środa, 15 maja 2019

Przynależność państwowa i administracyjna Choczni

Czy Chocznia wchodziła w skład Cesarstwa Rzymskiego?
Odpowiedź brzmi: tak,  z tym że było to Święte Cesarstwo Rzymskie Narodu Niemieckiego…
W ciągu swojej 664-letniej pisanej historii Chocznia, nie zmieniając swojego położenia na mapie, wchodziła w skład wielu różnych organizmów państwowych:
  • przez pierwsze 85 lat swojej pisanej historii należała do Księstwa Oświęcimskiego, będącego lennem Królestwa Czech (1355-1440)
  • od 1440 Chocznia stanowiła własność poddanych Królestwa Polskiego, ale król Czech uznał formalnie przynależność Choczni do Polski dopiero w 1462 roku
  • przez kolejne 310 lat (1462-1772) Chocznia  znajdowała się pod panowaniem polskich królów,  z tym że w latach 1462-1569  państwo to nosiło nazwę Królestwo Polskie, a w latach 1569- 1772 Rzeczpospolita Obojga Narodów lub Rzeczpospolita Polska
  • w ciągu następnych 146 lat (1772-1918) Chocznią władali austriaccy Habsburgowie. Stąd wzięła się wspomniana wcześniej przynależność Choczni do Świętego Cesarstwa Rzymskiego narodu Niemieckiego, jako że Habsburgowie byli władcami takie tworu państwowego. Od 1804 państwo Habsburgów nosiło nazwę Cesarstwo Austrii, w 1806 roku cesarz Franciszek II zrzekł się pod naciskiem Francuzów godności cesarza rzymskiego i króla niemieckiego oraz do zwolnił swoich wasali ze zobowiązań wobec Cesarstwa Rzymskiego. Od 1867 do 1918 roku Cesarstwo Austriackie nosiło oficjalną nazwę Monarchia Austro- Węgierska. Chocznia przynależała od I rozbioru do kraju koronnego o nazwie Królestwo Galicji i Lodomerii. Po 1846 roku jego pełna nazwa brzmiała Królestwo Galicji i Lodomerii wraz z Wielkim Księstwem Krakowskim i Księstwem Oświęcimia i Zatora
  • po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Chocznia weszła w skład powstałego Państwa Polskiego noszącego nazwę Rzeczpospolita Polska i podlegała jego władzom przez 21 lat (1918-1939)
  • w październiku 1939 roku Chocznię wcielono do III Rzeszy Niemieckiej i taki stan rzeczy przetrwał do stycznia 1945 roku
  • w 1945 Chocznia ponownie znalazła się w granicach Państwa Polskiego. W latach 1945-1952 nazywało się ono Rzeczpospolita Polska, a przez kolejne 37 lat (1952-1989) Polska Rzeczpospolita Ludowa, by w 1989 wrócić do oficjalnej nazwy Rzeczpospolita Polska.

Jeżeli chodzi o przynależność administracyjną, to po wykupieniu Choczni przez Mikołaja Serafina z rąk księcia oświęcimskiego Wacława (1440), została ona przyporządkowana do starostwa barwałdzkiego i pozostała w nim aż do I rozbioru Polski (1772). 
Co ciekawe, prawie wszystkie sąsiednie miejscowości należały do starostwa zatorskiego a z resztą ziem starostwa barwałdzkiego łączył Chocznię tylko wąski pas pól wadowickiego wójtostwa Mikołaj.
W ramach państwa Habsburgów Chocznia znalazła się początkowo w cyrkule wielickim (1773-1782), a następnie myślenickim (1782-1819) i wadowickim (od 1819 roku). Po likwidacji cyrkułów w latach 60. XIX wieku Chocznia znalazła się w powiecie wadowickim (1867).
Najniższą jednostką administracyjną w Galicji było dominium, będące organem pomocniczym administracji państwowej. Zniesiono je formalnie w 1855 roku. Chocznia należała do dominiów: Rudze, Wieprz, Barwałd Dolny i Tomice, co związane było z faktem, że te miejscowości łączyły z Chocznią osoby współnych właścicieli.
Również w skład powiatu wadowickiego w ramach województwa krakowskiego (1920-1939) wchodziła Chocznia w okresie międzywojennym. W latach 1920-1933 stanowiła samodzielną gminę, a później do 1939 roku należała do zbiorczej gminy wadowickiej.
Pod okupacją niemiecką Chocznia została przydzielona do Rejencji Katowickiej i powiatu bielskiego.
W 1945 roku Chocznia ponownie znalazła się w gminie i powiecie z siedzibą w Wadowicach w ramach województwa krakowskiego.
W 1946 roku utworzono samodzielną gminę choczeńską, ale już w 1954 roku uległa ona likwidacji i Chocznia wraz z Kaczyną stanowiła odtąd gromadę w gminie Wadowice.
Po reformie administracyjnej i zniesieniu powiatów w 1975 roku Chocznia należała do województwa bielskiego i podlegała pod Urząd Miasta i Gminy w Wadowicach.
Wreszcie po kolejnej reformie w 1999 roku Chocznia znów znalazła się jako sołectwo gminy Wadowice w powiecie wadowickim w ramach województwa małopolskiego.

W 2024 roku upłynie 400 lat obecności Choczni Polsce, na co składać się będzie 310 lat w Królestwie Polskim, 28 lat w Rzeczpospolitej Polskiej przed i po II wojnie światowej, 37 lat w PRL i ponownie 25 lat w RP.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz