wtorek, 15 sierpnia 2017

Kalendarium choczeńskie - wydarzyło się między 14 a 20 sierpnia

14 sierpnia

  • 1849- urodził się Antoni Sikora, choczeński wójt i kowal, pierwszy prezes straży ogniowej w Choczni, wiceprzewodniczący kółka rolniczego, członek dyrekcji Towarzystwa Ochrony Własności Ziemskiej w Wadowicach. (link)
  • 1944- w publicznej egzekucji w Kocierzu Moszczanickim zginęli przez powieszenie: Jan Bryndza i Władysław Piegza z Choczni, więźniowie obozu Auschwitz. Ciała powieszonych przewieziono z powrotem do obozu i spalono w krematorium. Egzekucja miała być akcją odwetową ze strony Niemców za stracenie przez AK miejscowych zdrajców.
  • 1986- zmarł Stefan Piątek, choczeński listonosz, członek orkiestry OSP.

15 sierpnia

  • 1683- część wojsk polskich udających się na odsiecz Wiedniowi przemieściła się przez Chocznię (tak zwanym Starym Gościńcem) docierając do Bielska. Około siedmiotysięczną armią dowodził hetman polny Mikołaj Hieronim Sieniawski. Niektóre źródła podają wcześniejsze daty tego wydarzenia- pomiędzy 11 a 14 sierpnia.
  • 1857- od uderzenia pioruna spaleniu uległy dwie chałupy wraz z zabudowaniami gospodarskimi i zebranym zbożem.
  • 1888- w Głębowicach urodził się Franciszek Brońka, który po powrocie z emigracji w USA założył w Choczni fermę drobiu i kierował miejscową mleczarnią Kółka Rolniczego. Przed wojną był aktywnym członkiem PSL "Wyzwolenie", a po 1945 roku działał w Związku Samopomocy Chłopskiej.
  • 1895- krakowski biskup Puzyna erygował (założył) Bractwo Wstrzemięźliwości w Choczni, na miejsce nieaktywnego Towarzystwa Wstrzemięźliwości, powstałego w 1844 roku.
  • 1907- urodziła się Helena Zając, później po mężu Wróbel, instruktorka w Katolickim Stowarzyszeniu Młodzieży Żeńskiej w Choczni (1928).
  • 1909- urodził się Stefan Świętek, listonosz w Choczni i w Mucharzu, członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni (1953) i Związku Samopomocy Chłopskiej. Od grudnia 1954 roku członek Gromadzkiej Komisji Rolnej. 
  • 1916- urodził się Maksymilian Malata, kapral 5 Pułku Artylerii Ciężkiej, który zaginął w kampanii wrześniowej 1939 roku.
  • 1971- zmarła Kornelia Studnicka z domu Hałat, właścicielka sklepu (handel towarów mieszanych) z wyszynkiem (1941). 
  • 1975- zmarł Franciszek Klemens Wider, rolnik, strażak i radny. Zastępca radnego Gromady Chocznia (od 1939 roku), uczestnik kampanii wrześniowej, później jeniec wojenny i robotnik przymusowy w Niemczech. Po wojnie działacz ludowy, współinicjator wznowienia działalności Ochotniczej Straży Pożarnej po 1945 roku i jej pierwszy powojenny naczelnik (od 1948 roku, pełnił tę funkcję co najmniej do 1955 roku). Posiadał III stopień wykształcenia przeciwpożarowego. Zawodowo pracownik Bielskich Zakładów Wytwórni Ołówków. Ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach w 1947 roku. W latach 1950-1953 członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni, Związku Samopomocy Chłopskiej i Stronnictwa Ludowego. Od grudnia 1954 roku radny gromadzki, członek komisji finansowo- budżetowej. Ponownie wybierany radnym w 1958, 1961 i 1965 roku. Członek Komisji Mienia Gromadzkiego (1961). 
  • 1987- zmarła Waleria Pamuła z domu Pasternak, nauczycielka, kierowniczka szkoły w Choczni Górnej. Absolwentka 4 klas szkoły podstawowej w Babicy, czteroklasowej szkoły wydziałowej żeńskiej w Białej i żeńskiego seminarium nauczycielskiego w Białej (1919). Od 1919 roku nauczycielka tymczasowa w Śleszowicach, od 1920 roku nauczycielka w Ponikwi. W 1923 roku zdała kwalifikacyjny egzamin państwowy dla nauczycieli szkół powszechnych. W Ponikwi pracowała do 1930 roku, po czym została przeniesiona do Choczni. Od grudnia 1954 roku członkini gromadzkiej komisji kultury, oświaty i zdrowia. 
  • 1990- zmarł Zofia Malcher z domu Łapka, przedwojenna absolwentka seminarium nauczycielskiego w Kętach, nauczycielka w Przywozie koło Wielunia. Po wojnie nauczycielka we Frydrychowicach, a następnie ponownie w Przywozie. W 1962 roku przeszła na emeryturę i zamieszkała z mężem w Wadowicach.
  • 1992- zmarł Franciszek Bryndza, rolnik, żołnierz Wojska Polskiego w wojnie obronnej 1939 roku , w której stracił lewą rękę w walkach pod Tomaszowem Lubelskim. W czasie okupacji wysiedlony, pracował jako robotnik i strażnik w Andrychowie. Po wojnie członek Związku Samopomocy Chłopskiej. Kandydat na radnego w Gromadzkiej Radzie Narodowej w 1954 roku. Od grudnia 1954 roku członek gromadzkiej komisji rolnej. 
  • 2002- zmarł Józefa Holcman z domu Hereda, członkini Spółdzielni Produkcyjnej im. Rokossowskiego w Choczni (1953) i Koła Gospodyń Wiejskich.

16 sierpnia

  • 1582- król Stefan Batory nadał chocznianinowi Grzegorzowi Szczurowi, żołnierzowi piechoty wybranieckiej, majątek sołtysi z wszelkimi przywilejami za zasługi w czasie walk pod Pskowem w trakcie wojny polsko- rosyjskiej.
  • 1835- do biura cyrkułu wadowickiego wpłynął dekret gubernatora Galicji, na mocy którego wszelkie dochody z nowo założonego cmentarza w Choczni (w obecnej lokalizacji) miały być przeznaczane na rzecz parafii choczeńskiej.
  • 1847- zmarł choczeński wójt Franciszek Kręcioch, syn Ignacego i Reginy z domu Szczur, mąż Reginy z domu Guzdek.
  • 1855- urodził się Franciszek Widlarz, późniejszy ksiądz, wieloletni katecheta, kapelan wojskowy II klasy w armii austriackiej w latach 80-tych XIX wieku, wikariusz w 14 parafiach diecezji tarnowskiej.
  • 1881- w Inwałdzie urodził się Franciszek Skowron, członek rady nadzorczej PSL „Wyzwolenie” w Choczni w 1927 roku, zastępca radnego Gromady Chocznia, wybrany w marcu 1939 roku, kowal choczeński, wymieniany w 1941 roku w zestawieniu przygotowanym przez niemieckiego okupanta.
  • 1931- pielgrzymka parafialna na Gancarz połączona z poświęceniem stalowego krzyża na jego szczycie, ufundowanego przez ludność parafii i okolicy. Poświęcenia dokonał ks. Józef Kmiecik w asyście choczeńskich kleryków: Jana Bryndzy i Władysława Ruły.
  • 1946- zmarł tragicznie szesnastoletni Władysław Hatłas, ofiara wybuchu pocisku artyleryjskiego pozostałego po II wojnie światowej.
  • 1971- zmarł Teofil Ramenda, po II wojnie światowej posiadacz największego obszaru leśnego w Choczni.
  • 1988- ksiądz Andrzej Leśny objął obowiązki administratora choczeńskiej parafii.

17 sierpnia

  • 1849- zmarł Michał Kręcioch, mąż Urszuli z domu Bandoła, pierwsza ofiara epidemii cholery.
  • 1880- urodził się Karol Guzdek, ofiarodawca na fundusz wyborczy PSL „Wyzwolenie” (1928), w latach 1926-1935 roku członek Rady Nadzorczej Kasy Stefczyka w Choczni.
  • 1882- urodził się Stefan Zając, rolnik, żołnierz 3 kompanii 56 pp wzięty do niewoli rosyjskiej w czasie I wojny światowej i uwięziony na Syberii. Pracował przy budowie kolei i w kantynie. Do Polski powrócił w 1921 roku. W czasie II wojny światowej wysiedlony, od lipca 1946 roku radny Gminy Chocznia z ramienia Stronnictwa Pracy. Od lipca 1947 roku członek Gminnej Komisji Mieszkaniowej i Kwaterunkowej, a od grudnia 1947 roku członek Gminnej Sekcji Ochrony Roślin. W 1949 roku zastępca członka Gminnej Komisji Zdrowia. 
  • 1884- urodził się Jan Łapka, rzeźnik, emigrant do USA. Ofiarodawca na budowę Domu Ludowego w Choczni i zagraniczny członek choczeńskiego „Sokoła”. 
  • 1906- urodził się Aleksander Tałasiewicz, przebywający w Choczni z rodziną w czasie I wojny światowej jako uchodźca wojenny. Absolwent szkoły podstawowej w Choczni i członek choczeńskiego zastępu harcerskiego. W okresie międzywojennym podoficer 8 pułku ułanów w Rakowicach, uczestnik zawodów konnych, mieszkaniec Krakowa. W kampanii wrześniowej 1939 roku ranny pod Zamościem. Potem żołnierz Armii Krajowej, a po wojnie major Ludowego Wojska Polskiego (w służbie czynnej i administracji). Na emeryturze mieszkaniec Krzeszowic.
  • 1922- w Ponikwi urodził się Fryderyk Stanaszek, choczeński rolnik, członek zarządu Spółki Wodnej (1971).
  • 1969- w wypadku samochodowym zginął dziewiętnastoletni Władysław Jarek.
  • 1987- zmarł Anastazy Kręcioch, rolnik, robotnik przymusowy w czasie okupacji niemieckiej, po wojnie pracownik młyna w Tomicach i spółdzielni Samopomoc Chłopska w Wadowicach. Ojciec między innymi Adama Kręciocha, wójta Tomic.

18 sierpnia

  • 1759- w choczeńskim kościele parafialnym został ochrzczony Jacenty Karol Dunin, późniejszy współwłaściciel Witanowic Dolnych.
  • 1835- w Porębie Wielkiej zmarł Wincenty Seweryn Ferrariusz Bobrowski, hrabia herbu Jastrzębiec, właściciel Choczni od 1803 rok oraz w różnych okresach czasu: Wieprza (1820), Łęk (od 1803), Grojca, Babic, Poręby Wielkiej, Zaborza i Rajska (1830). Wnuk wcześniejszego właściciela Choczni-  Jana Biberstein Starowieyskiego. Współfundator monstrancji dla kościoła parafialnego, zakupionej w Wiedniu w 1812 roku. 
  • 1872- w Choczence utonęła pięcioletnia Marianna Kobiałka.
  • 1899- w Wadowicach urodził się Władysław Biela, urzędnik skarbowy w Wadowicach i Myślenicach (w czasie II wojny światowej), poborca podatkowy, mieszkaniec Choczni i Wadowic o kalwaryjskich korzeniach. 
  • 1915- urodził się Stanisław Szostak, żołnierz I Batalionu Morskiego Wojska Polskiego w kampanii wrześniowej 1939 roku, wzięty do niewoli pod Suchym Dworem 18 września i osadzony w stalagu Stargard. Po wojnie funkcjonariusz Milicji Obywatelskiej w okolicach Koszalina.
  • 1931- urodził się Mieczysław Drapa, absolwent wadowickiego liceum w 1950 roku, studiował na Wydziale Architektury AGH (1952), a następnie ukończył Wydział Architektury i Urbanistyki Politechniki Krakowskiej. 
  • 1938- pochodzący z Choczni ks. Józef Kolber podjął posługę wikariusza w parafii Biała- Leszczyny.
  • 1954- zmarł Tomasz Płonka, rolnik osiedlony w Choczni przed I wojna światową, agent emigracyjny- powiatowego biura pośrednictwa pracy w Wadowicach, organizujący wyjazdy zarobkowe do Niemiec i Ameryki. Agitator na rzecz endecji i centrum w wyborach na posła w 1911 roku. Korespondent pisma ludowego „Wieniec- Pszczółka” pod pseudonimem „Łodygoj”.  W 1914 roku skazany na 21 dni aresztu za oszczerstwa pod adresem członków komitetu powiatowego PSL. W wyborach samorządowych 1927 roku był kandydatem koalicji „Chjeno-Piasta”. W grudniu 1929 roku, po rozwiązaniu zarządu Gminy Chocznia i wprowadzeniu zarządu komisarycznego został mianowany pomocnikiem komisarza Bursztyńskiego. W czasie II wojny światowej sprzyjał okupantom i podpisał volkslistę. Po wojnie został aresztowany i osadzony w więzieniu w Wadowicach na pięć lat. 
  • 1975- zmarła Anna Miśko, urzędniczka pocztowa w Choczni od 1927 roku.
  • 1976- w Warszawie zmarł Julian Kulski, żołnierz batalionu rekruckiego Legionów Polskich, stacjonujący w 1914 roku w Choczni. Przedwojenny wiceprezydent Warszawy i dyrektor Państwowego Monopolu Spirytusowego. Komisaryczny burmistrz Warszawy od 28 października 1939 roku. Po wojnie pracował w przedsiębiorstwie spedycyjnym Hartwig i firmach budowlanych w Warszawie. Na emeryturze od 1959 roku. Od 1961 roku członek loży masońskiej „Kopernik”. Odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski i dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi.
  • 1984- zmarł Michał Twaróg, żołnierz armii generała Andersa- kapral Pułku Ułanów Karpackich. Uczestnik walk o Tobruk i Monte Cassino. 

19 sierpnia

  • 1854- gmina Chocznia przekazała do Wiednia 5640 florenów na pożyczkę narodową.
  • 1854- w Choczence utonął piętnastoletni Józef Pindel.
  • 1924- urodził się Feliks Miś, więzień Auschwitz w latach 1943-44, po wojnie aresztowany w marcu 1945 w Wadowicach i wywieziony do ZSRR do obozu Bułanasz w obwodzie swierdłowskim (obóz nr 523). Pracował w szpitalu w charakterze sanitariusza, brygadzie leśnej i w kopalni przy maszynie kruszącej.  W grudniu 1945 po odmrożeniu nogi znalazł się w szpitalu. Po zwolnieniu ze szpitala pracował w fabryce amunicji, brygadzie szewskiej, leśnej i w kuchni. W październiku 1947 został zwolniony z zesłania, a 1 listopada przekazany władzom polskim w Brześciu. Pozostawał pod kontrolą WUSW w Krakowie. W 1971 roku przewodniczący ZSL w Choczni, członek Komitetu Obchodów Święta 1 Maja.
  • 1925- w Kozińcu urodził się Stanisław Kraus, radny Gromadzkiej Rady Narodowej w Choczni wybrany w 1961 roku, członek Komisji Mienia Gromadzkiego.
  • 1957- zmarł Kazimierz Szczur, rolnik, działacz ludowy, przedwojenny i powojenny radny gminy. Po wojnie także ławnik sądowy, radny powiatowy, wiceprezes powiatowego zarządu PSL, przewodniczący Rady Nadzorczej reaktywowanej Kasy Stefczyka w Choczni i Komitetu Elektryfikacji Wsi. Był bliskim współpracownikiem Józefa Putka.
  • 1988- zmarła Franciszka Burzej, była woźna, sprzątaczka i stróż w szkole w Choczni. 
  • 1993- zmarła Helena Stanaszek z domu Biel, rolniczka, przed wojną członkini Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej. W 1950 roku członkini Związku Samopomocy Chłopskiej, Komisji Zbożowej i Komitetu Funduszu Odbudowy Szkół. Do 1953 roku członkini Gminnej Rady Narodowej w Choczni, przeciwniczka kolektywizacji rolnictwa.  Radna Gromadzkiej Rady Narodowej w Choczni wybierana w latach: 1961, 1965 i 1969, jako przedstawicielka ZSL. Członkini (od 1961 roku), następnie sekretarz (od 1965 roku) i przewodnicząca Komisji Rolnictwa i Zaopatrzenia Wsi (od 1967 roku). Członek prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Choczni, Gromadzkiego Komitetu Estetyzacji I Higienizacji Wsi i Wiejskiego Frontu Jedności Narodu (1971). Przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Choczni w latach 70-tych XX wieku. W 1973 i 1978 roku wybrana do Gminnej Rady Narodowej w Wadowicach. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. 

20 sierpnia

  • 1831- zakończenie epidemii cholery w Choczni- w trakcie 18 dni zmarło na nią 49 osób.
  • 1893- urodził się Jan Kręcioch, rolnik, robotnik fabryczny w Wadowicach, członek Choczeńskiej Sokolej Drużyny Polowej i Drużyn Strzeleckich, żołnierz Legionów Polskich podczas I wojny światowej – 2 pułku ułanów Legionów Polskich. Ranny przebywał w szpitalu w Lublinie i na rekonwalescencji. Następnie uczestnik wojny polsko-bolszewickiej. W okresie międzywojennym pracownik kolejnictwa w Bielsku. Podczas II wojny światowej robotnik przymusowy, pracował jako drwal w Niemczech i w lasach koło Wapienicy. Po wojnie ponownie pracownik PKP, do emerytury w 1953 roku. 
  • 1921- rozprawa komisyjna w sprawie złego stanu majątku parafialnego w Choczni.
  • 1922- utworzenie w Choczni Chłopskiego Towarzystwa Wydawniczego, wydającego "Chłopski Sztandar"- organ Polskiego Stronnictwa Ludowego "Wyzwolenie".
  • 1935- urodziła się Leokadia Wcisło, później po mężu Turek, nauczycielka w Choczni Dolnej.
  • 1942- w obozie Auschwitz zginął Jan Wcisło, przedwojenny komendant posterunku Policji Państwowej w Woźnikach i w Andrychowie. Wcześniej żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej- kapral 10 kompanii 16 pułku piechoty, ranny w czasie działań wojennych. 
  • 1970- w wypadku motocyklowym zginęła dziewiętnastoletnia Ewa Bajorska.
  • 1999- w Łukowie zmarł Eugeniusz Talaga, urzędnik kolejowy. Uczeń choczeńskiej szkoły podstawowej, gimnazjum w Wadowicach (mała matura) i Liceum Kolejowego w Krakowie (matura). W czasie II wojny światowej pracownik węzła kolejowego Łuków, używany przez Niemców jako tłumacz. Więziony za współpracę z konspiracją, a po wojnie represjonowany przez Urząd Bezpieczeństwa. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz