środa, 10 maja 2017

Kalendarium choczeńskie- wydarzyło się między 8 a 14 maja

8 maja

  • 1813- Chocznię odwiedził Kazimierz Brodziński, oficer artylerii armii Józefa Poniatowskiego, idącej na odsiecz Napoleonowi. Wrażenia z tego pobytu zapisał w swoim pamiętniku. Najprawdopodobniej przez Chocznię przemaszerowała w tym czasie cała armia Poniatowskiego lub jej część, kierując się na Kęty i Bielsko.  W uzgodnieniu z Austriakami uzbrojenie żołnierzy przewożone było na wozach.
  • 1851- urodził się Stanisław Szczur, później Szczurowski, aptekarz i urzędnik pocztowy w Krakowie. Uczeń wadowickiego gimnazjum, student uniwersytetów w Pradze i w Krakowie.
  • 1900- urodził się Jan Malata, rolnik, radny gminny od kwietnia 1947 roku w miejsce Józefa Trzaski. W 1949 roku członek Gminnej Komisji Zdrowia.
  • 1912- urodził się Jan Wcisło, stolarz, robotnik przymusowy w Niemczech podczas II wojny światowej. Po wojnie pracownik Fabryki Obić Zgrzebnych w Bielsku-Białej. W czerwcu 1947 roku kandydat w wyborach na wójta Choczni. Członek Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego i zastępca przewodniczącego prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni (od października 1950 roku). W latach 1951-1953 członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni, przewodniczący Komitetu Rodzicielskiego (1952), członek komisji oświatowej. 
  • 2014- zmarła Zofia Bąk z domu Świętek, rolniczka, działaczka spółdzielcza i  samorządowa. Radna Gminnej Rady Narodowej w Choczni (1953), członkini Koła Gospodyń Wiejskich, jako pierwsza osoba w Choczni wstąpiła do Spółdzielni Produkcyjnej im. Rokossowskiego. Od maja 1953 roku zlewniarka w mleczarni. Od grudnia 1954 roku radna gromadzka, członkini komisji rolnej.

9 maja

  • 1898- urodził się Jan Ścigalski, członek Gminnej Rady Osadniczej od marca 1947 roku. 
  • 1902- w Czernichowie urodził się Andrzej Kuś, rzeźnik/masarz, wraz z żoną był ostatnim gospodarzem choczeńskiej austerii. W czasie okupacji wysiedlony przez Niemców z Choczni. Po wojnie mieszkał w Czernichowie, a potem wyemigrował do Kanady. 
  • 1903- urodził się Józef Trzaska, cieśla, działacz samorządowy i polityczny, poseł na sejm PRL z Opolszczyzny. Odznaczony Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi i Medalem 10-lecia PRL.  (link)
  • 1925- urodził się Józef Góralczyk, robotnik przymusowy w czasie II wojny światowej skazany przez Niemców na śmierć przez powieszenie.

10 maja

  • 1893- urodził się Antoni Guzdek, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej (56 pułk piechoty), ranny w czasie działań wojennych.
  • 1893- urodził się Jan Paterak, członek zarządu Kasy Stefczyka w 1935 roku. Po wojnie przewodniczący prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni (w 1953 roku), członek Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i Frontu Narodowego w Choczni. Organizator i członek spółdzielni produkcyjnej im. Rokossowskiego (1953). 
  • 1900- pożar w Choczni wywołany przez nieostrożność, który objął stodołę oraz budynki mieszkalne Józefa i Franciszka Garżelów. Z pierwszego domu uratowano tylko niektóre sprzęty gospodarskie, drugi spłonął w całości.
  • 1904- urodził się Czesław Kumala, nauczyciel, działacz harcerski. Uczeń gimnazjum w Wadowicach, uczestnik ruchu skautowego, szef choczeńskiego teatru amatorskiego. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Białej. Po ukończeniu studiów profesor w szkole średniej w Pszczynie, dyrygent miejscowego chóru. Jako harcmistrz RP prowadził zastęp harcerski. Po drugiej wojnie światowej organizator szkoły oraz nauczyciel w Liceum Pedagogicznym w Opolu. Zmarł w szpitalu w Opolu wskutek obrażeń jakie odniósł w wypadku na drodze w Krzanowicach k. Opola, gdy został potrącony przez radziecką ciężarówkę (według oficjalnej wersji wjechał w słup przydrożny).
  • 1910- C.k. Rada Szkolna Krajowa postanowiła orzeczeniem l. 27.937 budowę szkoły jednoklasowej w Choczni Górnej oraz orzeczeniem l. 27.938 budowę czteroklasowej szkoły w Choczni Dolnej, przy pomocy zasiłku z funduszu szkolnego krajowego.
  • 1914- obchody rocznicy Konstytucji 3-go Maja i bitwy racławickiej. Uroczysty pochód z udziałem straży pożarnej, orkiestry, Związku Strzeleckiego z Wadowic i Kozińca, „Sokoła”, skautów, dzieci szkolnych i mieszkańców Choczni wyruszył spod kościoła do Domu Ludowego . Przemówienie pod Domem Ludowym wygłosił Józef Sanojca z Krakowa. Wieczorem w ramach obchodów Adam Ruliński wygłosił odczyt o Konstytucji 3-go Maja, a amatorskie kółko teatralne wystawiło fragment sztuki „Kościuszko pod Racławicami” pod tytułem „Bartosz Głowacki”. Po przedstawieniu odbyła się zabawa ludowa, z której dochód przeznaczono na budowę Domu Ludowego.
  • 1915- w szpitalu zmarł postrzelony w brzuch Jan Wcisło, żołnierz 20 pułku piechoty c.k.
  • 1955- u wybrzeży Norwegii zginął Józef Beczała z Choczni, bosman na statku rybackim MT "Czubatka", który zatonął z całą załogą.
  • 1983- w tragicznym wypadku zginął Stanisław Strzeżoń. Wyjeżdżając z zagrody pożyczonym wozem konnym zawadził dyszlem o skarpę, co spłoszyło konia, który poniósł i wpadł na drzewo.

11 maja

  • 1801- urodził się Jan Żak, nauczyciel w szkole parafialnej w 1829 roku, członek Towarzystwa Trzeźwości od 1844 roku. 
  • 1868- urodził się Franciszek Wawro, leśny (leśniczy) plebański. Po jego śmierci obowiązki leśnego przejął syn, również o imieniu Franciszek, któremu po zaprzysiężeniu na wierność zezwolono na posiadanie strzelby. 
  • 1928- zawieszenie dwóch dzwonów na wieży kościelnej w asyście starosty z Wadowic. Zakupione ze składek Polonii i chocznian dzwony zostały wciągnięte na wieżę kościelną przez ekipę ślusarzy, wspomaganą przez członków komitetu parafialnego i Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej. Prawa do własności dzwonów i warunki ich użytkowania były przedmiotem głośnego sporu pomiędzy władzami gminnymi a probostwem. (link)
  • 1930- zmarł Józef Łopata, murarz, jeden z budowniczych szkoły w Choczni Dolnej (od 1910 roku). W maju 1910 roku został wraz kilkoma innymi chocznianami poturbowany podczas zlotu „Sokołów” w Białej przez niemieckie bojówki z Bielska.
  • 1941- w nocy z 10 na 11 maja pochodzący z Choczni pilot Władysław Nowak w czasie lotu bojowego nad Londynem na samolocie Hurricane uzyskał jako pierwszy polski pilot myśliwski potwierdzone nocne zestrzelenie samolotu niemieckiego (Heinkel 111). Za ten wyczyn rozkazem z 13 czerwca 1941 roku został odznaczony Krzyżem Walecznych. 
  • 1959- zmarł Franciszka Wider z domu Ramęda, członkini rady nadzorczej Kasy Stefczyka w Choczni w 1931 roku. 
  • 1999- zmarła Wiktoria Rudzicka z domu Ruła, radna Gminnej Rady Narodowej i pracownica jej prezydium (1953), członkini Związku Samopomocy Chłopskiej, Koła Gospodyń Wiejskich oraz Gminnej Komisji Sanitarno- Porządkowej w 1954 roku. 

12 maja

  • 1832- zmarł Andrzej Szczur, choczeński sklepikarz.
  • 1909- w Kaczynie urodził się Wilhelm Smaza, późniejszy mieszkaniec Choczni po poślubieniu Heleny z domu Biel. W czasie II wojny światowej robotnik przymusowy przy budowie baraków obozowych w Oświęcimiu, skąd zbiegł i ukrywał się u żony w Choczni. Został wykryty na skutek donosu sąsiadki, aresztowany 31 grudnia 1942 roku i osadzony w obozie koncentracyjnego w Auschwitz (od 04.01.1943), w którym zginął.
  • 1912- obchody Konstytucji 3 Maja w Choczni zorganizowane przez „Sokół”, Straż Ogniową i Kółko Rolnicze. Rozpoczęły się uroczystą mszą świętą, podczas której kazanie wygłosił wikariusz ks. Miśkowiec, ganiąc ruch ludowy, co znacznie rozminęło się z odczuciami tłumu. Po mszy uczestnicy przy dźwiękach orkiestry przemaszerowali przed szkołę, gdzie przemówienia dla ponad tysiąca ludzi wygłosili: prof. Kiliński i prezes „Sokoła” z Choczni Adam Ruliński. Następnie miejscowy chór pod dyrekcją Józefa Nowaka odśpiewał pieśni patriotyczne, publiczność „Boże coś Polskę”, po czym uczestników i gości z Wadowic podjęto w Domu Ludowym.
  • 1915- w Niewodnej urodził się Jan Wójtowicz, rachmistrz, księgowy, pracownik prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni od 1951 roku, członek ZSL.
  • 1974- pogrzeb zmarłego dwa dni wcześniej Józefa Putka, mieszkającego w Choczni adwokata, wójta, posła, ministra i publicysty. Nad grobem zmarłego pożegnali Józef Turała i Stanisław Styła, przy braku przedstawicieli Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego oraz władz państwowych i samorządowych.
  • 1989- zmarł Władysław Babiński, monter, działacz ludowy i samorządowy, wójt choczeński od 1 czerwca 1947 roku do 1949 roku. Skarbnik Ochotniczej Straży Pożarnej (1948). Członek Stronnictwa Ludowego i Związku Samopomocy Chłopskiej.  W sierpniu 1949 roku zatrzymany przez UB, ale śledztwo zostało umorzone w marcu 1950 roku. Został zawieszony na stanowisku wójta, oficjalnie z powodu nieogłoszenia akcji zbioru stonki i niezgody na odbudowę domu p. Strzeżoń. 

13 maja

  • 1875- krakowski „Czas” informował o przeniesieniu ks. wikariusza Józefa Żychowicza z Choczni do Kleczy.
  • 1894- urodziła się Helena Ramenda, później po mężu Klimasz, emigrantka do USA w 1909 roku. Działaczka polonijna, W 1910 ofiarodawczyni na budowę pomnika Kościuszki w Krakowie. 
  • 1960- w Wadowicach zmarł Andrzej Zając, rolnik, ogrodnik, dozorca więzienny w Sądzie Okręgowym w Wadowicach, przewodniczący Kasy Stefczyka w Choczni, prezes Kółka Rolniczego, działacz samorządowy (radny i wice-wójt Choczni) oraz ludowy.  Członek "Sokoła", Związku Walki Czynnej i PSL "Wyzwolenie". Zasłużony przy budowie szkoły w Choczni Dolnej (od 1910 roku) i mleczarni, w której przez pewien czas pełnił funkcję kierownika. Bliski współpracownik Józefa Putka.
  • 1984- zmarł Michał Styła, młynarz, właściciel największego młyna wodnego w przedwojennej Choczni, który odziedziczył po ojcu Antonim. Radny gromadzki od 1935 do 1939 roku, wybrany ponownie w marcu 1939 roku. Członek rady nadzorczej Kasy Stefczyka w Choczni w 1937 roku. Jego młyn został unieruchomiony i zaplombowany przez Niemców w 1939 roku, po czym zniszczony w kwietniu 1942 roku. W czasie okupacji pracował jako robotnik budowlany w Oświęcimiu. Radny Gminnej Rady Narodowej w Wadowicach od 1945 roku i członek jej prezydium oraz Komisji Drogowej i Sanitarnej. W 1947 roku ponownie znalazł się w radzie nadzorczej reaktywowanej Kasy Stefczyka, a w 1948 roku w Gminnej Komisji Drogowej. 
  • 1987- zmarł Tymoteusz Turała, górnik na Śląsku i we Francji, uczestnik II i III Powstania Śląskiego. Później jako murarz na emigracji w Urugwaju. W 1941 roku zgłosił się do Polskich sił Zbrojnych w Urugwaju, a następnie służył w stopniu starszego sierżanta w I dywizji pancernej generała Maczka, biorąc udział w walkach w Normandii, Belgi i Holandii. Odznaczony Medalem Wojska Polskiego, Brązowym Krzyżem Zasługi z Mieczami. W 1946 roku wrócił do Polski. Od 1950 do 1953 roku pracownik garbarni w Zembrzycach. Pracownik Frontu Jedności Narodu w Wadowicach, Gminnej Rady Narodowej (wiceprzewodniczący prezydium w 1954 roku), bibliotekarz w Choczni, ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach, radny gromadzki (od 1954 i od 1958 roku), radny powiatowy dwóch kadencji (1958 i 1961). Odznaczony odznaką Tysiąclecia Państwa Polskiego.W bazie IPN figuruje jako informator służb bezpieczeństwa PRL pseudonim „Krawiec”.
  • 1992- zmarła Anastazja Gazda z domu Drapa, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni.

14 maja

  • 1850- urodził się Jan Nepomucen Szczur, który w 1868 wstąpił do nowicjatu oo. Cystersów. 
  • 1868- urodził się Antoni Kręcioch, rolnik, woźny sądowy w Wadowicach od 1892 roku, potem choczeński listonosz. W czasie I wojny światowej żołnierz armii austriackiej (od 1916 roku). Po I wojnie posłaniec w gminie Chocznia. 
  • 1883- urodził się Piotr Kumorek, emigrant do USA w 1907 roku, gdzie pracował jako piekarz w Worcester w stanie Massachusetts. 
  • 1896- w Trzebini zmarł ksiądz Franciszek Chowaniec, były wikariusz choczeński.
  • 1898- we Frydrychowicach urodził się Antoni Pędziwiatr, mieszkaniec Choczni, górnik w Knurowie i we Francji, powstaniec śląski. 
  • 1905- urodził się Janisław Ruliński, uczeń gimnazjum w Wadowicach i w Białej. W 1920 roku jako ochotnik walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Potem do 1923 roku kontynuował naukę w gimnazjum w Białej. Pracował w Trzebini, Borysławie, Drohobyczu, Lublinie. W czasie II wojny światowej w konspiracji. Komendant AK (w stopniu podporucznika) obwodu w Chrzanowie pseudonim „Skriba” do lutego 1944 roku, zagrożony aresztowaniem ukrywał się w Grojcu do końca wojny.  Po wojnie pracował miedzy innymi w Sierszy, Świdnicy i FABLOK-u w Chrzanowie, gdzie doczekał emerytury. Działacz sportowy (współorganizator klubu FABLOK Chrzanów) oraz Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (koło w Chrzanowie). 
  • 1926- urodziła się Zofia Świętek, później po mężu Pamuła, referentka podatkowa w prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni w 1953 roku. Członkini Koła Gospodyń Wiejskich. Potem zatrudniona w Urzędzie Miejskim w Andrychowie. 
  • 1932- urodził się Zenon Kmieć, radny gromadzki wybrany w  1961 roku. 
  • 1954- urodził się Andrzej Wojtala, architekt, absolwent liceum w Andrychowie i studiów w Krakowie. Właściciel pracowni architektonicznej AWA-projekt z siedzibą w Wadowicach. 
  • 1985- zmarł Jan Studnicki, krawiec, członek Ochotniczej Straży Pożarnej. 
  • 2012- zmarł Kazimierz Czapik, magister ekonomii, dyrektor w firmie transportowej w Wadowicach. Przedwojenny uczeń wadowickiego gimnazjum, powojenny absolwent liceum w Wadowicach (w 1948 roku) oraz Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Katowicach. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz