piątek, 17 lutego 2017

Malarz Michał Kręcioch

Michał Kręcioch to przedstawiciel bardzo licznego i rozgałęzionego choczeńskiego rodu. 
Urodził się w Choczni Górnej pod koniec września 1900 roku (26 września według metryki chrztu lub 29 września według innych danych).
Jego ojciec Franciszek był karczmarzem, sklepikarzem, kościelnym kantorem (śpiewakiem) i przewodnikiem pielgrzymek z Choczni do Kalwarii Zebrzydowskiej oraz Częstochowy. 
Matka Michała- Maria pochodziła z rodziny Romańczyków i oprócz prac gospodarskich zajmowała się sklepem, domem i dziewięciorgiem dzieci.
Po ukończeniu szkoły podstawowej w Choczni Michał pomagał rodzicom w prowadzeniu gospodarstwa rolnego. 
W 1917 roku został powołany do armii austriackiej i brał udział w walkach na froncie we Włoszech. Wraz z nastaniem niepodległej Polski znalazł się w szeregach sił zbrojnych RP. W 1920 roku był dwukrotnie ranny, a w 1922 roku został zdemobilizowany i wrócił do Choczni. 
Zaangażował się wtedy w działalność choczeńskiego teatru amatorskiego, jako aktor i autor dekoracji. Namalowany przez niego krajobraz górski na tylnej ścianie sceny w budynku choczeńskiego „Sokoła” zachował się przez długie lata. 
W 1925 roku studiował w Wolnej Szkole Malarstwa w Krakowie, a od 1926 roku w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych. Te studia pod kierunkiem między innymi: Władysława Jarockiego, Ignacego Pieńkowskiego i Wojciecha Weissa zajęły mu sześć lat, absolutorium uzyskał ostatecznie w 1932 roku. 
Przez okres studiów utrzymywał się malując obrazy na potrzeby Polonii amerykańskiej, jego pejzaże i obrazy o tematyce patriotycznej były wówczas rozprowadzane w USA przez choczeńskich emigrantów. Także w czasie studiów, w 1929 roku, był członkiem stowarzyszenia artystycznego „Złoty Róg”, a po ich ukończeniu uczestnikiem grupy literacko-plastycznej „Czartak II”, utworzonej pod patronatem Emila Zegadłowicza. 
"Czartak II" organizował spotkania autorskie, wystawy oraz prelekcje propagujące zagadnienia sztuki. Obok Michała Kręciocha należeli do tej grupy tacy artyści, jak między innymi: Wincenty Bałys, Roman Brańka, Kazimierz Foryś, Ludwik Jach, Józef Jura, Franciszek Suknarowski i Karol Malczyk.
W czerwcu 1933 roku prace Michała Kręciocha i innych członków grupy "Czartak II" wystawiane były w Wadowicach w górnej sali „Sokoła” (obecnie Wadowicki Dom Kultury) 
Trzy lata po dyplomie ASP Michał Kręcioch został absolwentem Szkoły Sztuk Zdobnych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie (1935). Po uzupełnieniu studiów pedagogicznych uczył rysunku. Przed II wojną światową znalazł się w gronie nauczycielskim IV Gimnazjum im. Adama Mickiewicza w Warszawie, gdzie był profesorem rysunku między innymi Zbigniewa Widlarza, późniejszego powstańca warszawskiego, którego pochodzący z Choczni ojciec Wojciech Widlarz pracował wtenczas w Ministerstwie Obrony. 
Po wybuchu II wojny światowej Michał Kręcioch brał czynny udział w kampanii wrześniowej 1939 roku i w walkach pod Rawą Ruską został ranny w lewą rękę. 
W czasie okupacji niemieckiej przebywał w Krakowie, gdzie pracował w spółdzielni transportowej „Zespół”, śpiewał w chórze „Echo” i uczestniczył w konspiracyjnym ruchu oporu. Z tego powodu został aresztowany w 1943 roku, osadzony w krakowskim więzieniu przy ulicy Montelupich i brutalnie przesłuchiwany przez Gestapo. Podczas przewożenia go  z innymi więźniami do Majdanka uciekł z transportu i ukrywał się do zakończenia wojny. 
W drugiej połowie lata czterdziestych XX wieku pracował ponownie w Krakowie w spółdzielni transportowej, po czym wyjechał do Warszawy. W 1955 roku został odznaczony medalem „10-cio lecia Polski Ludowej” na wniosek Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy, a rok później ożenił się z Ireną z Badowskich, z którą doczekał się dwóch córek. 
Zmarł w wieku niespełna 84 lat, 5 lipca 1984 roku. 
Jego młodszy kolega Józef Turała tak pisze o nim w „Kronice wsi Chocznia” w 1977 roku:
„Chcę nadmienić, że Michał był ogólnie lubiany przez nas, był to dobry i uczynny kolega i dzisiaj zawsze z wielkim sentymentem mówi on o rodzinnej wiosce Choczni oraz o wszystkich, z którymi tak dobrze żył”.

Artyści i twórcy związani z Chocznią

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz