wtorek, 26 września 2017

Kalendarium choczeńskie- wydarzyło się między 25 września a 1 października

25 września

  • 1900- urodził się Maksymilian Bandoła, rolnik, murarz, brał udział jako ochotnik w wojnie polsko- bolszewickiej 1920 roku i w odnawianiu kościoła choczeńskiego po I wojnie światowej. 
  • 1904- urodził się Michał Styła, młynarz, właściciel największego młyna wodnego w przedwojennej Choczni, który odziedziczył po ojcu Antonim. Radny gromadzki od 1935 do 1939 roku, wybrany ponownie w marcu 1939 roku. Członek rady nadzorczej Kasy Stefczyka w Choczni od 1936 roku. Jego młyn został unieruchomiony i zaplombowany przez Niemców w 1939 roku, po czym zniszczony w kwietniu 1942 roku. W czasie okupacji pracował jako robotnik budowlany w Oświęcimiu. Radny Gminnej Rady Narodowej w Wadowicach od 1945 roku i członek jej prezydium oraz Komisji Drogowej i Sanitarnej. W 1947 roku ponownie znalazł się w Radzie Nadzorczej reaktywowanej Kasy Stefczyka, a w 1948 roku w Gminnej Komisji Drogowej. 
  • 1915- w Zebrzydowicach urodził się Adolf König, przedwojenny mieszkaniec Choczni, kowal, po wojnie kolejarz, działacz związkowy, prezes Kolejowego Klubu Sportowego „Spójnia” Zebrzydowice, w 1954 roku odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie transportu kolejowego. 
  • 1917- pod St. Giovanni we Włoszech zginął Piotr Wcisło, żołnierz armii austriackiej. Został pochowany na cmentarzu wojskowym w  Nabresina.
  • 1919- urodził się Jan Kolber, więzień obozu koncentracyjnego Buchenwald, gdzie poniósł śmierć w 1939 roku. 
  • 1923- urodził się Marian Studnicki, radny Gromadzkiej Rady Narodowej wybrany w 1958 roku. 
  • 1928- w Zakopanem urodził się Adam Świętek, listonosz- pracownik urzędu pocztowego w Choczni, członek Frontu Narodowego w Choczni, Gminnej Rady Narodowej oraz Związku Młodzieży Polskiej (1953). 

26 września

  • 1859- w Roczynach urodził się Michał Chrapkiewicz, aktywny członek „Sokoła” w Choczni od 1911 roku, aktor choczeńskiego teatru amatorskiego. 
  • 1884- urodził się Michał Stuglik, rolnik, cieśla, członek zarządu Stowarzyszenia "Wyzwolenie" (od 1932 roku), radny gromadzki (1935-39), przedwojenny i powojenny (od 1947 roku) strażnik rejonu łowieckiego. Od 1946 do 1951 roku radny Gminy Chocznia, członek Komisji Oświatowej i Komisji Ochrony Lasów. Wykonawca podium na chórze kościelnym (w 1950 roku). 
  • 1904- urodził się Stanisław Bandoła, uczeń 3 klas wadowickiego gimnazjum, z zawodu kuśnierz, mieszkaniec Makowa.
  • 1916- zmarł Jan Świętek, współtwórca choczeńskiego kółka rolniczego w 1889 roku i jego przewodniczący (do 29.11.1891 roku), sklepikarz z ramienia kółka rolniczego (do 1891), przewodniczący rady szkolnej, podpisany w dokumencie dla potomnych przechowywanym w kościelnej wieży (1886). 
  • 1919- urodził się Michał Twaróg, żołnierz armii generała Andersa- kapral Pułku Ułanów Karpackich. Uczestnik walk o Tobruk i Monte Cassino. 
  • 1920- urodził się Marian Góralczyk, ślusarz, więzień obozu koncentracyjnego Auschwitz,  w którym według źródeł muzeum Auschwitz zginął 01.03.1942 roku. W rzeczywistości został zwolniony w listopadzie 1941 roku i przeżył jeszcze 53 lata.
  • 1959- zamordowany został 27-letni Tadeusz Ramenda.
  • 1968- w Katowicach zmarł Józef Góralczyk, stolarz, który w czasie II wojny światowej podpisał volkslistę i służył jako strzelec w niemieckim 372 Zapasowym Batalionie Grenadierów. W kwietniu 1945 roku dostał się na krótko do niewoli amerykańskiej, z której powrócił do Katowic 06.10.1945 roku. 
  • 1968- w Andrychowie zmarł Stanisław Lenartowicz, były nauczyciel w szkole w Choczni Dolnej w latach 1922-24. Żołnierz Legionów Polskich w czasie I wojny światowej, w kampanii wrześniowej 1939 roku jako zmobilizowany porucznik rezerwy trafił do niewoli niemieckiej i trafił do oflagu Woldenberg. Odznaczony Krzyżem Niepodległości, Walecznych, Grunwaldzkim i Legionowym. Po wojnie nadal pracował w Andrychowie jako nauczyciel. Członek chóru i teatru amatorskiego, opiekun harcerstwa, działacz Związku Nauczycielstwa Polskiego (przez 40 lat), radny miejski w Andrychowie. W latach 1961-62 był dyrektorem szkoły. Od 1962 roku na emeryturze.
  • 1979- zmarła Barbara Bąk z domu Kowalczyk, rolniczka, członkini Zarządu Kasy Stefczyka w Choczni od 1949 do 1950 roku. 
  • 1990- w Warszawie zmarł Władysław Wójcik, pułkownik Milicji Obywatelskiej, naczelnik Zakładu Kryminalistyki KG MO (1980-1986). Współtwórca polskiej fonoskopii, ekspert w dziedzinie badań pisma- współautor ekspertyzy dotyczącej autentyczności domniemanych listów Chopina (1974). Autor książek z dziedziny kryminalistyki i publikacji w prasie fachowej.

27 września

  • 1864- urodził się Michał Widlarz, górnik w kopalniach węgla kamiennego w rejonie Ostrawy od 1889 roku. 
  • 1882- urodził się Michał Franciszek Widlarz, absolwent wadowickiego gimnazjum (1902) i Wydziału Prawa UJ w Krakowie (1908). Sędzia w Wadowicach, Dąbrowie Tarnowskiej, w Żywcu (kierownik sądu w latach 1938-39) i w Wałbrzychu (od 1946 roku), prezes Kasy Oszczędności w Żywcu i tamtejszego koła łowieckiego, porucznik armii c.k. - major rezerwy Wojska Polskiego. (link)
  • 1895-urodził się Michał Dąbrowski, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej (15 pułk piechoty), który dostał się do niewoli włoskiej.
  • 1899- urodził się Stefan Guzdek, rolnik, sierżant Wojska Polskiego- po I wojnie światowej brał udział w walkach z sowietami na froncie wschodnim. Członek choczeńskiego teatru amatorskiego w okresie międzywojennym. Ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach w 1947 roku.
  • 1899- urodził się Ludwik Woźniak, zegarmistrz w Choczni (1925), później na emigracji w Toronto w Kanadzie.
  • 1905- w Krzywaczce urodził się Michał Kaczor, choczeński kowal, członek Kasy Stefczyka.
  • 1914- w Liszkach urodził się Michał Kowalik, przedwojenny mieszkaniec Choczni, żołnierz Narodowej Organizacji Wojskowej pseudonim „Kochaś”, „Wołodyjowski”, współpracownik placówki „Południe” Działu Krajowego emigracyjnej Rady Politycznej, W styczniu 1953 w procesie księży kurii krakowskiej został skazany na karę śmierci, utratę praw i przepadek mienia. Po 7 miesiącach w celi śmierci wyrok zmieniono na dożywocie. Więziony w Sieradzu, Strzelcach Opolskich, Warszawie. W 1956 roku karę złagodzono do 12 lat więzienia. Zwolniony w 1961 roku mieszkał w Milówce, gdzie pracował na roli. Potem od 1962 w Nowej Hucie, a następnie w PGR Łoguszewo pod Gdańskiem. W 1964 roku przeprowadził się do Krakowa, gdzie znalazł zatrudnienie w „Naftobudowie”, jako malarz, cieśla, szklarz, betoniarz, murarz i stróż. (link)
  • 1919- zmarł Jan Wcisło, nauczyciel w Choczni Górnej od 1880 roku, przed I wojną światową murarz i wytwórca pierników , które sprzedawał na jarmarkach i odpustach. 
  • 1925- urodził się Tadeusz Drapa, lekarz internista, absolwent wadowickiego liceum (1948) i UJ w Krakowie (1954), pracował w Wadowicach, Andrychowie, Zebrzydowicach i w Kalwarii.
  • 1928- we Francji urodził się Mieczysław Labocha, kolejarz, mieszkaniec Choczni, gdzie prowadził uprawę i sprzedaż bylin ozdobnych.
  • 1993- zmarł Stanisław Kręcioch, piekarz, żołnierz kampanii wrześniowej w 1939 roku i AK w okresie okupacji. Zbiegł z przymusowych robót w Niemczech i osiedlił się w Spytkowicach.

28 września

  • 1889- urodził się Michał Cibor, uczeń wadowickiego gimnazjum (matura eksternistyczna w 1915 roku), porucznik w czasie I wojny światowej, w 1919 roku awansowany na kapitana Wojska Polskiego, a w 1938 roku na majora. Przedwojenny naczelnik wydziału w urzędzie skarbowym w Lwowie. W czasie II wojny światowej członek AK. (link)
  • 1899- w Wadowicach urodziła się Teresa Bylica, właścicielka sklepiku w okresie międzywojennym, po wojnie robotnica, radna Gminnej Rady Narodowej w Choczni (1953), członkini Koła Gospodyń Wiejskich i Związku Samopomocy Chłopskiej. Od grudnia 1954 roku członkini Gromadzkiej Komisji Kultury, Oświaty i Zdrowia. Prowadziła w Choczni punkt Polskiego Czerwonego Krzyża. 
  • 1899- urodził się Michal Gzela, rolnik, żołnierz kampanii wrześniowej 1939 roku (5 dywizjon żandarmerii), wzięty do niewoli niemieckiej i przetrzymywany w stalagu. Po zwolnieniu wrócił do Choczni, skąd wkrótce został wysiedlony przez Niemców do Drzewiec na Lubelszczyźnie, gdzie pracował przy obsłudze kolejki wąskotorowej. Wraz z końcem wojny wrócił do Choczni, w okresie powojennym był członkiem ZBOWiD-u. 
  • 1926- w Spytkowicach urodził się Tadeusz Zięba, w czasie wojny robotnik przymusowy u niemieckiego osiedleńca w Trzebieńczycach. Po wojnie rolnik w Choczni, radny gromadzki od grudnia 1954 roku, członek komisji drogowej.
  • 1939- podporucznik Kazimierz Zając z 81 pułku piechoty dostał się do niewoli niemieckiej pod Warszawą.

29 września

  • 1808- biskup krakowski Jędrzej Gawroński poświęcił nowo wybudowany drewniany kościół w Choczni. 
  • 1834- urodził się Jan Szczur, późniejszy ksiądz (od 1861 roku), używający nazwiska Szczurowski. (link)
  • 1881- w Inwałdzie urodził się Franciszek Skowron, ślusarz i kowal (1941), członek rady nadzorczej PSL „Wyzwolenie” w Choczni w 1927 roku, zastępca radnego Gromady Chocznia, wybrany w marcu 1939 roku.
  • 1886- Jan Michniewski, kierownik szkoły w Choczni, został przeniesiony w stan spoczynku- emeryturę po 25 latach pracy. Był skonfliktowany z jednym z nauczycieli i władzami gminy, a negatywną ocenę jego pracy wystawiła Rada Miejscowa Szkolna oraz choczeński proboszcz.
  • 1900- urodził się Michał Kręcioch (według innych danych 3 dni wcześniej), artysta malarz, absolwent Akademii Sztuk Pięknych i Szkoły Sztuk Zdobnych i Przemysłu Artystycznego w Krakowie, członek grupy literacko- plastycznej "Czartak II", nauczyciel rysunku w gimnazjum w Warszawie. (link)
  • 1907- zmarł Józef Czapik (do 1874 roku posługujący się nazwiskiem Cap), wieloletni choczeński wójt, organista i nauczyciel, radny powiatowy w Wadowicach, wiceprezes „Ludowego Towarzystwa Zaliczkowego i Ochrony Własności Ziemskiej" w Wadowicach, przewodniczący kółka rolniczego, rady parafialnej i Rady Miejscowej Szkolnej w Choczni, członek zarządu "Czytelni mieszczańskiej" w Wadowicach, kurator sądowy, odznaczony Srebrnym Krzyżem Zasługi z Koroną. (link)
  • 1921- urodził się Franciszek Balon, w 1953 roku członek choczeńskiego Frontu Narodowego, pracownik Andrychowskich Zakładów Przemysłu Bawełnianego. 
  • 1922- urodziła się Irena Bandoła, później po mężu Jończyk, nauczycielka i kierowniczka przedszkola w Choczni od 1951 do 1977 roku. Absolwentka Studium dla Przedszkolanek w Rabce i tamtejszego seminarium nauczycielskiego. Aktorka choczeńskiego teatru amatorskiego. Członkini gminnej komisji oświatowej w 1952 roku, radna Gminnej Rady Narodowej w Choczni w 1953 roku. Należała do Koła Gospodyń Wiejskich, Frontu Narodowego w Choczni, Związku Samopomocy Chłopskiej i Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego (sekretarz koła w 1955 roku). Od grudnia 1954 roku członkini i sekretarz Gromadzkiej Komisji Kultury, Oświaty i Zdrowia. Od 1961 roku w Gromadzkiej Komisji Kultury i Spraw Socjalnych, a od 1967 roku w Gromadzkim Komitecie Higienizacji Wsi. 
  • 1923- urodziła się Kamila Ramenda, później po mężach Karkowska i Jachna, przed II wojną światową uczennica Liceum Ogólnokształcącego w Kętach. W czasie wojny przebywała na robotach przymusowych w Niemczech, a po powrocie kontynuowała naukę w Wadowicach i w Krakowie. Absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Mieszkała w Krakowie i pracowała jako radca prawny w Urzędzie Dzielnicowym Kraków-Śródmieście. 
  • 1957- zmarł Andrzej Polak, członek Rady Scaleniowej podczas komasacji gruntów w Choczni w 1949 roku. 
  • 1958- w Cicero pod Chicago zmarł Stanisław (Stanley) Sikora, syn choczeńskiego wójta/kowala Antoniego Sikory. Był uczniem wadowickiego gimnazjum, w 1909 roku wyemigrował do USA. W 1917 roku jako obywatel USA znalazł się w rejestrze poborowych, podając zawód rzeźnik. Działacz polonijny, prezes Grona Wzajemnej Pomocy „Chocznia” w Chicago, po jego wizycie w 1924 roku w Choczni emigracja zainicjowała zbiórkę funduszów na zakup dzwonów dla choczeńskiego kościoła. W Chicago prowadził fabryczkę wody sodowej, którą przejął potem jego syn Stanisław. Spoczywa na cmentarzu w Justice. 
  • 1968- zmarła Maria Gałązka, choczeńska położna z uprawnieniami do wykonywania zawodu uzyskanymi w 1922 roku.
  • 2015- zmarł Józef Brańka, pracownik rybołówstwa dalekomorskiego- kierownik przetwórni na statkach rybackich. 

30 września

  • 1772- ochrzczony został Franciszek Szczur, choczeński młynarz (w dolnej Choczni nad Choczenką), syn młynarza/wójta Jakuba i ojciec młynarza/wójta Jana. Używał również nazwiska Szczurowski.
  • 1821- w Krościenku urodził się Jan Gruszkiewicz, późniejszy ksiądz (od 1848 roku), kapelan wojskowy odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi,  rezydent w Choczni w 1866 roku, a następnie we Lwowie.
  • 1904- urodziła się Urszula Zając, nauczycielka, absolwentka seminarium nauczycielskiego, w okresie międzywojennym uczyła w Kaniowie koło Dankowic i Nowej Wsi koło Kęt. W czasie wojny pracownica fabryki w Bielsku, a po jej zakończeniu nauczycielka w Szczyrku. Na emeryturze mieszkała w Wadowicach. 
  • 1908- urodziła się Bronisława Habina, później po mężu Kręcioch, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni. W 1928 roku została wybrana bibliotekarką stowarzyszenia i kierowniczką chóru, a w latach 1932-35 pełniła funkcję gospodyni lokalu KSMŻ. W 1933 roku zdobyła I nagrodę w konkursie ogródków warzywnych. 
  • 1914- batalion rekrucki Legionów Polskich stacjonujący w Choczni został przemianowany na II batalion 3 pułku piechoty, a jego żołnierze otrzymali jednolite mundury austriackie i rogatywki z polskim orłem. 
  • 1921- państwowy spis ludności wykazał w Choczni 3074 mieszkańców i 530 domy, w tym 5 niezamieszkałych oraz 2 inne budynki zamieszkałe. Chocznię zamieszkiwało 1427 mężczyzn i 1647 kobiet. 3030 osób deklarowało się jako katolicy, 4 jako grekokatolicy, 3 jako ewangelicy, 32 jako chrześcijanie innych wyznań (prawosławni ?), 4 osoby podały wyznanie mojżeszowe, a 1 osoba inne wyznanie. 3034 osoby określiły swoją narodowość jako polską, 36 jako rusińską, 2 niemiecką i 2 inną.
  • 1960- zmarł Władysław Woźny, choczeński organista rodem ze Spytkowic, uczestnik kampanii wrześniowej 1939 roku w 12 pułku piechoty.
  • 1965- zakończono budowę linii telefonicznej do Choczni Górnej i Kaczyny.
  • 1980- zmarł Józef Jabłoński, ślusarz mechanik (wymieniany w 1941 roku w zestawieniu przygotowanym przez niemieckiego okupanta). 
  • 2007- zmarła Helena Ficek z domu Warmuz, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni. W 1935 roku wybrana zastępczynią sekretarki, a rok później sekretarką. W latach 1937-38 prezeska stowarzyszenia i kierowniczka kółka referentek. 

1 października

  • 1867- urodził się Jan Maksymilian Woźniak, cieśla, szewc, stolarz, kołodziej i introligator samouk, twórca organów, na których w niedziele wykonywał w domu nieszpory. 
  • 1876- w Tokarni urodził się Stanisław Kluska, późniejszy ksiądz wikariusz w Choczni w latach 1907-1910. Był osobą zasłużoną dla Andrychowa- katechetą, radnym miejskim, inicjatorem budowy Domu Katolickiego, patronem katolickiego stowarzyszenia pracownic fabrycznych „Oświata i Praca”, opiekunem ochronki dla dzieci. 
  • 1887- urodził się Franciszek Drapa, rolnik, kościelny, zielarz, działacz choczeńskiej Kasy Stefczyka (skarbnik, członek i przewodniczący zarządu), radny gromadzki 1935-39, zastępca członka Rady Miejscowej Szkolnej (1937).
  • 1890- Ferdynand Widlarz, absolwent wadowickiego gimnazjum, wstąpił do krakowskiego seminarium duchownego.
  • 1901- urodziła się Jadwiga Guzdek, później po mężu Skowron, w 1918 roku na zjeździe w Krakowie wybrana członkinią Głównego Wydziału Związku Katolickich Stowarzyszeń Kobiet i Dziewcząt Pracujących.
  • 1902- w Grzechyni urodził się Jan Matuśniak, zastępca radnego Gromady Chocznia, wybrany w marcu 1939 roku. Od września 1946 roku członek Gminnej Komisji Odbudowy Wsi. 
  • 1910- w Krakowie urodził się Marian Giełdoń, kapral żandarmerii wojskowej w Katowicach (1936) i w Oświęcimiu, w czasie II wojny światowej plutonowy w Samodzielnej Brygadzie Strzelców Karpackich (w 1941 roku w obozie szkoleniowym w Latrun w Palestynie), potem sierżant 18 kompanii zaopatrzeniowej 3 Dywizji Strzelców Karpackich.  W 1939 roku poślubił w Choczni Leokadię z domu Fujawa. 
  • 1912- w Molodii na Bukowinie urodził się Johan Riess, niemiecki osadnik w Choczni w czasie II wojny światowej. W 1941 roku poślubił w Choczni Józefę Gruniew z Wadowic. 
  • 1912- urodził się Franciszek Woźniak, przyszły ksiądz jezuita. Był profesorem łaciny i greki w jezuickim seminarium duchownym, autorem kilku książek religijnych. (link)
  • 1917- w Delray w amerykańskim stanie Michigan urodziła się Anastazja Gazda, później po mężu Drapa, działaczka choczeńskiego koła Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w okresie międzywojennym.
  • 1924- zakończenie renowacji kościoła parafialnego, kierowanej przez Jana Turałę oraz Piotra Bandołę, co upamiętniono sporządzeniem dokumentu dla potomnych z podpisami osób zaangażowanych w to przedsięwzięcie.
  • 1942- Alwin Ruppelt, kierownik niemieckiej szkoły w Choczni, został powołany na urzędnika w inspektoracie szkolnym okręgu żywieckiego.
  • 1956- zmarła Franciszka Senoracka, nauczycielka na emeryturze mieszkająca w Choczni.
  • 1972- w Montevideo w Urugwaju zmarł Klemens Turała, który przebywał na emigracji od 1926 roku. Jako żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej dostał się do niewoli włoskiej, by po zwolnieniu zaciągnąć się do Armii Hallera we Francji, z którą wrócił do Polski w stopniu starszego sierżanta sztabowego. Po wojnie pracował jako murarz na Śląsku, brał udział w odnawianiu kościoła w Choczni w 1924 roku. 
  • 1992- zmarł Stanisław Matuśniak, ostatni prezes Rolniczego Zrzeszenia Spółdzielczego im. Rokossowskiego w Choczni i przewodniczący jego Komisji Likwidacyjnej (1956), radny Gromadzkiej Rady Narodowej w Choczni wybierany w 1961, 1965 i 1969 roku. Członek zarządu świetlicy w Choczni od 1957 roku i Powiatowego Komitetu PZPR (1959). Od 1961 roku przewodniczący Gromadzkiej Komisji Finansów, a od 1965 roku Komitetu Organizacyjnego Spółdzielni Zdrowia. Dyrektor MPGK w Andrychowie (1968). Członek Gromadzkiego Frontu Jedności Narodu i przewodniczący Gromadzkiego Komitetu Estetyzacji i Higienizacji Wsi (1971). Prezes Ochotniczej Straży Pożarnej od 1977 roku. 
  • 2001- zmarła nauczycielka Albina Czapik, prawnuczka wójta/organisty Józefa Czapika.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz