Działaczki Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej powstało formalnie w Choczni w 1925 roku. Kontynuowało jednak działalność i cele wcześniejszego Stowarzyszenia Dziewcząt Katolickich, utworzonego w 1918 roku z inicjatywy księdza wikariusza Stanisława Żeliwskiego i kierownika szkoły w Choczni Dolnej Antoniego Jaksmanickiego.

Opiekunami kościelnymi Stowarzyszenia Dziewcząt Katolickich po ks. Żeliwskim byli kolejni wikariusze choczeńskiej parafii: ksiądz Edward Wręźlewicz, ksiądz Kazimierz Majgier i ksiądz Ferdynand Wawro.

Wspierali ich następny po Jaksmanickim kierownik szkoły Andrzej Gondek z żoną Marią z Karczmarczyków oraz całe grono nauczycielskie.

Do 1925 roku stowarzyszenie przechodziło różne koleje losu, zarówno okresy rozwoju, jak i zastoju. Pod koniec istnienia pod starą nazwą liczyło nieco ponad dwadzieścia członkiń.

Impuls do intensywnego rozwoju stowarzyszenia dały kazania przybyłego do Choczni wikariusza księdza Józefa Kmiecika (link)- nowego opiekuna kościelnego oraz objęcie funkcji dyrektorki stowarzyszenia przez energiczną nauczycielkę Annę Zrazik.

Z chwilą założenia przez biskupa krakowskiego Adama Stefana Sapiehy diecezjalnego Związku Stowarzyszeń Młodzieży Żeńskiej w Krakowie Stowarzyszenie dziewcząt Katolickich z Choczni weszło w jego skład i zmieniło nazwę na Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej.

W 1927 roku do KSMŻ należało 71 młodych, niezamężnych chocznianek, a 5 dalszych kandydowało do członkostwa w tej organizacji. Członkami wspierającymi cele i działalność KSMŻ były panie: Elżbieta Woźniak, Maria Bąk i Maria Woźny (żona organisty), a w świeckim patronacie zasiadały: Albina Tarasek i Maria Zawisza (nauczycielki) oraz Józefa Karczmarczyk (siostra żony kierownika szkoły).

22 maja 1927 roku doszło do poświęcenia sztandaru KSMŻ w obecności arcybiskupa Sapiehy. Temu wydarzeniu poświęcona była wcześniejsza notatka z grudnia 2015 roku,  w której znalazła się także pamiątkowa fotografia uczestników uroczystości - (link).

Błogosławieństwo arcybiskupa Sapiehy dla KSMŻ w Choczni
22 maja 1927 roku

Bieżąca działalność KSMŻ i kolejne wydarzenia z jego istnienia będą przedmiotem osobnego opracowania- tutaj zgodnie z tytułem chciałem skupić się na postaciach działaczek stowarzyszenia od 1928 do 1939 roku.

W latach 1928-39 władze Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej wybierano na walnych zebraniach, które odbywały się co kilka lat, zawsze w styczniu.

Prezeski choczeńskiego KSMŻ (w nawiasach późniejsze nazwiska- po zamążpójściu, o ile są znane):

• Salomea Świętek (Bryndza) od 1928
• Janina Habina (Świergosz) od 1932 
• Maria Bryndza (Koenig) od 1936
• Helena Warmuz (Ficek) od 1937
• Matylda Widlarz (Szymocha) od 1939

Wiceprezeski:

• Franciszka Pietruszka (Burzej) od 1928
• Maria Janik (Wcisło) od 1932
• Maria Bryndza (Koenig) od 1935
• Irena Gawrońska (Antos) od 1936
• Matylda Widlarz (Szymocha) od 1937
• Maria Gawrońska od 1939 roku

Skarbniczki:

• Janina Habina (Świergosz) od 1928
• Helena Bryndza (Wcisło) od 1932
• Maria Pindel od 1935
• Helena Spisak (Balon) od 1937
• Aniela Świętek (Mrzygłód) od 1939

Sekretarki:

• Maria Janik (Wcisło) od 1928
• Maria Bryndza (Koenig) od 1932
• Elżbieta Ścigalska (Guzdek) od 1935
• Helena Warmuz (Ficek) od 1936
• Irena Ścigalska (Kręcioch) od 1937
• Urszula Gawrońska (Studnicka) od 1939

Bibliotekarki:

• Bronisława Habina (Kręcioch) od 1928 i od 1935
• Aniela Zając (Potoczek) od 1932
• Maria Pindel od 1937

Gospodynie lokalu stowarzyszenia:

• Helena Maj (Banaś) od 1928
• Bronisława Habina (Kręcioch) od 1932
• Matylda Widlarz (Szymocha) od 1935
• Józefa Tyralik (Biel) od 1939

Chorąże:

• Franciszka Matuśniak od 1928
• Helena Maj (Banaś) od 1932
• Maria Janik (Wcisło) od 1933
• Justyna Malata (Bargiel) od 1935
• Franciszka Cibor od 1939

Pozostałe działaczki funkcyjne:

• od 1928 - Józefa Bandoła (Ruła), Maria Bąk (Bałys), Katarzyna Brońka (Turała), Wiktoria Wider (Góralczyk), Maria Czapik (Turek), Józefa Świętek (Ramenda), Franciszka Nowak (Widlarz), Maria Góralczyk (Wider), Helena Kolber, Maria Ogiegło, Emilia Garżel, Helena Zając
• od 1932- Antonina Augustynek, Anastazja Pindel, Józefa Hatłas, Maria Sikora, Antonina Stuglik, Maria Ramza
• od 1933- Jadwiga Ligięza (Pomin), Mieczysława Widlarz
• od 1936- Czesława Hawryszko
• od 1937- Maria Gzela
• od 1939- Maria Brańka, Maria Hatłas (Lenart), Genowefa Brońka, Władysława Gazda (Żak), Emilia Ramza (Kręcioch), Maria Ruła, Anastazja Guzdek (Drapa), Teodozja Gazda (Twaróg).

Przedwojenne działaczki KSMŻ z Choczni z wizytą w Witanowicach
Zdjęcie wykonane przed tamtejszym kościołem (info Ryszard Góralczyk)
Źródło- archiwum prywatne Kręciochów

Z niewymienionych dotąd członków patronatu i wspierających wyróżnić należy: Bronisławę Talaga z domu Bielenin (żonę nauczyciela), Jana Pamułę (nauczyciela i kierownika szkoły w Choczni Górnej) oraz księdza Leona Bzowskiego, opiekuna kościelnego po odejściu ks. Kmiecika.