środa, 2 listopada 2016

Choczeńskie niwy w połowie XIX wieku

W notatkach dotyczących spisu własności rolnej i leśnej z połowy XIX wieku (link 1link 2link 3) wielokrotnie pojawia się pojęcie niw, czyli większych zgrupowań parcel gruntowych, służących do celów obrachunkowych i ewidencyjnych.
Według "Grundparzellen- Protocoll" z lat 1844-52 Chocznia podzielona była na osiem niw, których granice naniesiono na współczesną mapę:


  1. Niwa Dolna od Wadowic, obejmująca 640 mórg pól i lasów. W jej obrębie zaznaczono jako 1a obszar należący do Bobrowskich z Rudz- teren wokół austerii (karczmy) dworskiej.
  2. Niwa Zakościelna, obejmująca 752 morgi pól i lasów. W jej obrębie zaznaczono jako 2a obszar należący do Bobrowskich z Rudz- teren wokół drugiej karczmy dworskiej.
  3. Niwa za Sołtysią, obejmująca 77 mórg pól i lasów, w tym zabudowania sołtystwa Duninów.
  4. Niwa Zarębki i Morgi, obejmująca 306 mórg pól i lasów. W jej obrębie zaznaczono jako 4a obszar należący do Bobrowskich z Rudz- dworskie lasy.
  5. Niwa Od Lasu Górnica, obejmująca 370 mórg pól i lasów- w jej obrębie zaznaczono jako 5a obszar dworskich lasów, należących do Bobrowskich z Rudz.
  6. Niwa Sołtysia, obejmująca 161 mórg pól i lasów, należących głównie do Duninów z sołtystwa.
  7. Niwa Zakościelna (druga), obejmująca 701 mórg pól i lasów. W jej obrębie zaznaczono jako 7a obszar należący do probostwa.
  8. Niwa Od Wadowic, obejmująca 362 morgi pól i lasów.
Główną granicę naturalną niw stanowiła rzeka Choczenka, rozdzielająca niwy "północne" (1-4), od południowych (5-8).
We wcześniejszym spisie- Metryce Józefińskiej z lat 1785-89 (link) również występuje osiem niw, jednak o nieco różniących się nazwach i innym przebiegu granic.
Wynika to przede wszystkim z faktu, że w Metryce Józefińskiej ujęto jako osobną niwę własność probostwa, znacznie mniejszą przy następnym spisie, pół wieku później. W połowie XIX wieku północna część dawnej Niwy Kościelnej wchodziła w skład Niwy Dolnej od Wadowic, a należąca nadal do probostwa część południowa, zaliczona została do Niwy Zakościelnej południowej.
Ponadto:
  • dawna Niwa Sołtysia w XIX wieku została podzielona na niwy Sołtysią i Za Sołtysią, 
  • dawna Niwa Zasołtysia to 50 lat później Niwa Od Lasu Górnica,
  • dawna Niwa od Lasu Gornia to później Zarębki i Morgi,
  • dawna Niwa Strzednia nad Sołtystwem to dziewiętnastowieczna Niwa Zakościelna północna.



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz