poniedziałek, 3 lipca 2017

Kalendarium choczeńskie - wydarzyło się między 3 a 9 lipca

3 lipca

  • 1891- w Kętach urodził się Eugeniusz Bielenin, dziennikarz, działacz ruchu ludowego, porucznik Wojska Polskiego, jeniec w niewoli rosyjskiej w czasie I wojny światowej. Mieszkaniec Choczni w czasach szkolnych.  Członek choczeńskiego „Sokoła” oraz aktor i animator miejscowego teatru amatorskiego. Uczęszczał do wadowickiej szkoły normalnej i gimnazjum, które ukończył w 1911 roku. (link)
  • 1892- w Mnikowie urodził się Stanisław Góralczyk, sołtys Gromady Chocznia do czerwca 1935 roku, potem radny wybrany na zastępcę sołtysa (zrezygnował z tej funkcji zaraz po wyborze). Mąż Heleny z domu Ramenda. 
  • 1903- zmarł Antoni Ścigalski, rolnik i pracownik PKP.
  • 1909- urodził się Marian Ciempa, później Józefowicz, ksiądz obrządku ormiańskiego, wikariusz w Choczni od 1935 roku.
  • 1915- na froncie I wojny światowej zginął Franciszek Guzdek, żołnierz 56 pułku piechoty.
  • 1924- urodził się Edward Spisak, w czasie II wojny światowej więzień obozów koncentracyjnych Auschwitz i Mauthausen, po wojnie mieszkaniec Kóz.
  • 1927- urodził się Władysław Szczur, rolnik, członek orkiestry OSP, działacz ZMP, pracownik GS.
  • 1934- w Zakopanem zmarł Władysław Jeziorski, były nauczyciel w Choczni w latach (1905-1909). Popierany przez choczeńską gminę kandydował bez powodzenia w konkursie na stanowisko kierownika szkoły. Wydawca licznych śpiewników, autor melodii do pieśni patriotycznych i legionowych. Członek Rady Narodowej w Cieszynie (1918), powstaniec śląski, po zakończeniu kariery nauczycielskiej pracował jako bankowiec. Teść znanego narciarza Stanisława Marusarza. (link)
  • 1943- w Krakowie zmarł Teofil Majkut, aptekarz, magister farmacji, absolwent UJ, właściciel apteki "Nowomiejskiej" w Krakowie. Podporucznik w korpusie sanitarnym Wojska Polskiego w wojnie polsko- bolszewickiej. Działacz Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (m.in. wiceprezes i sekretarz). (link)
  • 1948- w Krakowie zmarła Maria Gondek z domu Karczmarczyk, nauczycielka w Choczni Dolnej w latach 1918-1933. Absolwentka szkoły wydziałowej w Białej w 1897 roku. Nauczycielka w Inwałdzie (od 1897 do 1903 roku), Wieprzu (1903-1904) i Głębowicach (1904-1918). W czasie I wojny światowej pełniąca obowiązki kierownika szkoły w Głębowicach. Żona Andrzeja Gondka, kierownika szkoły w Choczni Dolnej. 
  • 1951- w Krakowie zmarł Andrzej Gondek, były kierownik szkoły w Choczni Dolnej (1918-1933), kapitan wojska polskiego, działacz społeczny. Absolwent seminarium nauczycielskiego w Tarnowie w 1896 roku. Oprócz Choczni uczył także w: Rzykach (od 1898 roku), Zygodowicach, Bachowicach, Wieprzu, Nidku i Głębowicach. 

4 lipca

  • 1847- spalił się dom poddanego plebańskiego Stanisława Drapy “przez pożar ognia nieszczęśliwy”. Poszkodowany prosił o wydanie świadectwa ubóstwa oraz "u dobroczynnych osób o okazanie wsparcia".
  • 1873- urodził się Józef Antoni Czapik, uczeń wadowickiego gimnazjum co najmniej w latach 1886-88 (klasy I i II), zastępca radnego Gromady Chocznia, wybrany w marcu 1939 roku. 
  • 1892- w Wadowicach urodził się Józef Aleksy Putek, polityk, minister, działacz ludowy i samorządowy, adwokat, publicysta, więziony w okresie sanacyjnym (Bereza), w czasie II wojny światowej (Auschwitz, Mauthausen) i w Polsce Ludowej. Był członkiem założycielem choczeńskiego „Sokoła” (1911)- kierownikiem oddziału teatralnego oraz Sokolej Drużyny Polowej (1913). Pełnił także funkcję pisarza (sekretarza) wójta gminy Maksymiliana Malaty (1914). Od 1918 radny, w 1919 roku został wybrany wójtem. W 1922 roku był współzałożycielem i prezesem Chłopskiego Towarzystwa Wydawniczego, wydającego w Choczni od września 1922 r. „Chłopski Sztandar” (1922-31). Oprócz funkcji wójta był prezesem Ochotniczej Straży Pożarnej, członkiem Rady Nadzorczej Kasy Stefczyka i prezesem wydziału spółki łowieckiej. Ponadto zasiadał w Radzie Szkolnej Powiatowej. W 1926 roku został wybrany przewodniczącym rady parafialnej. W 1929 roku Józef Putek wprowadził w Choczni prohibicję, na mocy wyników plebiscytu mieszkańców.  W tym samym roku został odwołany ze stanowiska wójta decyzją premiera, w gminie wprowadzono zarząd komisaryczny, a jego dom poddano rewizji w poszukiwaniu gminnych dokumentów i pieczęci.  W marcu 1939 roku został wybrany radnym gromadzkim. Od lipca 1946 roku radny Gminy Chocznia i przewodniczący prezydium jej zarządu. W 1947 roku znalazł się w zarządzie reaktywowanej Kasy Stefczyka w Choczni. W 1948 roku był inicjatorem powołania funduszu kulturalno-oświatowego, finansowanego z dopłaty do znaczka pocztowego „Ruchu Ludowego”. W 1949 roku wziął ślub kościelny z Elżbietą Styła. W latach 1949-1950 przewodniczył Gminnej Radzie Narodowej w Choczni. W październiku 1950 oskarżony o działalność prosanacyjną został wykluczony z ZSL oraz pozbawiony mandatu posła i funkcji przewodniczącego prezydium Gminnej Rady Narodowej w Choczni. Odznaczony Medalem Zwycięstwa i Wolności, Krzyżem Grunwaldu III kl., Medalem 600-lecia Bydgoszczy. Opublikował między innymi: „Mroki średniowiecza. Obyczaje, przesądy, fanatyzm i okrucieństwa w dawnej Polsce” (1935), „O zbójnickich zamkach, heretyckich zborach i oświęcimskiej Jerozolimie” (1938), „Z dziejów wsi polskiej” (1946), „Miłościwi panowie i krnąbrni poddani. Szkice z dziejów poddaństwa, pańszczyzny i innych form ucisku społecznego na dawnym pograniczu śląsko-polskim” (1959).
  • 1913- wypadkowi ("rozszczepieniu kości nogi") w szybie Eugeniusz kopalni w Pietrzwałdzie uległ Jan Widlarz.
  • 1968- w Warszawie zmarł Kazimierz Spisak, prozaik, eseista, publicysta, muzyk. Absolwent średniej szkoły rolniczej. Pracował w doświadczalnym gospodarstwie nasiennictwa w Radziechowach koło Żywca. Mieszkaniec Cięciny, człowiek wielu pasji i zainteresowań. 
  • 1977- zmarł Franciszek Dziadek, dzierżawca gminnego kamieniołomu od 1950 roku.
  • 1987- zmarł Władysław Żak, rolnik, członek Gromadzkiej Komisji Rolnictwa i Zaopatrzenia Wsi (od 1965 roku). 
  • 2016- zmarł Artur Hass, mieszkaniec Choczni pochodzący z Legionowa, area manager w firmie Eusebi Impianti.

5 lipca

  • 1850- podczas posługi w Choczni zmarł ksiądz wikariusz Jan Nepomucen Antoni Boryski, Studiował filozofię w Eger oraz teologię we Lwowie i w Tarnowie, gdzie został wyświęcony w 1839 roku. Po święceniach wikariusz w Oświęcimiu, w 1840 roku przeniesiony do Mikluszowic. W latach 1842-46 ponownie wikariusz w Oświęcimiu. Od 1847 roku wikariusz w Niedźwiedziu.
  • 1862- urodził się Aleksy Garżel, uczeń wadowickiego gimnazjum od 1875 roku, wujek Józefa Putka.
  • 1882- urodził się Franciszek Malata, rolnik, działacz społeczny zaangażowany w budowę szkoły w Choczni Dolnej, ofiarodawca parceli pod budowę Domu Ludowego. Członek choczeńskiej Sokolej Drużyny polowej w 1913 roku.
  • 1930- zmarła zakonnica - karmelitanka siostra Elja (Maria Dąbrowska rodem z Choczni). W zakonie przeżyła 30 lat.
  • 1946- ukonstytuowała się Gminna Rada Narodowa w Choczni z Józefem Guzdkiem jako wójtem i Leonem Bąkiem jako jego zastępcą.
  • 1983- zmarł Jan Gawęda, rolnik, taksator gminny wybrany w 1946 roku, ławnik Sądu Okręgowego w Wadowicach w 1947 roku, członek Gminnej Rady Narodowej w Choczni w latach 1951-53 oraz Związku Samopomocy Chłopskiej. 
  • 1984- w Warszawie zmarł Michał Kręcioch, artysta malarz- absolwent ASP, pedagog, uczestnik I wojny światowej i wojny polsko-bolszewickiej, członek AK w czasie II wojny światowej. (link)

6 lipca

  • 1852- urodził się Jan Nowak, nauczyciel. Uczęszczał do gimnazjum w Wadowicach (od 1867 roku) i w Nowym Sączu, od 1872 roku w nowicjacie ojców Reformatów w Wieliczce. Maturę zdał eksternistycznie w gimnazjum św. Jacka w Krakowie w 1879 roku. W latach 1878-1882 studiował na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracował jako zastępca nauczyciela w gimnazjum w Rzeszowie (1888), nauczyciel w gimnazjum w Jarosławiu (1891-1905), jako emerytowany nauczyciel był kierownikiem prywatnego gimnazjum w Horodence (1911-1912). 
  • 1913- urodził się Antoni Habina, członek Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Męskiej w Choczni, absolwent wadowickiego gimnazjum w 1933 roku i szkoły podchorążych w Zambrowie, podporucznik piechoty Wojska Polskiego, mianowany w 1937 roku. W 1931 roku był okręgowym komisarzem spisowym podczas spisu ludności Rzeczpospolitej Polskiej. Przed wojną pracował w Wydziale Finansowym w Wadowicach. W czasie wojny najpierw w AK, potem został wywieziony na roboty przymusowe. Zatrudniony w administracji firmy MOSKOPP, wykonującej prace kolejowe w Austrii, ściągął tam i organizował dokumenty dla wielu zagrożonych aresztowaniem rodaków. Po wojnie służył krótko w Ludowym Wojsku Polskim, został postrzelony, a następnie pracował jako księgowy w Katowicach. Represjonowany przez władze bezpieczeństwa PRL. 
  • 1930- zmarł Jakób Józef Bielenin, kolejarz (strażnik kolejowy), zawiadowca na przystanku w Choczni, mieszkaniec wsi od 1893 roku.  Na emeryturze ogrodnik- hodowca róż. Ojciec dziennikarza Eugeniusza, majora pożarnictwa Anastazego, nauczycielek: Stanisławy Czaderskiej/Słupeckiej i Albiny Tarasek oraz aktora Władysława Bienina/Bielenina.
  • 1942- Jan Kręcioch, oskarżony o sabotaż (uszkodzenie transformatora) w kopalni „Fond de la Noue” we Francji, po pobycie w obozie internowania w Compiegne został wysłany do KL Auschwitz. 
  • 1959- zmarła Rozalia Pindel z domu Węgrzyn, ofiara wypadku kolejowego. Zginęła po potrąceniu przez lokomotywę furmanki,  którą przejeżdżała przez tory kolejowe. 
  • 2003- zmarła Helena Balon z domu Spisak, przedwojenna działaczka Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej w Choczni (bibliotekarka, skarbniczka, kierowniczka kółka śpiewaczego).
  • 2012- zmarł Julian Guzdek, po wojnie milicjant we Lwówku na Ziemiach Odzyskanych. Od stycznia 1953 roku referent, a następnie starszy referent działu dowodów osobistych w komendzie powiatowej MO w Wadowicach. Od lipca 1954 roku w stopniu starszego sierżanta. Służbę w MO zakończył w kwietniu 1976 roku.

