Ścigalskich
• o Bandołach
• o Bąkach
• o Woźniakach
• o Nowakach