czwartek, 4 maja 2017

Kalendarium choczeńskie- wydarzyło się między 1 a 7 maja

1 maja

  • 1813- przez Chocznię przemaszerował 1 i 2 batalion 44 austriackiego pułku piechoty wraz ze sztabem, który tego samego dnia wyruszył z Zebrzydowic w kierunku Żywca i dalej Moraw. Wymarsz batalionów rozpoczął się miesiąc wcześniej ze Lwowa.
  • 1863- Józef Cap- organista miejscowy przedłożył plebanowi choczeńskiemu spis całej ludności zamieszkującej parafię. Niestety ten spis nie zachował się do czasów współczesnych.
  • 1883- urodził się Stanisław Wójcik, zastępca przewodniczącego zarządu choczeńskiej kasy zapomogowo-pożyczkowej (1923-26), asesor gminny (1924), członek zarządu (1935). W 1931 roku stanął przed Sądem Okręgowym w Wadowicach oskarżony o rzekome „przeszkadzanie w urzędowaniu” komisji wyborczej w Choczni. Sąd uwolnił go od winy i kary. W 1947 roku ponownie znalazł się w zarządzie reaktywowanej Kasy Stefczyka i w Gminnej Radzie Osadniczej. W 1948 roku przewodniczył organizacji „Wici” i znalazł się w Gminnym Komitecie Bibliotecznym.
  • 1893- urodził się Stanisław Widlarz, żołnierz 32 pułku piechoty w czasie I wojny światowej, ranny w czasie działań wojennych.
  • 1905- w Choczni został otwarty nowy urząd pocztowy. Dyrekcja Poczt i Telegrafów nadała posadę ekspedienta pocztowego w tej placówce Oldze Kieryczyńskiej, co ogłoszono 11 lipca.
  • 1906- urodził się Czesław Sępek, ślusarz, kierowca w Zakładach Oczyszczania Miasta w Krakowie, potem mieszkaniec Gorzenia i Śląska. Trzykrotnie żonaty, w tym z Elżbietą, córką poety Emila Zegadłowicza. 
  • 1915- Władysław Ruliński syn Adama wstąpił do Legionów Polskich.
  • 1922- w Polance Wielkiej urodził się Stanisław Malec, kierownik mleczarni w Choczni w latach 50-tych XX wieku, przewodniczący Obwodowej Komisji Wyborczej w Choczni w 1956 roku, prezes  wadowickiego koła Polskiego Związku Filatelistów.
  • 1943- zmarł Alojzy Kencki, rolnik, policjant miejski w Wadowicach w okresie międzywojennym, radny gromadzki od 1935 do 1939 roku.
  • 1945- ksiądz Bolesław Sarna rozpoczął administrowanie parafią choczeńską.

2 maja

  • 1754- zmarł Jakub Cap/Czap, wieloletni choczeński kościelny.
  • 1865- w Andrychowie zmarł ksiądz Jan Bogdanik, były wikariusz choczeński (1855-57).
  • 1904- urodził się Stanisław Ścigalski, prawnik, polityk, działacz ludowy i dziennikarz. Absolwent wadowickiego gimnazjum, Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Szkoły Podchorążych Artylerii we Włodzimierzu. Zastępca dyrektora Departamentu Krajowego w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych rządu polskiego na emigracji w czasie II wojny światowej. (link)
  • 1906- urodziła się Maria Mikołajek, członkini Spółdzielni Produkcyjnej im. Rokossowskiego w Choczni (1953).
  • 1907- urodził się Stanisław Wider, kowal, ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach w 1947 roku, członek komitetu elektryfikacyjnego w Choczni w latach 1950-51.

3 maja

  • 1838- radny Józef Szymonek znalazł w dolnej części Choczni nad stawem zwłoki żołnierza Józefa szczura, sapera z regimentu piechoty stacjonującego w Wadowicach.
  • 1910- podczas zlotu "Sokołów" w Białej doszło do poturbowania uczestniczących w tej imprezie kilkunastu chocznian.
  • 1921- urodził się Stanisław Janik, rolnik, pracownik Andrychowskich Zakładów Przemysłu Bawełnianego. Wysiedlony w czasie II wojny światowej na Lubelszczyznę, powrócił w okolice Wadowic i po okresie ukrywania się pracował w Spytkowicach. Członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni w latach 50-tych XX wieku oraz Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (pracownik komitetu ZSL w Wadowicach i prezes koła w Choczni). Od grudnia 1954 roku członek Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej, wybrany ponownie w 1958 i 1961 roku.
  • 1929- plebiscyt zorganizowany przez Zarząd Gminy w Choczni w sprawie całkowitego zakazu sprzedaży i wyszynku na terenie gminy napojów alkoholowych. Uprawnionych do głosowania było 1766 osób, swoją opinię wyraziło 812 osób, z tego za wprowadzeniem zakazu były 792 osoby. 
  • 1992- w Rybniku zmarła Irena Podlodowska z domu Bielenin, była mieszkanka Choczni i uczennica choczeńskiej szkoły podstawowej. Absolwentka Liceum im. Mickiewicza w Katowicach i Filologii Polskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Pracowała jako polonistka do 1979 roku w różnych szkołach na Górnym Śląsku. Była członkiem Klubu Literatów w Katowicach, beskidzkiej grupy literackiej „Gronie”, jedną z inicjatorek i organizatorek Rybnickich Dni Literatury. Autorka czterech tomików poezji („Pióro na wietrze”, „Żeby była miłość”, „Akwarele”, „Płonący gościniec”). Pisała także utwory prozatorskie i dramatyczne („Zemsta Trygłowa”) oraz audycje radiowe. 

4 maja

  • 1763- zmarł Łukasz Woźniak, choczeński wójt (praetor) od co najmniej 1757 roku.
  • 1852- zmarł Mikołaj Widlarz, choczeński rzeźnik i rolnik.
  • 1888- urodził się Stanisław Ramenda, sierżant 4 Pułku Strzelców Podhalańskich w wojnie 1918-1920, odznaczony orderem Virtuti Militari V klasy. Jako osadnik wojskowy zamieszkał z żoną na Wołyniu w Łobaczówce, gdzie dochował się siedmiorga dzieci. W marcu 1940 roku został deportowany z rodziną do miejscowości Jagwiel w okręgu archangielskim. We wrześniu 1941 został zwolniony w Czystopolu, a potem zesłany do Kazachstanu. Zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach w drodze na zsyłkę.
  • 1893- we Frydrychowicach urodził się Franciszek Pędziwiatr, inwalida z okresu I wojny światowej, który prowadził w międzywojennej Choczni sklep spożywczy z wyszynkiem piwa i wina oraz handel sianem. W czasie II wojny światowej został wysiedlony z rodziną na Lubelszczyznę. Po wojnie wrócił do Choczni i ponownie uruchomił sklep z wyszynkiem. W 1948 roku został wyeksmitowany z rodziną z zajmowanego domu, wskutek wyroku sądowego związanego z przedwojennym zadłużeniem hipotecznym wobec choczeńskiej Kasy Stefczyka. 
  • 1901- urodził się Franciszek Dziadek, dzierżawca gminnego kamieniołomu od 1950 roku.
  • 1901- urodziła się Jadwiga Kumala, absolwentka szkoły gospodarstwa wiejskiego, gospodyni księdza Józefa Żeliwskiego w Podstolicach i Białym Kościele. 
  • 1905- urodził się Kurt Alfred Florian Geyer, syn kupca bławatnego z Białej wyznania ewangelickiego, który w 1934 roku jako mieszkaniec Choczni został powtórnie ochrzczony za zezwoleniem biskupa i przyjął wiarę katolicką.
  • 1905- urodził się Stanisław Jura, murarz, więzień KL Auschwitz od 1942 roku, gdzie stracił życie.
  • 1909- urodził się Stanisław Bąk, członek Rady Zborowej zboru Betania w Szczecinie od 1971 roku. Przystąpił do Kościoła Zieloświątkowców w 1959 roku po ponownym chrzcie. Członek chóru kościelnego. 
  • 1909- urodziła się Maria Janik, później po mężu Wcisło, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni. W 1928 roku wybrana sekretarką koła, a w latach 1932-34 wiceprezeską. W 1933 roku chorąża pocztu sztandarowego. Później członkini honorowa KSMŻ. 
  • 1914- w bitwie pod Gorlicami poległ Jan Kobiałka, chorąży 16 kompanii 56 pułku piechoty c.k. Członek choczeńskiego "Sokoła" i Sokolej Drużyny Polowej, utalentowany malarz, muzyk-amator i aktor choczeńskiego teatru ludowego, absolwent wadowickiego gimnazjum (1914).
  • 1915- urodził się Stanisław Pindel, strażnik więzienny, członek PZPR (1953).
  • 1916- urodził się Stanisław Widlarz, później znany jako Stanley Widra, lotnik 2 Pułku Lotniczego z Krakowa w kampanii wrześniowej 1939 roku oraz Dywizjonu Myśliwskiego 308 w bitwie o Anglię. Po wojnie pozostał na emigracji, ale pod koniec długiego życia powrócił do Choczni. (link)
  • 1923- urodził się Tadeusz Widlarz, żołnierz zawodowy, a następnie cywilny pracownik LWP w Oławie.
  • 1932- zmarł Antoni Styła z linii Kotusiów, młynarz i rolnik w Choczni Górnej, członek Rady Miejscowej Szkolnej od 1877 roku, komitetu budowy kościoła, kółka rolniczego i komitetu parafialnego. Ławnik sądowy w Wadowicach. W jego domu mieściła się trzyklasowa szkoła dla dzieci z Choczni Górnej. Często mylony ze swoim imiennikiem - posłem Antonim Styłą (młodszym).
  • 1942- w Chełmie nad Nerem zginęła zamordowana Henryka Münz, z zawodu sekretarka, córka choczeńskiego karczmarza Maurycego Münza.

5 maja

  • 1871- urodził się Stanisław Bandoła, górnik w Marianskich Horach koło Ostrawy przed I wojną światową.
  • 1893- urodziła się Maria Kręcioch, później po mężu Fujawa, współwłaścicielka znanego sklepu z wyszynkiem w Choczni Górnej.
  • 1910- włościanie choczeńscy uczestniczyli w obchodach grunwaldzkich i wiecu oświatowym zorganizowanym przez krakowskie koło Towarzystwa Szkół Ludowych imienia Tadeusza Kościuszki. Podczas uroczystego wieczorku teatr ludowy z Choczni wystawił "Bartosza Głowackiego" i "Wóz Drzymały", a poeta Józef Woźniak deklamował wyjątki z "Bitwy Racławickiej" Teofila Lenartowicza.
  • 1911- w Zembrzycach (według przekazów rodzinnych) lub w Choczni (według metryki chrztu) urodził się Eugeniusz Talaga, syn choczeńskiego nauczyciela. Uczeń choczeńskiej szkoły podstawowej, gimnazjum w Wadowicach (mała matura) i Liceum Kolejowego w Krakowie (matura). Pracował jako urzędnik kolejowy.
  • 1915- na froncie I wojny światowej zginął Jan Bylica, żołnierz 56 pułku piechoty.
  • 1916- urodził się Stanisław Feliks Jurecki, syn choczeńskiego organisty, żołnierz z okresu II wojny światowej- kapral batalionu „Niemenczyn” Korpusu Ochrony Pogranicza. We wrześniu 1939 roku został aresztowany przez Rosjan (NKWD) w Szyrwintach na Litwie. Więziony kolejno w obozach w Wiłkowiszkach, Juchnowie, Ponoju i Suzdalu. We wrześniu 1941 roku wstąpił do polskiej armii generała Andersa w Tatiszczewie. Awansował na stopień podporucznika i został odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy. Po wojnie pozostał w Wielkiej Brytanii, a od 1949 roku przebywał na emigracji w Argentynie.
  • 1919- urodził się Włodzimierz Wcisło, mieszkaniec Andrychowa w okresie międzywojennym, który po wybuchu II wojny światowej znalazł się we Lwowie, gdzie znalazł zatrudnienie jako monter w fabryce włókienniczej. Po aresztowaniu przez władze rosyjskie był przetrzymywany w więzieniu. Związek Radziecki opuścił przez Iran I Irak wraz z armią generała Andersa. Początkowo służył w 14 pułku piechoty w 2 kompanii karabinów maszynowych, potem w kompanii warsztatowej jako kierowca. W ramach 2 Korpusu Polskiego w stopniu starszego strzelca brał udział w walkach we Włoszech, w tym w bitwie pod Monte Cassino. Zmarł w szpitalu w Ankonie, w wyniku silnego poparzenia po pożarze jego wozu.  
  • 1945- chocznianin Edward Spisak został uwolniony z obozu koncentracyjnego w Mauthausen.
  • 2004- zmarł Henryk Guzdek, były radny gromadzki.
  • 2016- podczas gwałtownej burzy piorun uderzył w wieżę kościoła parafialnego uszkadzając instalację elektryczną.

6 maja

  • 1822- zmarł ksiądz Jan Kulski, były wikariusz choczeński, a później proboszcz w Gierałtowicach.
  • 1853- choczeński urząd parafialny nakazał wójtowi usunięcie komornicy Reginy Lachędroszczonki (jako osoby niemoralnej) do Zagórnika, czyli miejsca jej urodzenia.
  • 1857- w Świątnikach Górnych urodził się Stanisław Majcher, później ksiądz z zakonu paulinów, znany pod klasztornym imieniem Alfons. Po śmierci proboszcza Józefa Komorka administrował choczeńską parafią. W zakonie paulinów był między innymi magistrem nowicjatu i podprzeorem w Krakowie oraz przeorem w klasztorze Peliföld na Węgrzech.
  • 1862- urodził się Jan Widlarz, stolarz w Vitkovicach w rejonie opawsko-karwińskim.
  • 1867- w wyniku odniesionych obrażeń zmarł Jan Kręcioch, pobity podczas kłótni ze swoim krewnym.
  • 1928- urodziła się Halina Bator, później po mężach Żbikowska i Ścigalska. W 1940 roku została deportowana z Janowej Doliny na Wołyniu do Kazachstanu, gdzie pracowała w kołchozie. ZSRR opuściła z armią gen. Andersa- wstąpiła do oddziałów Pomocniczej Służby Kobiet i służyła w Szkocji.
  • 1971- zmarł Teofil Woźniak, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku (kapral 12 pułku piechoty), internowany na Węgrzech,a później przetrzymywany w stalagu Villingen. 
  • 1981- zmarła Albina Tarasek z domu Bielenin, choczeńska nauczycielka, która pracowała także w Kleczy i w Smolicach. Absolwentka seminarium nauczycielskiego w Kętach. Przed wojną opiekowała się Katolickim Stowarzyszeniem Młodzieży Żeńskiej w Choczni, a po 1945 roku roku była członkinią Gromadzkiej Komisji Kultury, Oświaty i Zdrowia oraz Komitetu Funduszu Odbudowy Szkół. Na emeryturze zamieszkała z córką w Wadowicach.
  • 2016- zmarł ksiądz kanonik Józef Zajda, były proboszcz w Bielsku-Białej Obszarach, budowniczy tamtejszego kościoła. Na emeryturze współpracował z rozgłośnią radiową "Anioł Beskidów" i pomagał w pracy duszpasterskiej w Bielsku-Białej Komorowicach.

7 maja

  • 1821- urodził się Jan Nepomucen Szczur, czeladnik w Białej, a później młynarz w Wadowicach, choczeński wójt, współinicjator powstania pierwszej trzyklasowej szkoły ludowej w 1859 roku. W 1880 roku zmienił nazwisko na Szczurowski. Przysięgły zastępca przy c.k. Sądzie Obwodowym w Wadowicach w 1885 roku.
  • 1853- furman przejeżdżający gościńcem uszkodził „słupek telegrafowy”,  z tytułu czego opiekun miejscowych dróg Jędrzej Matyskowicz otrzymał karę w wysokości 30 koron, którą miał wpłacić na rzecz ubogich.
  • 1857- urodziła się Anna Garżel, później po mężu Putek, praczka i służąca w Wadowicach, matka adwokata, publicysty i działacza społeczno-politycznego Józefa Putka, wójta Choczni.
  • 1861- zmarł piekarz - cukiernik Jan Letscher, z pochodzenia Austriak, właściciel dużej posiadłości rolnej w Choczni tak zwanej "Leczerówki". Mąż chocznianki Tekli z domu Płonka.
  • 1906- urodziła się Zofia Łapka, później po mężu Malcher, absolwentka seminarium nauczycielskiego w Kętach, nauczycielka w Przywozie koło Wielunia. Na emeryturze zamieszkała z mężem w Wadowicach.
  • 1915- na froncie I wojny światowej zginął Antoni Świętek, żołnierz 56 pułku piechoty.
  • 1949- na posiedzeniu Prezydium Gminnej Rady Narodowej powołano Komitet Koordynacyjny do akcji „H”, mającej na celu zwiększenie produkcji zwierzęcej na potrzeby rynku. Na czele stanął wójt Babiński, a do Komitetu weszło ponadto 5 członków. Powołano także Komitet Radiofonizacyjny Kraju z kierowniczką agencji pocztowej Urszulą Ścigalską jako przewodniczącą i Gminną Komisję Zdrowia. Wystąpiono również z pismem do Ministra Zdrowia o przywrócenie w Choczni prohibicji.
  • 1960- zmarł Józef Płonka, żołnierz 16 pułku piechoty w czasie I wojny światowej, ranny w czasie działań wojennych.

1 komentarz:

  1. Eugeniusz Marian Talaga, najstarsze dziecko Wincentego i Bronisławy z Bieleninów. Dziadek bardzo prawdopodobnie należał do siatki wywiadu AK na bardzo ważnym węźle kolejowym jakim jest Łuków. Z tego powodu był aresztowany przez Niemców, jak i po wojnie przez UB. Bardzo dobrze znał język niemiecki i początkowo służył okupantom jako tłumacz. W listopadzie 1939 ożenił się z Anastazją Osypińską, z którą miał dziewięcioro dzieci.

    OdpowiedzUsuń