7 lipca

  • 1863- w Krzęcinie urodził się Jan Kumala, krawiec choczeński,  wyspecjalizowany w szyciu sutann dla księży.  Także rolnik i nauczyciel zawodu. Wcześniej mieszkał w Wadowicach, gdzie oprócz szycia prowadził sklep z dodatkami krawieckimi. Ojciec nauczycielek: Marii Widlarz, Anny Zając i Mieczysławy Szewczonek oraz Kazimierza (naczelnika PKP), Czesława (nauczyciela), Aleksandra (urzędnika kolejowego) i Jana Krzyszkowskiego (malarza- legionisty).
  • 1886- urodził się Jakub Łapka, syn karczmarza Szymona, członek choczeńskiej Sokolej Drużyny Polowej do 1913 roku, kiedy to wyemigrował do USA. Żołnierz armii amerykańskiej w czasie I wojny światowej. 
  • 1894- urodził się Ludwik Ramenda, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej (56 pułk piechoty). Dostał się do niewoli rosyjskiej i był więziony w Ufie. Członek Gminnej Komisji Drogowej w 1954 roku. 
  • 1922- w Zawadce urodził się Marian Zawiła, mieszkaniec Choczni aresztowany przez Niemców i osadzony w KL Auschwitz, gdzie zginął.
  • 1959- w Londynie zmarł Karol Nowak, pułkownik artylerii, członek Choczeńskiej Drużyny Polowej, absolwent gimnazjum w Wadowicach (1911). W czasie II wojny światowej dowódca artylerii Armi Karpaty- wzięty przez Niemców do niewoli trafił do oflagu. Odznaczony Orderem Virtuti Militari V klasy za wojnę 1918-1920, Orderem Polonia Restituta IV klasy, dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Walecznych i Krzyżem Niepodległości.  (link)
  • 1989- zmarł Julian Pędziwiatr, ślusarz, od grudnia 1954 roku radny gromadzki, przewodniczący komisji finansowo- budżetowej (do 1958 roku). Ławnik Sądu Powiatowego w Wadowicach od 1956 roku, sekretarz Obwodowej Komisji Wyborczej w Choczni w 1956 roku. Ponownie wybierany radnym gromadzkim w 1958 i w 1961 roku (członek Komisji Finansów). 

8 lipca

  • 1808- w miejscowości Gnezda na Spiszu urodził się Aleksy Bocheński, wikariusz choczeński w latach 1832-33, później wieloletni proboszcz w Wadowicach. Notariusz i dziekan dekanatu wadowickiego, obwodowy dozorca szkół. Zainicjował budowę kościołów w Ponikwi i w Jaroszowicach, kaplicy w Tomicach oraz cmentarza w Jaroszowicach. Honorowy obywatel miasta Wadowice (od 1857 roku), honorowy radca Kurii Biskupiej. 
  • 1865- urodził się Władysław Koman, rolnik i murarz, jeden z budowniczych szkoły w Choczni Dolnej (od 1910 roku). 
  • 1871- w Porębie urodziła się Maria Okręglicka, później po mężu Małusecka, choczeńska sklepikarka, która po śmierci męża Łukasza sprzedała sklep i gospodarstwo w Choczni i przeniosła się do Wadowic.
  • 1878- w Starej Wsi zmarł tamtejszy proboszcz ksiądz Jakub Wojdyłowicz, były wikariusz choczeński (1829).
  • 1889- urodził się Jan Stuglik, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej, który zaginął w czasie działań wojennych i został uznany sądownie za zmarłego w 1926 roku. 
  • 1895- urodził się Antoni Turała, murarz, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej. W 1926 roku wyemigrował do Urugwaju, gdzie mieszkał do śmierci, z niewielką przerwą na pobyt w Choczni (1933). 
  • 1896- urodził się Jan Cibor, żołnierz armii austriackiej w czasie I wojny światowej, który zginął na froncie wschodnim. 
  • 1896- urodził się Wincenty Wcisło, ofiara wysiedleń w czasie II wojny światowej- zmarł wskutek przeziębienia podczas transportu (1942).
  • 1941- w Wadowicach zmarł Ferdynand Foryś, wadowicki urzędnik, który mieszkał w Choczni od 1907 roku, po ślubie z Balbiną z domu Widlarz.
  • 1986- zmarł Ignacy Nowak, radny Gromadzkiej Rady Narodowej wybierany w 1961, 1965 i 1969 roku, jako członek PZPR. Sekretarz Komisji Mienia Gromadzkiego od 1961 roku, wiceprzewodniczący Gromadzkiej Komisji Rolnej i Zaopatrzenia Wsi (od 1967 roku). 

9 lipca

  • 1853- lekarz miejski z Wadowic Gerhard donosił, że na terenie Choczni znajduje się kilka osób zarażonych syfilisem.
  • 1895- zmarł zasłużony choczeński proboszcz ksiądz Józef Komorek, budowniczy aktualnego kościoła parafialnego. Brał udział w pracach Komisji Fizjograficznej Towarzystwa Naukowego Krakowskiego (1867), członek Rady Miejscowej Szkolnej od 1872 roku, a od 1873 roku inspektor szkolny miejscowy.  W 1880 roku radny powiatu wadowickiego. Dziekan wadowicki w latach 1881-95, w 1885 roku mianowany został radcą konsystorza biskupiego. W 1889 roku wybrano go członkiem rady nadzorczej „Ludowego Towarzystwa Zaliczkowego i Ochrony Własności Ziemskiej w Wadowicach”. W ogrodzie obok plebani prowadził pasiekę, był propagatorem pszczelarstwa w Choczni.  (link)
  • 1896- urodził się Jakub Porębski, rzeźnik, członek choczeńskiej Sokolej Drużyny Polowej (1913). 
  • 1899- urodził się Stefan Ruła, nauczyciel, uczeń wadowickiego gimnazjum od 1911 do 1917 roku. 
  • 1904- urodził się Wincenty Dąbrowski, uczeń wadowickiego gimnazjum, członek zastępu harcerskiego w Choczni, żołnierz zawodowy Wojska Polskiego. W sierpniu 1932 roku awansowany na stopień porucznika. W kampanii wrześniowej 1939 roku dowódca baterii artylerii przeciwlotniczej w garnizonie Warszawa. Żołnierz Polskich Sił Zbrojnych we Francji i w Anglii. Po wojnie na emigracji w Kanadzie, gdzie prowadził farmę w okolicach Toronto. 
  • 1919-w Tomicach urodził się Stanisław Dudzik, prezes zarządu Ochotniczej Straży Pożarnej w Choczni do 1977 roku.
  • 1941- zmarł Jan Bandoła, członek zarządu choczeńskiej Kasy Zapomogowo-Pożyczkowej (1921).
  • 1959- zmarł w szpitalu w Wadowicach Edward Woźniak, ofiara zderzenia powożonej przez niego furmanki z lokomotywą pociągu na niestrzeżonym przejeździe kolejowym w Choczni.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz