Wolf Goldberger - choczeński karczmarz i jego rodzina

z archiwum Ady Perlman

Wolf Goldberger urodził się w 1856 roku w Zatorze, jako syn Israela i Estery.

W 1882 roku nadal jako mieszkaniec Zatora poślubił siedem lat od siebie młodszą Salomeę Wallner z Kleczy.

z archiwum Ady Perlman

Pierwszym dzieckiem tej pary była córka Fruemet, która w 1913 roku poślubiła Henocha Afterguta z Kalwarii.

W 1884 roku w Andrychowie przyszła na świat jego córka Fanny, która od 1906 roku była żoną Henryka Haasa z Lgoty.

Od co najmniej 1888 roku Wolf Goldberger musiał zamieszkiwać z rodziną w Choczni, ponieważ tu właśnie 29 listopada urodziła się jego córka Ryfka (Regina), później żona Bernarda (Berischa) Haasa z Zygodowic i mieszkanka Krakowa.

Regina/Ryfka Goldberger

W 1892, 1896 i 1897 roku przychodzili na świat w Choczni czterej synowie Wolfa i Salomei: Jakub, bliźniacy Josef  i Beniamin oraz Salomon.

Wolf utrzymywał się z krawiectwa i handlu tanimi ubraniami.

W 1907 roku został dzierżawcą propinacji (karczmarzem) w Choczni. Oprócz wyszynku prowadził również sklep w górnej części wsi. Chocznianom jest doskonale znana lokalizacja sklepu z wyszynkiem Goldbergera, jako że po ich wykupieniu przez Franciszka Kręciocha sklep z wyszynkiem prowadził tam później jego zięć Jan Fujawa i wnuczka Leokadia Giełdoń.

W 1912 roku zmarła Salomea, żona Wolfa, a on sam już rok później ożenił się z Frumetą Thieberger, urodzoną w 1864 roku w Zarzeczu.

Z Frumetą przeżył siedem lat. Zmarł 16 maja 1920 roku i został pochowany na żydowskim cmentarzu w Wadowicach, gdzie jego nagrobek istnieje do dziś.

Data śmierci pierwszej żony Wolfa Goldbergera (1912) wskazuje, że prezentowane na początku notatki jej zdjęcie a także fotografia Wolfa, musiały zostać wykonane wcześniej.

Synowie Wolfa: Jakub (mąż Chaji) i Salomon (mąż Chaji Thieberger) zostali później krakowskimi kupcami, los Beniamina nie jest znany, natomiast Josef w 1913 roku wyemigrował do Stanów Zjednoczonych Ameryki.

W 1917 roku stawał do amerykańskiego poboru jako Joe Goldberger, kelner w hotelu "Adolphina" w Filadelfii. Rok później pracował jako kelner w prestiżowym hotelu "Waldorf- Astoria" w Nowym Jorku.

W 1921 roku uzyskał amerykańskie obywatelstwo, a w 1942 roku ponownie stawał do amerykańskiego poboru, podając ponownie jako zawód wykonywany kelner w Nowym Jorku.

I jemu właśnie jako jedynemu z rodziny udało się uniknąć zagłady  Żydów w czasie II wojny światowej. Z żoną Yettą doczekał się córki Ady i syna Wilfreda.

Zmarł w Nowym Jorku w 1975 roku. 

Jakub, Salomon i Ryfka byli więźniami krakowskiego getta, ich siostra Fanny zginęła w 1942 roku, a los Fruemet nie jest znany.