Spisy powinności podatkowych/pańszczyźnianych z 1775 i 1789 roku są jednymi z najwcześniejszych źródeł, w których imiona chocznian podane są w takiej postaci, w jakiej były wtedy używane na co dzień.
Istnieje oczywiście wiele wcześniejszych dokumentów (głównie metryk kościelnych), w których wymieniane są imiona mieszkańców Choczni, ale zawierają one jedynie ich wersję łacińską.
Analiza imion męskich zapisanych w wymienionych wyżej subrepartycjach może prowadzić do dość zaskakujących odkryć, a nawet stać się pewną przesłanką do rozważań nad pochodzeniem części choczeńskich rodów.
Jak wytłumaczyć na przykład fakt, że jeden z Ramendów ochrzczony imieniem Joannes, ujęty jest w tym spisie wcale nie jako Jan Ramenda, lecz w formie ...Iwan Ramenda ? Czyli nie w polskiej, a w ruskiej postaci tego imienia?
Należy przy tym pamiętać, że nazwisko Ramenda nie występuje wprawdzie w żadnych sąsiadujących z Polską państwach, ale w ukraińskich Karpatach doszukać się można mieszkających tam do dziś Remendów...
Kolejna ciekawostka i zarazem zagadka to zapisywanie ówczesnych Mateuszów, czyli łacińskiego imienia Matthaeus, raz we współcześnie słowackiej formie Matusz, a w innych przypadkach jako Mathyasz lub Matyasz, co brzmi bardzo po węgiersku.
Matuszowie nosi nazwiska Rudzki, Grządziel, czy Woytala natomiast Mathyaszami/Matyaszami byli przedstawiciele rodzin Balonów/Balanów i Rułów.
Zdziwienie może budzić także imię Jaroz, przypisane do przedstawiciela rodu Bryndzów. Jak się okazuje, wcale nie chodziło tu o jakiegoś Jarosława, lecz ...Ambrożego, zapisanego w metryce chrztu jako Ambrosius.
Osiemnastowieczny Majcher/Maycher (Balon i Szczur) to z kolei współczesny Melchior, a Domin (Kręcioch) to obecny Dominik. Łacińskie imię Feliks występowało w przetłumaczonej na polski formie Szczęsny (Bandoła).
Dla współczesnego czytelnika pewną trudność stanowić będzie też zrozumienie, jak właściwie na imię mieli Kanty Wójcik, Cibor, Ryczko i Bryndza. Byli to po prostu Janowie, tyle że ochrzczeni nie w okolicach 24 czerwca, a pod koniec października, kiedy wypada dzień poświęcony św. Janowi z Kęt (20 października).
"Czerwcowi" Janowie dodawali czasem do swojego imienia Chrzciciel, natomiast urodzeni w maju występowali jako Jan Nepomucen.
Pozostałe różnice pomiędzy imionami z XVIII wieku a współczesnymi dotyczyły głównie ortografii bądź imiona z przeszłości różniły się nieznacznie od obecnych.
Oto przykłady:
Woyciech = Wojciech,
Walanty = Walenty,
Wawrzeniec = Wawrzyniec (łaciński Laurentius),
Wicenty = Wincenty,
Sebastyan, Sobestyan = Sebastian
Sczepan = Szczepan, Stefan,
Jakób = Jakub,
Maciey = Maciej,
Kasper = Kacper,
Floryan = Florian,
Leo = Leon,
Bartłomień = Bartłomiej
Andrzey/Jędrzey = Andrzej/Jędrzej.
To ostatnie imię miało również formę Jędrzej.
Mamy też w subrepartycjach imiona zdrobniałe:
Kuba- Jakub,
Witek- Wincenty i Wiktor,
Sobek - Sebastian
Franek - Franciszek.
Nieliczne kobiety (prawie wyłącznie wdowy) były wymieniane nie z własnym imieniem, a pod imieniem zmarłego męża, po którym dziedziczyły majątek.
Przykłady: Łukaszka (Piątek, Stylina/Styła), Józefowa (Piątek), Jakóbowa (Bylica, Kręciożka/Kręcioch), Leonka (Drapina/Drapa), Woyciechowa (Bączkowa/Bąk, Kręciożka/Kręcioch).
Pod własnym imieniem zapisano jedynie Teresę Pietruszynę (Pietruszka), Agnieszkę Romańczyk, Anastazję Szczur i Reginę Cyborkę (Cibor).
Pełna lista imion z subrepartycji:
Adam, Agnieszka, Aleksander, Aleksy, Andrzey, Antoni, Augustyn, Bartłomień, Benedykt, Błażej, Domin, Dyzma, Fabian, Filip, Floryan, Franciszek, Grzegorz, Ignacy, Iwan, Jakób, Jan, Jaroz, Jerzy, Jędrzey, Joachim, Józef, Kacper, Kanty, Kazimierz, Klemens, Krzysztof, Leo, Ludwik, Łukasz, Maciey, Marcin, Marek, Matusz, Mathyasz/Matyasz, Maycher, Michał, Mikołaj, Paweł, Regina, Roch, Roman, Romuald, Sczepan/Szczepan, Sebastyan/Sobestyan, Stanisław, Szczęsny/Felix, Szymon, Teresa, Tomasz, Urban, Wacław, Walenty/Walanty, Wawrzeniec, Wicenty, Wiktor, Woyciech.
Podobnej tematyki dotyczy notatka "Imiona chrzestne 1600-1750" (link)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz