poniedziałek, 9 października 2017

Kalendarium choczeńskie- wydarzyło się między 9 a 15 października

9 października
  • 1866- urodził się Franciszek Wcisło, sklepikarz z ramienia Kółka Rolniczego (1891), później na emigracji w USA, gdzie organizował zbiórki pieniężne na budowę Domu Ludowego w Choczni, pomnik Tadeusza Kościuszki w Krakowie i dzwony dla choczeńskiej parafii (1927). Był członkiem zagranicznym choczeńskiego Sokoła i polonijnego Grona Wzajemnej Pomocy w Chicago.
  • 1897- początek rekolekcji w choczeńskiej parafii prowadzonych przez ojców redemptorystów.
  • 1911- w Morawskiej Ostrawie urodził się Adolf Główka, przedwojenny mieszkaniec Choczni- z zawodu ślusarz, który w czasie II wojny był więziony przez Niemców w obozach koncentracyjnych w Dachau i Buchenwald, gdzie zginął.
  • 1919- urodził się Tadeusz Wróbel, żołnierz polski z okresu II wojny światowej. We wrześniu 1939 roku aresztowany przez Rosjan (NKWD) we Włodzimierzu. Więziony kolejno w obozach w Zaporożu, Komi (Siewżeldorłag) i w Juży. We wrześniu 1941 wstąpił do polskiej armii Andersa. Zmarł na malarię w Kanaqin w Iranie i spoczął na tamtejszym cmentarzu wojskowym. 

10 października

  • 1796- ochrzczony został Franciszek Bylica, żołnierz drugiego batalionu 56 pułku piechoty, który zmarł w Choczni na suchoty (gruźlicę).
  • 1886- w Gorzeniu Górnym urodził się Wojciech Gawroński, rolnik, policjant w Wadowicach, po wojnie członek choczeńskiej Spółdzielni Produkcyjnej im. Rokossowskiego (1953). 
  • 1894- urodziła się Anna Styła, córka działacza ludowego i przyszłego posła Antoniego Styły i jego żony Honoraty. Po poślubieniu drugiego męża Józefa Gurdka z Ponikwi wyemigrowała do Urugwaju, gdzie prowadziła audycje radiowe po polsku i działała w związku "Wolna Polska".
  • 1902- urodził się Jan Ochman, zastępca radnego Gromady Chocznia, wybrany w marcu 1939 roku. 
  • 1902- urodził się Franciszek Szczur, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku (strzelec w 2 pułku lotniczym), wzięty do niewoli niemieckiej we Lwowie i przetrzymywany w stalagu Wildberg. Po wojnie przodownik wiejski, przewodniczący Gminnej rady Oświaty Rolniczej (1947) i członek Rady Nadzorczej reaktywowanej Kasy Stefczyka (1947). W 1949 roku członek Komitetu Koordynacyjnego do akcji „H”, mającej na celu zwiększenie produkcji zwierzęcej na potrzeby rynku. Ukończył kurs przodowników weterynaryjnych. Od 1950 roku członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni, a w 1955 roku przewodniczący Związku Samopomocy Chłopskiej w Choczni. Radny Gromadzkiej Rady Narodowej wybrany w 1958 roku. 
  • 1934- zjazd powiatowy Stronnictwa Ludowego w Choczni, na którym prezes Putek złożył sprawozdanie z działalności, podał liczbę członków w powiecie i podjęte inicjatywy. Omówiono także sytuację przedwyborczą i dokonano wyboru nowych władz. Józef Putek pozostał na stanowisku prezesa zarządu.
  • 1951- zmarł Władysław Homel, choczeński krawiec wymieniany w zestawieniu sporządzonym w 1941 roku.
  • 2004- zmarł Stefan Mikołajczak, radny gromadzki z ramienia PZPR od 1961 roku, przewodniczący Komisji Mienia Gromadzkiego. 
  • 2007- zmarła Franciszka Konopka z domu Widlarz, absolwentka technikum łączności, kierowniczka poczty w Trzcianie koło Bochni (1947-1979). Na emeryturze ponownie zamieszkała w Choczni.

11 października

  • 1851- przejazd przez Chocznię cesarza Austro- Węgier Franciszka Józefa Habsburga wraz ze świtą.
  • 1883- urodził się Jan Bylica,  „sługa” gromadzki w latach 20-stych a następnie pomiędzy 1935 a 1939 rokiem. Po rozwiązaniu zarządu gminy w 1929 roku jego mieszkanie poddano rewizji w poszukiwaniu dokumentów i pieczęci gminnej. Po wojnie woźny gminy Chocznia (od 1946 do 1954 roku), gminny goniec i herold. Członek Związku Samopomocy Chłopskiej. 
  • 1889- urodził się Karol Balon, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej. Ranny dostał się do niewoli rosyjskiej i przebywał w szpitalu w Riazaniu.
  • 1892- urodziła się Elżbieta Styła, późniejsza żona doktora Józefa Putka. Aktorka choczeńskiego teatru amatorskiego przed I wojną światową, członkini „Sokoła”.  Podczas II wojny światowej przebywała na wysiedleniu w Ponikwi, po wojnie opiekowała się sparaliżowanym mężem. 
  • 1895- urodził się Erwin Marmor, kupiec, więzień KL Auschwitz w czasie II wojny światowej.
  • 1913- urodził się Józef Świętek, handlowiec- prowadził sklep towarów mieszanych w Choczni. 2 kwietnia 1942 został stracony przez powieszenie razem z bratem Janem w Żywcu, za sabotaż gospodarczy- rozprowadzanie na terenie Rzeszy sfałszowanych kart odzieżowych. 
  • 1950- zmarł Klemens Guzdek, rolnik, działacz ludowy i samorządowy. W czasie I wojny światowej artylerzysta-kanonier armii austriackiej. Ranny w kciuk przebywał w szpitalu w Petrinja (obecna Chorwacja). W międzywojennej Choczni pełnił między innymi funkcje: wiceprzewodniczącego Rady Nadzorczej kasy Stefczyka, wiceprzewodniczącego rady parafialnej, członka zarządu gminy, radnego powiatowego, wiceprezesa miejscowego "Wyzwolenia".  Zeznawał w procesie brzeskim jako świadek obrony Józefa Putka. W czasie II wojny światowej przebywał na wysiedleniu na Lubelszczyźnie. Odznaczony Medalem Zwycięstwa i Wolności w 1945 roku. Od 1946 roku radny Gminy Chocznia, zrezygnował w wyniku ciężkiej choroby żony. 
  • 1975- odbył się zjazd choczeńskiej inteligencji zorganizowany przez Józefa Turałę i Józefa Gondka.

12 października

  • 1885- w Żywcu urodził się Edward Wręźlewicz, absolwent wadowickiego gimnazjum w 1907 roku, po studiach teologicznych wyświęcony na księdza w 1911 roku. W latach 1922-23 pełnił posługę wikariusza w Choczni.
  • 1895- w Strzelczyskach urodził się Kazimierz Majgier, późniejszy ksiądz, wikariusz choczeński w latach 1923- 1924.
  • 1897- w Ropczycach zmarł pochodzący z Choczni ksiądz Franciszek Widlarz, tamtejszy wikariusz i katecheta szkoły ludowej. W latach 80-tych XIX wieku był kapelanem wojskowym II klasy w armii austriackiej.
  • 1910- urodził się Teofil Malata, rolnik i ogrodnik-  1934 roku założył jedną z pierwszych w Choczni szklarni. W czasie II wojny światowej pracował w folwarku w Wadowicach i u niemieckiego bauera, który zajął dom rodzinny Malatów. Po wojnie został aresztowany za szabrownictwo przez sąd w Świdnicy. Karę odbywał między innymi odbudowując Warszawę. Po zwolnieniu był członkiem choczeńskiej orkiestry strażackiej. W 1956 roku został skazany na grzywnę za nieudzielenie obowiązkowej pomocy sąsiedzkiej- przymusowej bezpłatnej robocizny. W latach 80-tych odznaczony medalem „Zasłużony pracownik rolnictwa”. 
  • 1911- urodził się Jan Widlarz, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku, który uciekł z niewoli pod Łańcutem i wrócił do Choczni. Był więźniem hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Sachsenhausen, gdzie doczekał wyzwolenia w 1945 roku. Od 6 grudnia 1949 roku na emigracji w Australii- dotarł tam statkiem z Włoch, początkowo przebywał w obozie dla uchodźców w Bonegilla, a później osiadł w Adelaide. 
  • 1942- w Choczni doszło do podpalenia stodoły niemieckiego osadnika Enderle. Sprawców nie wykryto.
  • 1965- zmarł Józef Studnicki, mistrz krawiecki i kupiec, wymieniany w 1928 i 1930 roku (księga adresowa) oraz w 1941 roku w zestawieniu przygotowanym przez niemieckiego okupanta. Po wysiedleniu jego dom został zburzony przez Niemców. Sekretarz Ochotniczej Straży Pożarnej w Choczni w 1948 i 1951 roku. Członek Stronnictwa Ludowego. 

13 października

  • 1888- urodził się Józef Kobiałka, który po ukończeniu 5 klas gimnazjum w Wadowicach został urzędnikiem sądowym we Lwowie, a nastęnie w Wadowicach. Żołnierz (starszy szeregowy) armii austriackiej w czasie I wojny światowej (16 pułk piechoty). W 1914 ranny, przebywał w szpitalu w Kromeriżu. Później dostał się do niewoli rosyjskiej i był więziony w Pietropawłowsku w guberni akmolińskiej. Po ucieczce z niewoli pieszo wrócił do Polski. Służył w Wojsku Polskim jako żołnierz zawodowy w stopniu starszego sierżanta. Na emeryturze osiadł w Choczni. W latach 1937-39 radny Gromady Chocznia.
  • 1893- urodził się Jan Kobiałka, członek „Sokoła”, choczeńskiego teatru amatorskiego, malarz i muzyk- amator. W maju 1910 roku został wraz kilkoma innymi chocznianami poturbowany podczas zlotu „Sokołów” w Białej przez niemieckie bojówki z Bielska. W latach 1904-1906 uczeń szkoły męskiej w Wadowicach, potem wadowickiego gimnazjum (absolwent 1914). W 1913 roku członek choczeńskiej Sokolej Drużyny Polowej. Chorąży rezerwy 16 kompanii 56 pułku piechoty armii CK podczas I wojny światowej, poległ w bitwie pod Gorlicami i został pochowany na okolicznym cmentarzu wojennym Łużna- Pustki. 
  • 1902- urodził się Władysław Malata, członek przedwojennej choczeńskiej orkiestry sokolej i aktor teatru ludowego, radny Gromady Chocznia wybrany w marcu 1939 roku. Żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku internowany na Węgrzech. Zginął ścigany przez Niemców na stacji Kraków-Płaszów w 1943 roku i został pochowany na cmentarzu w Marcyporębie. 
  • 1930- zmarła Anna Putek z domu Garżel, matka doktora Józefa Putka.
  • 1942- w obozie koncentracyjnym Stutthof zginął Piotr Żak z Choczni.
  • 1960- Powiatowa Rada Narodowa przekazała Gromadzie Chocznia grunta byłej organistówki do wyłącznej dyspozycji. Część z nich (0,3 ha) została przeznaczona na budowę garaży dla maszyn Kółka Rolniczego.
  • 1989- zmarła Franciszka Bujalska z domu Mlak, urzędniczka pocztowa- praktykantka w urzędzie pocztowym w Alwerni, kierowniczka agencji pocztowej w Czartaku przez 2,5 roku (do 1950 roku), następnie pracownica referatu ogólnego prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni (1950), członkini Komitetu Funduszu Budowy Szkół. Później zatrudniona w placówce pocztowej w Choczni i jako kierownik poczty w Witanowicach. 

14 października

  • 1842- urodził się Jan Świętek, współtwórca kółka rolniczego w 1889 roku i jego pierwszy przewodniczący (do 29.11.1891 roku), sklepikarz z ramienia kółka rolniczego (do 1891). Był także przewodniczącym Rady Szkolnej Miejscowej, a jego podpis zachował się w dokumencie dla potomnych przechowywanym w kościelnej wieży (od 1886 roku). 
  • 1899- urodził się Karol Wider, rolnik, drwal i działacz samorządowy. Radny gromadzki od 1935 do 1939 roku, wybrany ponownie w marcu 1939 roku. W czasie wojny wysiedlony na Lubelszczyznę. Radny Gminy Chocznia od lipca 1946 roku, członek Komisji Siewnej i Komisji Ochrony Lasów.  W 1947 roku został ławnikiem zarządu gminy i znalazł się w Radzie Nadzorczej reaktywowanej Kasy Stefczyka, gdzie zasiadał do 1950 roku. Członek komitetu elektryfikacyjnego w Choczni w latach 1950-51, Frontu Narodowego w Choczni (1953) i Związku Samopomocy Chłopskiej. Od grudnia 1954 roku radny gromadzki, członek komisji drogowej. 
  • 1908- urodziła się Wiktoria Góralczyk, później po mężu Wider, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni. 
  • 1917- urodziła się Maria Wymysło, później po mężu Wendesz,  więźniarka obozu koncentracyjnego w Auschwitz (od 28.01.1943, numer 32279), w którym zginęła w marcu 1943 roku. 
  • 1919- w Krakowie urodził się ksiądz Antoni Karabuła, wikariusz choczeński w latach 1953-54. Od 1954 roku wikariusz w Witanowicach, a następnie administrator i proboszcz tamtejszej parafii (1958-1981). 

15 października

  • 1769- zmarł Walenty Wcisło, choczeński krawiec.
  • 1810- zmarł Michał Kręcioch, wójt choczeński w latach 1783-1790, skazany w 1783 roku na 15 plag za bunt przeciw właścicielowi wsi Biberstein-Starowieyskiemu.
  • 1891- w Krakowie urodziła się Irena Podrazik, nauczycielka w Choczni Dolnej w latach 1911-1929. 30 listopada 1929 została przeniesiona służbowo do szkoły imienia Jana Śniadeckiego w Krakowie.
  • 1894- urodził się Eryk Aron Münz, doktor praw. Był uczniem wadowickiego gimnazjum od 1904 roku i jego absolwentem w 1912 roku. Student prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego od roku akademickiego 1912-13. Po II wojnie światowej mieszkaniec Londynu, w 1947 roku otrzymał angielskie obywatelstwo. 
  • 1910- urodził się Antoni Woźniak, rolnik, zastępca radnego Gminy Chocznia w latach 50-tych XX wieku, kandydat w wyborach do Gromadzkiej Rady Narodowej w 1954 roku. 
  • 1921- urodziła się Maria Hatłas, później po mężu Lenart, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni. W 1938 roku wybrana zastępczynią gospodyni. Po wojnie rolniczka, w 1953 roku członkini Gminnej Rady Narodowej, Frontu Narodowego w Choczni i Koła Gospodyń Wiejskich. Radna gromadzka od grudnia 1954 roku.
  • 1930- na cmentarzu w Wadowicach pochowano Annę Putek. W uroczystości pogrzebowej nie wziął udziału jej syn doktor Józef Putek, który przebywał w tym czasie w więzieniu.
  • 1935- podczas polowania w Choczni zmarł na udar serca wicedyrektor policji z Katowic Kamil Gebhardt, lat 55. Osierocił żonę i córkę.
  • 1955- zmarł Jan Paterak, członek urzędujący zarządu Kasy Stefczyka od 1932 do 1937 roku. Po wojnie przewodniczący prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni w 1953 roku oraz POP Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej i Frontu Narodowego w Choczni. Organizator i członek spółdzielni produkcyjnej im. Rokossowskiego (1953). 
  • 1959- zmarł Zdzisław Tarasek, marynarz-radiotelegrafista, w 1948 roku skazany na 12 lat więzienia za rozbój. 
  • 1985- w wypadku drogowym zginęła Anna Dąbrowska z domu Wnęk, w 1950 roku członkini Związku Samopomocy Chłopskiej i Gminnej Komisji Zbożowej. Brygadier w spółdzielni produkcyjnej im. Rokossowskiego (1956) i jej członkini od 1953 roku. Kandydatka w wyborach do Gromadzkiej Rady Narodowej w 1954 roku. 
  • 1988- w Krakowie zmarł Józef Gondek, doktor inżynier rolnictwa. W okresie międzywojennym piłkarz choczeńskiego klubu sportowego „Olimpia”, nauczyciel w Choczni Dolnej i w Wadowicach. W czasie II wojny światowej żołnierz kampanii wrześniowej, przez Rumunię przedostał się do Francji, gdzie wstąpił do Armii Polskiej. W 1940 roku internowany w Szwajcarii, przebywał w obozie w Winterthur. Podczas internowania ukończył wyższe studia rolnicze na Politechnice Związkowej w Zurichu. W 1945 roku powrócił do Polski. Po wojnie pracownik naukowy Wydziału Rolniczego UJ oraz Wyższej Szkoły Rolniczej/Akademii Rolniczej w Krakowie. Dyrektor Instytutu Ochrony Roślin (od 1970 roku), dziekan Wydziału Rolnego (1962-69). Profesor nadzwyczajny tej uczelni, autor kilkunastu prac naukowych. Członek Polskiego Towarzystwa Mykologicznego. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1972). Od 1972 roku na emeryturze. W 1975 roku współorganizator zjazdu inteligencji z Choczni.
  • 2005- zmarł Marian Bandoła, pułkownik Ludowego Wojska Polskiego, szef kadr w Wojewódzkim Zarządzie Ligii Obrony Kraju w Bielsku-Białej. W czasie II wojny światowej na robotach przymusowych. W latach 50-tych XX wieku porucznik Wydziału Informacji Obrony Wodnego Rejonu Głównej Bazy Marynarki Wojennej w Gdyni. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz