czwartek, 18 kwietnia 2024

Karol Guzdek - niedoceniony talent

 "Nowa Reforma" w numerze 139 z 19 czerwca 1896 roku zamieściła notatkę o nieodkrytym i niedocenianym talencie artystycznym z Choczni pod tytułem:

Kotlarz i Portrecista

"W Biały (obecnie część Bielska-Białej - uwaga moja) pracuje w warsztacie kotlarskim Ochsnera niejaki Karol Guzdek, pochodzący ze wsi Choczni pod Wadowicami, który posiada niezaprzeczalny talent rysowniczy. W wolnych chwilach od pracy rysuje on podług fotografj portrety, które odznaczają się więcej niż rutyną odtwórczą, samorodny artysta uwydatnia wszystkie cechy charakterystyczne fotografowanych, nie posługując się siatką, lecz rysuje z wolnej ręki i dorabia nawet fryzury modne, jeżeli fotografje zdjęte są w dawniejszych latach. 

Pan Guzdek liczy lat 29 i chce uczęszczać do szkoły rysowniczej, na ten cel rysuje portrety, aby zaoszczędzić pewną sumę na dalsze kształcenie. Dodać należy, że p. Guzdek rysuje także z natury, a chociaż nie słyszał nigdy o prawach perspektywy, jego utwory świadczą o artystycznym talencie.

Możeby który z naszych mecenasów sztuki zwrócił uwagę na tego samorodnego artystę, którego ulica bialska nazywa drugim Defreggerem (Franz von Defregger to austriacki malarz akademicki chłopskiego pochodzenia - uwaga moja) i ułatwił mu dalsze kształcenie, przysparzając naszej sztuce jednego więcej z artystów, dokumentujących żywotność narodu polskiego."

----

Niestety apel dziewiętnastowiecznego dziennikarza nie spotkał się z odzewem mecenasów sztuki i talent Guzdka nie został wykorzystany, a on sam jest dziś postacią kompletnie anonimową. Kilkadziesiąt lat później poświęcił mu kilka akapitów Józef Turała w swojej "Kronice wsi Chocznia". O talencie Guzdka wspomina on tylko w tym kontekście, że Karol zwany "Kinkesem" znany był mu jako malarz wnętrz i elewacji kościelnych. I nie chodziło tu tylko o świątynie chrześcijańskie, ale również meczety w Turcji i w Egipcie.

Talenty artystyczne w dziedzinie malarstwa i rzeźby przejawiał także brat Karola Guzdka - ksiądz Jan Guzdek, ale jego dzieła były znane tylko osobom, które odwiedzały go na plebanii w Browerville w amerykańskim stanie Minnesota, gdzie przez wiele lat sprawował posługe kapłańską.

Wspomniany Karol Guzdek był synem Wojciecha Guzdka z Choczni i pochodzącej z Kaczyny Marii Sordyl. Przyszedł na świat 25 października 1866 roku. Gdy powstawał cytowany wyżej artykuł w "Nowej Reformie" był już od roku mężem Katarzyny Dudek rodem z Czańca. Na początku XX wieku ich pięcioro dzieci: Karol, Rozalia, Emilian, Władysław i Józefa zostało ochrzczonych w kościele w Kętach. Po śmierci żony Karol Guzdek pwrócił do Choczni. W 1909 roku odwiedził swojego młodszego brata Jana w Ameryce. Zmarł w 1922 roku w czasie szalejącej w Choczni epidemii czerwonki. Spośród jego dzieci najbardziej znany był Władysław Guzdek (ur. 1907), bielski restauraor, którego drugą żoną była chocznianka Elżbieta ze Ścigalskich. Ich ślub w 1937 roku był głośnym wydarzeniem w przedwojennej Choczni.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz