środa, 14 października 2020

Księga Zapowiedzi 1935-1956

Oprócz ksiąg metrykalnych chrztów, zgonów i małżeństw parafia choczeńska prowadziła również w latach 1935-1956 Księgę Zapowiedzi Przedślubnych. 

Jak wiadomo, zapowiedzi to „publiczne ogłoszenie zamierzonego nowego związku małżeńskiego w tym celu, aby każdy, kto wie o jakiejkolwiek przeszkodzie kanonicznej stojącej na drodze zamierzonego małżeństwa, mógł donieść o niej w odpowiednim czasie właściwej władzy kościelnej”. 

Wygłaszano je (i wygłasza się nadal) przez trzy kolejne niedziele w parafii lub parafiach właściwych dla miejsca zamieszkania przyszłych nowożeńców.

Ze względu na dane zawarte w choczeńskiej Księdze Zapowiedzi jest ona cennym źródłem wiedzy genealogicznej.

Informacje zapisywane w tej księdze obejmowały:

  • imię i nazwisko narzeczonego, jego stan (kawaler, wdowiec), zawód, imiona jego rodziców i nazwisko panieńskie matki, datę urodzenia, miejsce urodzenia i miejsce zamieszkania,
  • imię i nazwisko narzeczonej, jej stan (panna, wdowa), imiona jej rodziców i nazwisko panieńskie matki, datę urodzenia, miejsce urodzenia i miejsce zamieszkania,
  • daty ogłoszonych zapowiedzi,
  • datę i miejsce zawarcia małżeństwa, imiona i nazwiska świadków lub informację o braku jego zawarcia,
  • uwagi i dopiski.
Pierwszy wpis w księdze to zapowiedzi:

- Franciszka Kolbra, kawalera, rolnika, syna śp. Józefa i śp. Marii Wiktor, urodzonego w Choczni 24.03.1907, zamieszkałego w Choczni pod numerem 528,

- Elżbiety Guzdek, panny, córki śp. Józefa i Franciszki Spisak, urodzonej w Choczni 23.11.1909 i zamieszkałej w Choczni pod nr 104,

Zapowiedzi tej pary odczytano 13, 20 i 27 stycznia 1935 roku, a ślub odbył się 6 lutego 1935 roku w Choczni, jego świadkami byli Władysław Świętek i Stanisław Kolber.

Ogólnie choczeńska Księga Zapowiedzi obejmuje 901 wpisów.

Brakuje zapisów z 1944 roku, najwięcej zapowiedzi było w 1945 roku (62), a najmniej w latach 1956 (tylko dwa pierwsze wpisy), 1943 (4 wpisy) i 1942 (7 wpisów).

Ostatni wpis to pierwsze zapowiedzi ślubu:

- Augusta Bandury, kawalera wyznania rzymsko-katolickiego, syna Józefa i Zofii Dyczkowskiej, urodzonego w Kętach i zamieszkałego w Wadowicach,

- Stanisławy Drożdż, panny wyznania rzymsko-katolickiego, córki Jana i Marii z domu Faber, urodzonej i zamieszkałej w Choczni,

- datowane na 8 stycznia 1956 roku.

Pierwsze zapowiedzi, które nie zakończyły się małżeństwem, odnotowano w 1937 roku. Dotyczyły wdowca Michała Cholewy i Tekli Kręcioch, którzy zrezygnowali z zawarcia związku po drugich zapowiedziach.

Przed wojną były dwa takie przypadki w 1937 roku,  pięć  w 1938 roku i trzy w 1939 roku.

Wśród tych ostatnich były zapowiedzi Stanisława z Choczni i Joanny zamieszkałej w Inwałdzie, przy których znalazł się dopisek tłumaczący domniemaną przyczynę zerwania: „podobno chora nerwowo- ma napady”.

Na pozycji 15 w 1941 roku pojawiła się po raz pierwszy zapowiedź ślubu niemieckich osadników w Choczni : Andreasa Pützlachera i Anny Hinke.

Jako ciekawostkę można podać również, że przy pewnych zapowiedziach z 1945 roku dopisano informację o wpłacie przez narzeczonych kwoty 200 zł za zgodę na ślub poza Chocznią (miejscem zamieszkania narzeczonej).

Na koniec krótka analiza 42 zapowiedzi z 1936 roku, czyli drugiego roku prowadzenia zapisków:

  • wszyscy narzeczeni byli kawalerami,
  • przeważali rolnicy (15) i robotnicy (8), a wśród podanych zawodów znaleźli się także: handlowcy, urzędnicy, urzędnicy skarbowi, szewcy, kowale, kelnerzy, stolarze, górnicy, krawcy i ślusarze,
  • 26 narzeczonych urodziło się w Choczni (62%), a 32 mieszkało w Choczni (76%),
  • inne miejsca ich urodzenia to: Barwałd Średni (1), Bystra (1), Inwałd (1), Kaczyna (2), Kęty (1), Komorowice (1), Krzęcin (1), Lachowice (1), Libertów (1), Lubliniec (1), Morawska Ostrawa w Czechach (1), Stryszawa (1), Tomice (1), Wadowice (1) + jeden zapis nieczytelny,
  • pozostałe miejsca ich zamieszkania to: Bystra (1), Inwałd (1), Kaczyna (3), Klecza Górna (1), Libertów (1), Roków (1), Stryszawa (1), Wadowice (1),
  • wśród 42 zapowiedzi 4 dotyczyły wdów a 38 panien,
  • narzeczone pochodziły z: Choczni (23), Frydrychowic (3), Kaczyny (2), Przeciszowa, Sosnowic, Przybradza, Krzeszowa, Kęt, Jankowic, Polan, Wieprza, Rokowa, Śląskiej Ostrawy (obecnie Czechy), Detroit (USA), Inwałdu i Rzyk (po 1),
  • mieszkały w: Choczni (28), Wadowicach (6), Frydrychowicach (4), Kaczynie (2), Wieprzu i Inwałdzie (po 1).

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz