poniedziałek, 6 lutego 2017

Kalendarium choczeńskie - wydarzyło się między 6 a 12 lutego

6 lutego

  • 1550- król Zygmunt August pozwolił staroście barwałdzkiemu Janowi Komorowskiemu na wykupienie sołectwa w Choczni z rąk dotychczasowego posiadacza i oddał mu je w użytkowanie, na tak długo, dopóki suma przeznaczona na wykup nie zostanie Komorowskiemu lub jego spadkobiercom zwrócona.
  • 1862- w Krzęcinie zmarł ksiądz Józef Mosler, według niektórych źródeł przez krótki czas wikariusz w Choczni zaraz po święceniach (1843).
  • 1885- urodził się Józef Balon, rolnik i muzykant, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej. W 1916 roku dostał się do niewoli rosyjskiej i wywieziony w głąb Rosji zmarł na czerwonkę. 
  • 1908- w Oświęcimiu zmarł ksiądz Adolf Kruszyński, były wikariusz choczeński (1858).
  • 1926- urodził się Józef Warmuz, absolwent wadowickiego liceum w 1948 roku, członek komisji wyborczej Frontu Narodowego w Choczni (1953).
  • 1943- w KL Auschwitz zginął Władysław Pindel.
  • 1955- w Kleczy zmarł ks. Franciszek Miśkowiec, tamtejszy proboszcz, a były wikariusz choczeński (1910-1913). (link)
  • 1994- zmarł Stanisław Kręcioch, gminny inspektor rolny oraz członek komisji ds. zwalczania analfabetyzmu. Uczestnik kursów reżyserskich w teatrze Słowackiego w Krakowie, działacz amatorskiego ruchu teatralnego związany z choczeńską świetlicą. Doradca rolniczy, od 1973 roku pracownik Bielskich Zakładów Przemysłu Tłuszczowego „Bielmar”. Odznaczony odznaką „Zasłużony Pracownik Rolnictwa” (1973). 
  • 1997- zmarła siostra szarytka Stanisława Pytka, która pracowała w Choczni od 1971 do 1996 roku.

7 lutego

  • 1969- funkcję proboszcza przestał sprawować ksiądz Adam Bogucki, przeniesiony do Żywca.
  • 1806- w Piaskach Wielkich zmarł Jan Chrzciciel Biberstein Starowieyski, były właściciel Choczni, burgrabia krakowski, wójt wadowski, tytułowany starostą barwałdzkim i szambelanem krakowskim. Fundator drewnianych kościołów w Barwałdzie i w Choczni (rozebranego w latach 80-tych XIX wieku). W testamencie ofiarował 2000 złotych kościołowi w Choczni oraz znaczne sumy krakowskim zakonom.  
  • 1815- urodził się Józef Kręcioch, pomocnik nauczyciela w Wadowicach (1836), a następnie nauczyciel w Jawiszowicach, Dankowicach i Tyńcu, gdzie pełnił także obowiązki organisty.
  • 1870- we Frydrychowicach zmarł na apopleksję Antoni Piotr Hipolit Szpot Duninwspółwłaściciel majątku sołtysiego, który w 1852 roku potwierdzał prawidłowość sporządzenia katastru gruntowego Choczni. Spoczął na choczeńskim cmentarzu parafialnym, gdzie zachowany do dziś jego nagrobek należy do najstarszych.
  • 1874- urodził się Franciszek Widlarz, dróżnik na gościńcu choczeńskim.
  • 1897- urodził się Władysław Oleksy, więzień hitlerowskiego obozu w Mauthausen, w którym zginął w komorze gazowej.
  • 1899- w Wysokiej urodził się Jan Luzarowski, który osiedlił się w Choczni jako inwalida/rencista po wojnie polsko-bolszewickiej. Zajmował się rolnictwem i szewstwem.
  • 1907- w Łętowni koło Brzeska urodził się Bronisław Nieć, późniejszy mieszkaniec Choczni, przedwojenny urzędnik kolejowy, właściciel kamienicy po Chwalibogach przy granicy z Wadowicami. W czasie wojny wysiedlony. Po wojnie pracował w młynie w Wadowicach. 
  • 1914- urodził się Franciszek Ramęda (Ramenda), ofiara II wojny światowej- zginął w obozie w Gross Rosen.
  • 1949- zmarł Antoni Żurek, zastępca radnego Gromady Chocznia, wybrany w marcu 1939 roku. We wrześniu 1939 roku uczestnik wojny obronnej , wzięty do niewoli niemieckiej i przetrzymywany w stalagu. 
  • 1979- zmarł Franciszek Dąbrowski, kapral 5 pułku artylerii w Krakowie, radny gromadzki od marca 1939 roku. W czasie wojny wywłaszczony przez okupanta. Po wojnie sołtys Choczni  i ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach powołany w 1946 i w 1947 roku. W 1948 roku znalazł się w radzie nadzorczej choczeńskiej Kasy Stefczyka (gdzie zasiadał do 1950 roku) oraz w zarządzie funduszu kulturalno-oświatowego, finansowanego z dopłat do znaczka pocztowego „Ruchu Ludowego”.  W 1949 roku wybrany radnym i członkiem Komitetu Koordynacyjnego do akcji „H”, mającej na celu zwiększenie produkcji zwierzęcej na potrzeby rynku. 

8 lutego

  • 1872- powołanie pierwszej Rady Szkolnej Miejscowej pod przewodnictwem Jana Ścigalskiego i jego zastępcy Franciszka Cibora.
  • 1892- urodziła się Józefa Kępa, później po mężu Wawro, wieloletnia położna choczeńska.
  • 1893- urodził się Józef Kręcioch, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej, który po odniesieniu obrażeń na froncie przebywał w szpitalu wojskowym w Pradze. 
  • 1896- poseł do Sejmu Krajowego we Lwowie Antoni Styła złożył przed Wydział Krajowy zażalenie na wójta choczeńskiego Józefa Czapika. Zarzucał mu samowolę: przy zburzeniu gminnej wartowni, rozporządzaniu drewnem ze starego kościoła, usunięciu szlachetnych drzew owocowych w ogrodzie gminnym, zgodzie na budowę stodoły na drodze publicznej do szkoły oraz wybudowanie bez upoważnienia organistówki, nierozliczenie się z rachunków za budowę kościoła, plebani i organistówki, urzędowanie we własnym domu, co powoduje niedogodności dla petentów. Na tym samym posiedzeniu sejmu była rozpatrywana petycja Kółka Rolniczego w Choczni w sprawie odmowy koncesji na wyszynk wina, która została przesłana do Rządu c.k. celem zbadania i możliwego uwzględnienia.
  • 1900- urodziła się Stefania Brańka, członkini Gminnej Rady Narodowej w Choczni do 1953 roku.
  • 1916- w Tymbarku zmarł tamtejszy ksiądz proboszcz Szymon Kumorek z pochodzenia chocznianin. Dziekan dekanatu tymbarskiego, organizator miejscowego Kółka Rolniczego. (link)
  • 1918- urodził się Edward Bąk, podporucznik, konspirator z czasów II wojny światowej i po jej zakończeniu- pseudonim „Strzemię”, „Zając”, „Walenty Zając”, „Kornas Setnicki”, „Strzemiński Zygmunt”.  Po wojnie  komendant ochrony obozu dla volksdeutschów w Wadowicach w 1945 roku. Od czerwca 1945 komendant Narodowej Organizacji Wojskowej (NZW) w Cieszynie, organizator struktur tej organizacji w Cieszynie i w Bielsku. Został ujęty przez Urząd Bezpieczeństwa i po procesie rozstrzelany w Cieszynie.
  • 1969- na miejsce przeniesionego do Żywca ks. proboszcza Boguckiego przyszedł ksiądz Bronisław Michalski, dotychczasowy proboszcz z Rzyk.
  • 2002- zmarła Emilia Kręcioch z domu Ramza, przedwojenna działaczka Katolickiego Związku Młodzieży Żeńskiej w Choczni.
  • 2013- zmarł Michał Kręcioch, wieloletni nauczyciel Technikum Rolniczego w Radoczy (1978-2004), miłośnik Ziemi Wadowickiej, redaktor lokalnych periodyków. Absolwent wadowickiego liceum i Wydziału Budownictwa Politechniki Krakowskiej. Po ukończeniu studiów pracował w PKP, Przedsiębiorstwie Budownictwa Komunalnego w Wadowicach, Urzędzie Gminy w Spytkowicach i Rejonie Dróg Publicznych w Wadowicach. W 1999 roku wydał książkę „Na wsi i dla wsi” 

9 lutego

  • 1841- urodził się Ignacy Wójcik, wyświęcony na księdza w 1870 roku w Tarnowie. Wikariusz w Rzezawie, Lisiej Górze i w Straszęcinie, kapelan wojskowy.
  • 1899- urodził się Kazimierz Ryłko, syn kierownika szkoły. Brał udział w wojnie polsko- bolszewickiej , później był żołnierzem zawodowym, awansowanym do stopnia kapitana. Uczestnik zawodów konnych w Katowicach (1928). W 1934 roku został odznaczony Medalem Niepodległości. W latach 1937-1939 dowódca 2 baterii w I dywizjonie 21 pułku artylerii lekkiej. W kampanii wrześniowej 1939 roku brał udział na stanowisku dowódcy I dywizjonu 65 pułku artylerii lekkiej w składzie 55 DP Rezerwy. Podczas walk pod Tomaszowem Lubelskim został ciężko ranny i przebywał w szpitalu w Szczebrzeszynie, a później w obozie jenieckim Murnau. 
  • 1901- w Stojanowie urodził się Władysław August Gołda, powojenny nauczyciel matematyki i bibliotekarz w szkole podstawowej w Choczni Dolnej. W czasie okupacji niemieckiej był członkiem Armii Krajowej o pseudonimie „Korczak”, kolporterem prasy konspiracyjnej, prowadził tajne komplety w zakresie szkoły powszechnej w Przemykowie i Kościelce.
  • 1901- urodził się Józef Woźniak, kołodziej, producent drewnianych kół i podwozi. Podczas okupacji stracił dom i zapas drewna do produkcji. 
  • 1912- urodził się Józef Góra, sekretarz zarządu gminy w Choczni od 1946 roku, referent ds. opieki społecznej i członek gminnej Komisji Opieki Społecznej.  W 1947 roku został wyznaczony przez gminę jako organizator Ochotniczej Straży Pożarnej. W kwietniu 1947 roku zrezygnował z posady sekretarza gminy, ale pracował jeszcze przez 4 miesiące, do czasu ukończenia kursów przez następczynię. Kandydat w wyborach do Gromadzkiej Rady Narodowej w 1954 roku- wybrany zasiadał w prezydium GRN z odpowiedzialnością za sprawy Kaczyny. Ponownie wybierany radnym gromadzkim w 1958, 1961, 1965 i 1969 roku. Był autorem sztuki „Wysiedlenie”, wystawianej przez teatr amatorski w Domu Katolickim. 
  • 1914- zebranie ludowców w Choczni z udziałem posłów do Sejmu Krajowego. Przewodniczył Antoni Styła. Doszło do rozłamu w sprawie oceny postawy postaci Jana Stapińskiego, oskarżanego o łapownictwo i wykluczonego z PSL. Jego zwolennicy, w tym znaczna część chocznian ze Styłą, Putkiem i wójtem Malatą ma czele, powołała do życia „PSL Lewica”. Relację z zebrania, niechętną Stapińskiemu,  zamieścił w „Piaście”- organie PSL chocznianin Eugeniusz Bielenin.
  • 1992- w Krakowie zmarła Zofia Polak, była nauczycielka w Choczni Dolnej. Na początku lat 60-tych rozpoczęła 3-letnie studia w Instytucie Pedagogiki Specjalnej w Warszawie. Następnie podjęła pracę jako wychowawca w Krakowie w zakładzie dla dziewcząt nieprzystosowanych społecznie. W krakowskiej Wyższej Szkole Pedagogicznej uzyskała stopień magistra pedagogiki specjalnej. W połowie lat 80-tych została wicedyrektorem szkoły dla dzieci upośledzonych umysłowo. Pracowała również jako nauczyciel akademicki w Instytucie Pedagogiki Specjalnej WSP w Krakowie. 

10 lutego

  • 1899- w Lachowicach urodził się Tadeusz Nowak, wieloletni kierownik szkoły w Choczni Dolnej, w latach 1933-34 kierownik Tymczasowego Zarządu Gminy. W czasie wojny wysiedlony, przebywał w Łękawicy i w Krakowie. Po wojnie członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni z ramienia PPS. Członek Komitetu Elektryfikacji, Komisji Oświatowej, przewodniczący Frontu Narodowego w Choczni i ZSL. Następnie radny gromadzki wybierany w 1954, 1958 i 1961 roku.
  • 1906- urodził się Julian Drożdż, żołnierz Wojska Polskiego, internowany w czasie wojny w Szwajcarii. 
  • 1927 - urodziła się Apolonia Delfina Gazda, później po mężu Mrajca, pracownica biurowa zarządu gminy Chocznia od 1946 roku, w 1950 roku wykazywana jako rachmistrz w prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni i członkini Komitetu Funduszu Budowy Szkół. 
  • 1949- w Krakowie zmarł ksiądz Mateusz Jeż, były choczeński wikariusz (1887). Redaktor pism kościelnych, poeta, autor słów kolędy "Nie było miejsca dla Ciebie". Pracował w diecezji krakowskiej i podlaskiej, jako m.in. profesor w seminarium duchownym, katecheta, rektor Domu Kadłubka. 
  • 2012- zmarł Jerzy Ochman, inżynier mechanik automatyk, działacz samorządowy i związkowy, przedsiębiorca.  Absolwent wadowickiego liceum w 1972 roku, a następnie AGH w Krakowie. Pracownik i działacz NSZZ „Solidarność” w zakładzie „Bumar” w Wadowicach, sekretarz komitetu strajkowego w 1980 roku, a od stycznia 1981 przewodniczący NSZZ „Solidarność”. Przewodniczący Rady Pracowniczej. W 1989 współtworzył Komitet Obywatelski Ziemi Wadowickiej. Przewodniczący Rady Miejskiej w Wadowicach (1990-2006), radny z ramienia Platformy Obywatelskiej w Sejmiku Małopolskim (2007-2012). Członek rady programowej Muzeum Domu Rodzinnego Jana Pawła II w Wadowicach, członek zarządu powiatowego PTTK, stał na czele rady sołeckiej i rady rodziców w zespole szkół w Choczni Dolnej, organizował lokalne imprezy targowe. 

11 lutego

  • 1875- zmarł Dominik Cibor, największy gorszyciel w dziewiętnastowiecznej Choczni, którego bezskutecznie usiłował usunąć ze wsi ksiądz proboszcz Józef Komorek.
  • 1892- w Krakowie urodził się Kazimierz Kumala, późniejszy mieszkaniec Choczni, absolwent wadowickiego gimnazjum w 1918 roku (eksternistycznie), potem pracownik stacji PKP w Krakowie, Suchej i naczelnik stacji PKP w Osielcu. 
  • 1897- urodziła się Julia Ramenda, działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni, a potem przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich. 
  • 1901- urodził Józef Gzela, robotnik przymusowy w IG Farben w Oświęcimiu w czasie II wojny światowej (1942-1945), przewodniczący gminnej komisji do walki z analfabetyzmem (1949). 
  • 1944- zmarł Julian Woźniak, żołnierz 56 pp w czasie I wojny światowej, a później 21 Dywizjonu Artylerii Ciężkiej Wojska Polskiego, uczestnik wojny polsko- bolszewickiej. Jako murarz brał udział w odnawianiu choczeńskiego kościoła w 1924 roku. Prezes Katolickiego Koła Mężów w Choczni do 1939 roku, muzyk-amator, uczestnik i organizator przedstawień teatru amatorskiego. W czasie okupacji wysiedlony przez Niemców do Frydrychowic. (Według części rodziny zmarł dzień później)
  • 1982- w Sheffield w Anglii zmarł major Władysław Nowak, właściciel sklepu delikatesowego, lotnik z okresu II wojny światowej, uczestnik Bitwy o Anglię, adiutant prezydenta RP na uchodźstwie. (link)

12 lutego

  • 1711- ochrzczony został Walenty Wcisło, choczeński krawiec, syn kościelnego Macieja.
  • 1785- w Skidzinie urodził się Walenty Smolarek (Smolarski) organista i nauczyciel choczeński, pracujący wcześniej także w Oświęcimiu, Czańcu i Międzybrodziu Lipnickim. (link)
  • 1795- urodził się Walenty Wójcik, gróbarz (grabarz) choczeński, członek Towarzystwa Trzeźwości od 1844 roku.
  • 1806- w czasie epidemii zmarł Sebastian Cap (Czap), choczeński kupiec i radny gminny.
  • 1878- w Wieprzu urodził się Jan Fujawa, późniejszy karczmarz i sklepikarz (handel towarów różnych) choczeński, radny gromadzki od 1935 do 1939 roku. 
  • 1891- urodził się Jan Targosz, ofiara II wojny światowej- zginął przygnieciony ścianą domu w Wadowicach, zburzoną w wyniku ostrzału artyleryjskiego podczas zdobywania miasta przez Armię Czerwoną. 
  • 1980- zmarł Jan Dębowski, rolnik, mieszkaniec Choczni, współwłaściciel młyna parowego nad Choczenką, przy granicy Wadowic, który spłonął w maju 1934 roku.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz