Notę biograficzną ks. Morgensterna zamieścił ks. Władysław Pachowicz w artykule „Duchowieństwo diecezji tarnowskiej wobec powstania styczniowego”, który opublikował Rocznik Tarnowski w 1997 roku.
Przytaczam ją w zasadzie w całości, uwagi kursywą pochodzą ode mnie.
Ks. Stanisław Morgenstern
Ks. Stanisław Morgenstern
Urodził się w Krakowie w roku 1806 jako syn Stanisława i
Katarzyny, właścicieli dóbr w powiecie myślenickim i bocheńskim. Miał
dziewięcioro rodzeństwa.
Do szkoły normalnej uczęszczał w Białej, Myślenicach i Cieszynie, gimnazjum ukończył w Podolińcu, filozofię we Lwowie i w Agrii (Eger) na Węgrzech, teologię we Lwowie, święcenia kapłańskie otrzymał w Przemyślu w roku 1830.
Był wikariuszem w Choczni koło Wadowic, a od roku 1832 w Tarnowie przy kościele katedralnym i pełnił równocześnie obowiązki katechety w szkole dziewcząt.
W roku 1835 został proboszczem w Lisiej Górze, gdzie zaprowadził Drogę Krzyżową w kościele, kościół wymalował i otoczył murowanym ogrodzeniem. W czasie rzezi galicyjskiej, która w Lisiej Górze szczególnie się krwawo srożyła, przemawiał do wzburzonych chłopów, aby ich uspokoić i omal nie przepłacił tego życiem. Wtrącony do więzienia prze władze austriackie przebywał w nim ponad 25 miesięcy. Skazany został na 20 lat ciężkiego więzienia w Spielbergu (Brno). Przebywał tam 20 miesięcy. W czasie wiosny ludów został zwolniony z więzienia w dniu 3 kwietnia 1848 roku i wrócił na probostwo w Lisiej Górze.
Dnia 31 marca 1849 roku został instytuowany na probostwo w Żabnie i Odporyszowie. Wnet po objęciu parafii urządził swoim kosztem misje w parafii, trwające 21 dni, a prowadzone przez księży Jezuitów. Przyczynił się znacznie do odnowienia kultu Najśw. Maryi Panny w Jej cudownym obrazie w Odporyszowie. Przy kościele w Odporyszowie wystawił wieżę, w pobliżu wystawił własnym kosztem 52 kaplice, poświęcone piętnastu tajemnicom różańcowym, Siedmiu Boleściom Najśw. Maryi Panny, Jej Zaśnięciu i Wniebowzięciu itd.
„To wszystko sprawiłem na chwałę Bożą i dla zbawienia dusz —pisze Morgenstern w swojej biografii- dzięki szczególnej pomocy Bożej i własnym kosztem wobec obojętności parafian i kolatorów kościoła”.
Odbył pielgrzymkę do Rzymu i Ziemi Świętej. Odznaczony przez władze kościelne R i M (przywilej noszenia Rokiety i Mantoletu). Był prze długie lata posłem do parlamentu we Lwowie i w Wiedniu.
Pomimo tego, w czasie powstania styczniowego w okresie stanu oblężenia, został aresztowany przez władze austriackie 11 lipca 1864 roku z powodu udzielenia pomocy w zbrodni zakłócenia spokoju publicznego. Zarzucono ks. Morgensternowi, że przyjął w tym czasie w gościnę nieznanego kapelana. Był nim O. Berard Bulsiewicz (…) Prezydium biskupie w Tarnowie dnia 14 lipca 1864 roku zwróciło się z prośbą o wypuszczenie z aresztu ks. Morgensterna wobec jego wielkich zasług dla kościoła odpustowego w Odporyszowie, rozbudowanego jego kosztem i pozbawienia pociech religijnych ludu śpieszącego do tego miejsca odpustowego przez aresztowanie proboszcza, na którego miejsce trudno by było wyszukać kapłanów, następnie z powodu konieczności przerwania budowy wieży przy tym kościele, wznoszonej kosztem ks. Morgensterna. Nie wiadomo, czy ta interwencja przyniosła jakiś skutek. Dopiero bowiem 13 września 1864 roku, wyrokiem sądu wojennego w Tarnowie ks. Morgenstern został zwolniony od zamiaru zbrodni i skazany na grzywnę 30 florenów za przyjęcie w gościnę nieznanego kapłana.
Ks. Morgenstern, pełen zasług dla kościoła w Odporyszowie zmarł dnia 18 stycznia 1880 roku, w 50 roku kapłaństwa, a 74 życia.
Do szkoły normalnej uczęszczał w Białej, Myślenicach i Cieszynie, gimnazjum ukończył w Podolińcu, filozofię we Lwowie i w Agrii (Eger) na Węgrzech, teologię we Lwowie, święcenia kapłańskie otrzymał w Przemyślu w roku 1830.
Był wikariuszem w Choczni koło Wadowic, a od roku 1832 w Tarnowie przy kościele katedralnym i pełnił równocześnie obowiązki katechety w szkole dziewcząt.
W roku 1835 został proboszczem w Lisiej Górze, gdzie zaprowadził Drogę Krzyżową w kościele, kościół wymalował i otoczył murowanym ogrodzeniem. W czasie rzezi galicyjskiej, która w Lisiej Górze szczególnie się krwawo srożyła, przemawiał do wzburzonych chłopów, aby ich uspokoić i omal nie przepłacił tego życiem. Wtrącony do więzienia prze władze austriackie przebywał w nim ponad 25 miesięcy. Skazany został na 20 lat ciężkiego więzienia w Spielbergu (Brno). Przebywał tam 20 miesięcy. W czasie wiosny ludów został zwolniony z więzienia w dniu 3 kwietnia 1848 roku i wrócił na probostwo w Lisiej Górze.
Dnia 31 marca 1849 roku został instytuowany na probostwo w Żabnie i Odporyszowie. Wnet po objęciu parafii urządził swoim kosztem misje w parafii, trwające 21 dni, a prowadzone przez księży Jezuitów. Przyczynił się znacznie do odnowienia kultu Najśw. Maryi Panny w Jej cudownym obrazie w Odporyszowie. Przy kościele w Odporyszowie wystawił wieżę, w pobliżu wystawił własnym kosztem 52 kaplice, poświęcone piętnastu tajemnicom różańcowym, Siedmiu Boleściom Najśw. Maryi Panny, Jej Zaśnięciu i Wniebowzięciu itd.
„To wszystko sprawiłem na chwałę Bożą i dla zbawienia dusz —pisze Morgenstern w swojej biografii- dzięki szczególnej pomocy Bożej i własnym kosztem wobec obojętności parafian i kolatorów kościoła”.
Odbył pielgrzymkę do Rzymu i Ziemi Świętej. Odznaczony przez władze kościelne R i M (przywilej noszenia Rokiety i Mantoletu). Był prze długie lata posłem do parlamentu we Lwowie i w Wiedniu.
Pomimo tego, w czasie powstania styczniowego w okresie stanu oblężenia, został aresztowany przez władze austriackie 11 lipca 1864 roku z powodu udzielenia pomocy w zbrodni zakłócenia spokoju publicznego. Zarzucono ks. Morgensternowi, że przyjął w tym czasie w gościnę nieznanego kapelana. Był nim O. Berard Bulsiewicz (…) Prezydium biskupie w Tarnowie dnia 14 lipca 1864 roku zwróciło się z prośbą o wypuszczenie z aresztu ks. Morgensterna wobec jego wielkich zasług dla kościoła odpustowego w Odporyszowie, rozbudowanego jego kosztem i pozbawienia pociech religijnych ludu śpieszącego do tego miejsca odpustowego przez aresztowanie proboszcza, na którego miejsce trudno by było wyszukać kapłanów, następnie z powodu konieczności przerwania budowy wieży przy tym kościele, wznoszonej kosztem ks. Morgensterna. Nie wiadomo, czy ta interwencja przyniosła jakiś skutek. Dopiero bowiem 13 września 1864 roku, wyrokiem sądu wojennego w Tarnowie ks. Morgenstern został zwolniony od zamiaru zbrodni i skazany na grzywnę 30 florenów za przyjęcie w gościnę nieznanego kapłana.
Ks. Morgenstern, pełen zasług dla kościoła w Odporyszowie zmarł dnia 18 stycznia 1880 roku, w 50 roku kapłaństwa, a 74 życia.
Uzupełnienia z innych źródeł:
Stanisław Morgenstern rozpoczął studia teologiczne w Eger,
które kontynuował we Lwowie. W 1830 roku przyjął w Przemyślu święcenia
diakonatu. Pracował jako wikary w Wojniczu. W 1831 roku otrzymał święcenia
prezbiteriatu i rozpoczął posługę w Choczni.
52 kaplice koło kościoła w Odporyszowie wystawił po
pielgrzymce do Ziemi Świętej, budując je na wzór palestyński. W tej wsi
przyczynił się też organizacyjnie i finansowo do budowy szkoły.
W dowód uznania za odnowienie kultu Najświętszej Marii Panny,
w jej uznawanym za cudowny obrazie w
Odporyszowie, odznaczony został tytułem kanonika honorowego Kapituły Katedralnej
w Tarnowie.
W testamencie swój poważny księgozbiór przekazał do
biblioteki Seminarium Duchownego w Tarnowie. Spoczywa na cmentarzu w Odporyszowie.
Choczeńscy wikariusze - lista.
Choczeńscy wikariusze - lista.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz