Ponieważ wójtowie Choczni posiadali nie tylko władzę wykonawczą, ale także sądowniczą, to ich nazwiska pojawiają się w dokumentach spadkowych, umowach handlowych, różnego rodzaju ugodach i sprawach karnych dotyczących chocznian. Znamy je dzięki tak zwanej Księdze Sądowej (lub Wójtowskiej) Choczni, w której najstarsze wpisy pochodzą z lat 70. XVI wieku, czyli końca okresu panowania w Polsce dynastii Jagiellonów i początku rządów pierwszych królów elekcyjnych: Henryka Walezego i Stefana Batorego.
Pierwszym wymienionym w tym źródle wójtem Choczni (i pierwszym w ogóle znanym) był niejaki Matusz, który nosił najprawdopodobniej nazwisko Barszcz, zapisywane jednak w różnych zbliżonych wersjach jako: Barsz, Barss i Barsc. Pojawia się on już w dokumencie z 1576 roku, a po raz ostatni wymieniono go jako wójta w 1597 roku, czyli sprawował urząd wójta Choczni przez co najmniej 21 lat.
Następcą Barszcza był Marcin Halama, uwzględniony po raz pierwszy w ugodzie o własność stawów pomiędzy Wojciechem Komorkiem a Szczęsnym (Feliksem) Gorączką z 1600 roku. Tenże Halama także pełnił urząd wójtowski przez ponad 20 lat, ponieważ ostatni zapis z jego nazwiskiem pochodzi z 1622 roku.
Trzecim znanym z imienia i nazwiska wójtem Choczni był Sebastian Matejko (Matejek, Matheika), czyli członek rodziny, z której pochodzą współcześni Widlarzowie, a także Twarogowie i Bandołowie. Ów Sebastian nie był jednak przodkiem żadnego z obecnie żyjących Widlarzów, ponieważ pochodzą oni od Wawrzyńca Matejki (stąd nazywano ich także Wawrzyńczakami). Sebastian Matejko odnotowywany jest jako wójt Choczni w latach 1626-1631 (w 1630 roku z określeniem landwójt).
Następcą Sebastiana Matejki na wójtostwie został w 1631 roku Bartosz Kieznar, syn Grzegorza, po raz ostatni wymieniany w 1653 roku. Kieznar był wcześniej przysięgłym choczeńskim, czyli zasiadał w ławie pomagającej wójtowi w wydawaniu wyroków. W rejestrze czynności prawnych z Choczni wymiany jest także jako spadkobierca po ojcu (w 1631 roku) i w ugodzie z bratem Tomaszem z 1628 roku (Bartosz zyskał konia, Tomasz pieniądze, po czym obydwaj zaniechali sporów). Kieznarowie, w tym i Bartosz, gospodarowali na zachód od kościoła, na roli rozciągającej się od Choczenki po granicę z Frydrychowicami i byli sąsiadami między innymi Świętków. Używali także drugiego nazwiska Cieciak.
Po Bartoszu Kieznarze objął na krótko urząd wójta przysiężny Błażej Karczmarz (Karcmarz), prawdopodobnie również pochodzący z rodu Matejków, a po tak zwanym potopie szwedzkim i najeździe wojsk siedmiogrodzkich Rakoczego na Małopolskę zastąpił go Wojciech Mucharski, zwany też Mucha lub Kłaputowski. Miał on wówczas około 47 lat i według jednego ze źródeł był także choczeńskim organistą.
Po dziewięciu latach (1669) kolejnym wójtem został Tomasz Cap (Czap, Capik, Czapik) określany także jako Szymonek lub Simunek. Sprawował urząd wójta do śmierci w 1681 roku, choć w 1678 roku jako wójt podawany jest Grygier (Grzegorz) Grządziel, który jako wójt w 1681 roku potwierdzał ustalenia spadkowe po swoim poprzedniku. W tym samym 1681 roku władzę objął Walenty Twaróg (Twarok, Twarosek), który po raz ostatni wymieniany jest jako wójt w Choczni w 1687 roku. Wtedy to właśnie składał petycję w zamku w Oświęcimiu z wyliczeniem szkód, które spowodowało stacjonujące w Choczni wojsko królewskie. Natomiast w latach 1682 i 1683 w kilku sprawach odntotowano na stanowisku wójta Jana Kumorka Miśka i Marcina Wilczka Rokowskiego. Po Twarogu powrócił na urząd wójta Grygier Grządziel i w 1695 roku udał się do Oświęcimia, w takiej samej sprawie jak Twaróg.
W 1707 lub 1708 roku następcą Grządziela został Walenty Guzdek (Gustek), urodzony w 1665 roku mąż Małgorzaty Agnieszki z Chajostów, a w 1716 roku stanowisko wójta objął niespełna czterdziestoletni kowal Wawrzyniec Balon (Balan). Jeden z jego synów o imieniu Marcin zapoczątkował ród Dąbrowskich, trudniących się początkowo prowadzeniem karczmy „Pod Dębem” koło obecnej szkoły w Choczni Dolnej. Wawrzyniec Balon był wójtem przez 15 lat, ponieważ w 1731 roku rozpoczął się okres sprawowania tego urzędu przez Macieja Capa (Czapa, Czapika, Capika), wnuka wcześniejszego wójta Tomasza Capika Szymonka. W momencie objęcia urzędu „advocatusa” Maciej miał 41 lat, był mężem Małgorzaty i ojcem dwojga dzieci.
Po śmierci Macieja Capa w 1747 roku wójtem został Józef Balon, syn Jacentego i Jadwigi, urodzony w 1691 roku. W 1751 roku zastępował go Łukasz Woźniak (ur. w 1713 roku, jako syn Sebastiana i Agaty). Później Balon i Woźniak byli wójtami naprzemiennie- Balon w latach 1752-54, Woźniak od 1754 roku do śmierci w dniu 4 maja 1763 roku, a po tej dacie znów Balon.
Oprócz wójtów, przysięgłych i ewentualnie świadków w dokumentach zachowanych w choczeńskiej Księdze Sądowej widnieją też nazwiska urzędników dworskich, kontrolujących i potwierdzających prawidłowość zapisów z ramienia dworu, czyli dzierżawców królewskiej wsi Chocznia. Ich udział osobisty lub ich pisarzy był niezbędny również do sporządzania samych zapisów, ponieważ wójtowie i przysiężni nie potrafili pisać, a podpisywali się kładąc na papier trzykrotny znak krzyża.
Urzędnikami dworskimi wymienionymi w omawianej Księdze Sądowej byli kolejno:
- Paweł Woytaszek (Woytaszkowicz), notowany w latach 1576-1580,
- Wojciech Zły Maciek, mieszkaniec Choczni, właściciel półrolka (polowy roli) przy dzisiejszej ulicy Kościuszki, między granicą Wadowic a dzisiejszym Osiedlem Malatowskim (1581-1590),
- Mikołaj Brandys, który w 1592 roku kupił puściznę (pustą rolę) koło wójta Matusza Barszcza (1594-1597),
- Jan Wilczek vel Sołtys (1600),
- Grzegorz Wilczek (1616),
- namiestnik Adam Meres (1618),
- bezimienny Kącki (1618),
- Adam Gawroński, opatrzny Mikołaja Komorowskiego (1621-1622).
- Tomasz Śmieszek z Mikołaja, urzędnik starosty nowotarskiego (1628-1631)
- Grigor Świżeński, gumiennik na Mikołaju (1631),
- Grigor Gołębik (1641-1643),
- Just Rottermund, arendarz wsi Choczni (1651-1652),
- Przecław Lisowski, dzierżawca „hociński” (1655),
- Przecław Sławiński (1660-1664),
- Jan Zakrzowski/Zakrzeński (1664-1668),
- Wojciech Zaleski, administrator Mikołaja (1668-1672),
- Andrzej Kalinowski (1673),
- Wojciech Zaleski, podstarości na Mikołaju (1678-1681),
- Kazimierz Chwalibóg (1681),
- Żabicki vel Żabieński, administrator na Mikołaju (1682),
- Ryka, podstarości (1682),
- Kazimierz Sośnicki, podstarości (1683),
- Wojciech Idzikowski (1684-1686),
- Kasper Winkler, dzierżawca na Mikołaju (1685 i 1687-1689),
- Kazimierz Chwalibóg (1693),
- Jan Wierzbicki, administrator na Mikołaju (1694),
- Sobestian Walkowski (1695),
- Paweł Bulkowski, administrator/dzierżawca/podstarości (1696-1721)
- Piotr Szembek, starosta barwałdzki (1725-28),
- Krzysztof Goworek (1729-47)
- Marcin Michalski (1749-52),
- Franciszek Jezierski, administrator (1754-1764).
Koszty „wiktu i tronków” dla urzędników, a także owsa dla ich koni, ponosiła gromada choczeńska.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz